Ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας σε μια μεγάλη συνέντευξη για την ενέργεια, τις αυξήσεις των τιμών και τη μελλοντική θέση της Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας
**Σάντορ Ζίρος, Euronews: **
Καλεσμένος μου είναι ο Φατίχ Μπιρόλ, διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Ο συγκεκριμένος φορέας παρακολουθεί τις σημαντικές εξελίξεις σε όλο τον κόσμο σχετικά με την ενέργεια. Σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας στο Euronews.
**Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
**
Εγώ σας ευχαριστώ.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Καταρχάς, θα ήθελα τη γνώμη σας για την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη γιατί πολλοί άνθρωποι προσδοκούν το τέλος της, το συντομότερο δυνατόν. Τι πιστεύετε;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Βρισκόμαστε λοιπόν στο μέσο της πρώτης παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Ο κόσμος μας δεν υπήρξε ποτέ, μα ποτέ μάρτυρας μιας ενεργειακής κρίσης με αυτό το βάθος και με αυτήν την πολυπλοκότητα. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Η Ρωσία, η χώρα που εισέβαλε στην Ουκρανία, είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ενέργειας στον κόσμο. Και αυτή η εισβολή της Ρωσίας πυροδότησε μια μεγάλη ενεργειακή κρίση. Η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρό της, επειδή ένα μεγάλο κομμάτι ευρωπαϊκής ενέργειας προερχόταν από τη Ρωσία. Είναι το λάθος που έκανε η Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια, δεκαετίες, αυτή η μεγάλη εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Από μια μόνο χώρα. Η συνέπεια είναι ότι περνάμε δύσκολες στιγμές στην Ευρώπη. Υποθέτω ότι για μερικά χρόνια θα συνεχίσουμε να βιώνουμε δύσκολες στιγμές στην οικονομία και στην ενέργεια. Υποθέτω μάλιστα ότι θα έχει επιπτώσεις και στην κοινωνική μας ζωή.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το φετινό χειμώνα; Πώς θα τα βγάλουμε πέρα;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Νομίζω ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα αυτόν τον χειμώνα, αν ο χειμώνας δεν είναι πολύ μακρύς και πολύ κρύος. Και αν δεν υπάρχουν μεγάλες εκπλήξεις, όπως η έκρηξη ενός αγωγού ή μια φωτιά εδώ κι εκεί. Αν δεν συμβούν τέτοιες απρόσμενες εκπλήξεις, μπορούμε να περάσουμε αυτόν τον χειμώνα με κάποιες οικονομικές και κοινωνικές απώλειες. Θα φτάσουμε στον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο χωρίς μεγάλα προβλήματα γιατί μπορέσαμε, χάρη στις πολιτικές των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, να αποθηκεύσουμε πολύ φυσικό αέριο. Θα το χρησιμοποιήσουμε αυτόν το χειμώνα. Το ζήτημα είναι όμως ότι ο επόμενος χειμώνας μπορεί να είναι ακόμα πιο δύσκολος από αυτόν τον χειμώνα, γιατί όταν φτάσουμε στον Φεβρουάριο και στον Μάρτιο του επόμενου έτους, πώς θα γεμίσουμε ξανά τις αποθήκες αερίου μας; Είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Γιατί οι συνθήκες στις αγορές δεν θα είναι εύκολες».
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Πώς θα αντικαταστήσουμε λοιπόν το φυσικό αέριο που λείπει; Υπάρχει αρκετή ποσότητα LNG για την αντικατάσταση αυτού του αερίου;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Τον επόμενο χρόνο, η Κίνα μπορεί να ανέβει, η οικονομία να ανακάμψει και δεν θα πάρουμε ρωσικό αέριο. Επιπλέον, τα άσχημα νέα το επόμενο έτος είναι ότι η χωρητικότητα LNG, η χωρητικότητα φυσικού αερίου που θα φτάνει στις αγορές θα είναι πολύ περιορισμένη. Συνδυάζοντας λοιπόν αυτά τα τρία πράγματα, ότι δεν θα έρχεται άλλο ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, ότι η Κίνα μπορεί επίσης να χρειαστεί πολύ αέριο από τις παγκόσμιες αγορές και την πολύ μικρή ποσότητα αερίου που θα έρχεται από τις ΗΠΑ και αλλού, αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα θα είναι δύσκολα για την Ευρώπη και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Άρα πρέπει να προσαρμοστούμε σε υψηλές τιμές ενέργειας για μεγάλο διάστημα;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Νομίζω ότι τα επόμενα χρόνια πρέπει να είμαστε έτοιμοι για ασταθείς και υψηλές τιμές ενέργειας. Πρέπει να βρούμε λύσεις. Αλλά για να είμαι εντελώς ειλικρινής, αυτός ο χειμώνας θα είναι δύσκολος και ο επόμενος χειμώνας μπορεί να είναι ακόμα πιο δύσκολος.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Άρα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ήθελε να εισαγάγει ένα είδος ευέλικτου ορίου τιμής στο φυσικό αέριο. Αυτό θα βοηθούσε την κατάσταση;
**Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
**
Ένας από τους λόγους για τους οποίους εμείς, η Ευρώπη, είχαμε επιτυχία φέτος, είναι ότι πληρώσαμε περισσότερα χρήματα από τους άλλους αγοραστές και μπορέσαμε να φέρουμε εδώ το LNG. Εάν βάλουμε πολύ χαμηλά το ανώτατο όριο τιμής, τότε η ανταγωνιστική μας ισχύς θα είναι πολύ μικρότερη. Ως εκ τούτου, θα ήταν καλή ιδέα να τεθεί ένα ανώτατο όριο τιμής το οποίο να είναι αρκετά καλό για να ανταγωνιστούμε άλλους αγοραστές αλλά ταυτόχρονα πρέπει να προστατεύσουμε και τους καταναλωτές.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Υπάρχει και μια άλλη ιδέα, ένας κοινός μηχανισμός αγοράς μικρής κλίμακας. Πώς το βλέπετε;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Νομίζω ότι είναι μια πολύ καλή ιδέα, εάν οι ευρωπαϊκές χώρες ενωθούν, ενισχύσουν τις δυνάμεις τους και γίνουν ισχυροί αγοραστές, θα τις βοηθήσει να ξεπεράσουν ορισμένους από τους άλλους αγοραστές LNG.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Ποια θα είναι η θέση της Ρωσίας στη μελλοντική αγορά πετρελαίου;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Η Ρωσία θα είναι η ηττημένη αυτής της ενεργειακής μάχης για τον εξής λόγο: λίγο πριν την εισβολή, περίπου το 75% των συνολικών ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου πήγαινε στην Ευρώπη, όπως και το 55% των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου. Η Ευρώπη ήταν μακράν η μεγαλύτερη αγορά, ο μεγαλύτερος πελάτης για τη Ρωσία. H Ρωσία έχασε λοιπόν για πάντα τον πελάτη της, τον μεγαλύτερο πελάτη της.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Οι Ρώσοι λένε ότι μπορούν να πουλήσουν το αέριο τους στην Ασία, στην Κίνα.
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Δεν είναι εύκολο. Με τους αγωγούς να έρχονται στην Ευρώπη, δεν μπορείς να φτιάξεις γρήγορα τους αγωγούς για να στείλεις το αέριο στην Κίνα ή την Ινδία. Θα χρειαστούν στην πιο αισιόδοξη περίπτωση δέκα χρόνια για να κατασκευαστούν αυτοί οι αγωγοί. Για να ξεπεραστεί αυτή η γεωγραφική κατάσταση, χρειάζεται πολλή νέα τεχνολογία, χρηματοδότηση και ούτω καθεξής. Δεν πουλάνε κρεμμύδια στην αγορά. Η πώληση φυσικού αερίου είναι μια διαφορετική δουλειά. Επομένως, η αντικατάσταση των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας στην Ευρώπη, κατά την άποψή μου, είναι βραχυπρόθεσμα ουτοπία.
Σάντορ Ζίρος, Euronews:
Άρα η Ευρώπη χάνει, η Ρωσία χάνει από αυτή την κρίση. Ποιος κερδίζει;
Φατίχ Μπιρόλ, Εκτελεστικός Διευθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας:
Θα έλεγα ότι η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος περνούν σίγουρα μια πολύ δύσκολη περίοδο. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές χώρες τώρα σε όλο τον κόσμο, πολλές κυβερνήσεις δίνουν ισχυρές απαντήσεις σε αυτή την κρίση. Στην Ευρώπη έχουμε το REpower EU, ένα σημαντικό πρόγραμμα, που προσφέρει πολλά χρήματα για την επιτάχυνση της παραγωγής καθαρής ενέργειας. Έχει να κάνει με την αιολική ενέργεια στην ξηρά και την υπεράκτια αιολική ενέργεια. Είναι οι αντλίες θερμότητας, είναι το υδρογόνο. Αυτά δεν είναι δηλώσεις ή στρατηγικές, είναι χρήματα που είναι ήδη στο τραπέζι κι εστιάζουν στην ηλιακή, την αιολική, την πυρηνική ενέργεια, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Θα το δούμε σε λίγα χρόνια. Και πιστεύω ότι αυτή η κρίση μπορεί κάλλιστα να είναι ένα σημείο καμπής στην ιστορία για την επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Θα περάσουμε δύσκολες στιγμές για μερικά χρόνια, αλλά στο τέλος, σε δέκα χρόνια από τώρα, όταν κοιτάξουμε πίσω, μπορεί να δούμε ότι το έτος 2022, ήταν το έτος κατά το οποίο η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια είχε αρχίσει να επιταχύνεται δυναμικά σε όλο τον κόσμο.