Υπερασπίζεται τον Πούτιν ο Τούρκος πρόεδρος από τα πυρά Κιλιτσντάρογλου - Με αξελίσφαιρο ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης - Παρακολουθούν από απόσταση οι Βρυξέλλες
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην παραμονή της κρίσιμης για το μέλλον του ψηφοφορίας των προεδρικών εκλογών, ο απερχόμενος πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σκοπεύει να κινητοποιήσει τους οπαδούς του στην Κωνσταντινούπολη ολοκληρώνοντας την σημερινή ημέρα με μία προσευχή στην Αγία Σοφία, την οποία ο ίδιος έχει μετατρέψει από το 2020 σε τζαμί.
Με την προσευχή στην Αγία Σοφία θα ολοκληρώσει μία προεκλογική εκστρατεία γεμάτη ύβρεις και κακοκρυμμένες απειλές, διατυπωμένες από τον ίδιο ή το περιβάλλον του, κατά του αντιπάλου του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Ολόκληρη η Δύση είχε τρελαθεί! Αλλά εγώ το έκανα!», καυχήθηκε αναφερόμενος στην μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Ο Ερντογάν, στην εξουσία από το 2003, υποσχέθηκε χθες ότι θα σεβασθεί το αποτέλεσμα των προεδρικών και των βουλευτικών εκλογών, στις οποίες συμμετέχουν 64 εκατομμύρια ψηφοφόροι, χαρακτηρίζοντας «απόλυτη βλακεία» την ερώτηση για το θέμα.
«Ηρθαμε στην εξουσία δια της δημοκρατικής οδού, με την υποστήριξη του λαού μας: αν η χώρα μας λάβει μία διαφορετική απόφαση, θα κάνουμε αυτό που απαιτεί η δημοκρατία. Δεν υπάρχει κάτι άλλο να γίνει», είπε εμφανώς οργισμένος κατά την διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης που μεταδόθηκε ταυτόχρονα από τα περισσότερα τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα.
Ωστόσο, ο φόβος βιαιοτήτων παραμένει στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας έπειτα από μία σειρά περιστατικών κατά τις τελευταίες ημέρες μίας εξαιρετικά πολωμένης προεκλογικής εκστρατείας που υποχρέωσαν τον υποψήφιο της τουρκικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να φορά αλεξίσφαιρο γιλέκο κατά τις τελευταίες συγκεντρώσεις.
«Είστε έτοιμοι;»
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος έχει επιστρέψει στην Αγκυρα, θα ολοκληρώσει την εκστρατεία του σήμερα με μία συμβολική επίσκεψη στο μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, που απειλείται με ποινή φυλάκισης επί της οποίας έχει ασκήσει έφεση, θα περάσει την τελευταία ημέρα της προεκλογικής εκστρατείας στην οικονομική πρωτεύουσα της Τουρκίας, που τον ανέδειξε δήμαρχό της το 2019.
Στον αντίποδα της αυταρχικής «του ενός ανδρός αρχής» που ενσαρκώνει ο Ερντογάν, ο 74χρονος αντίπαλός του προτείνει σε περίπτωση νίκης του μία συλλογική ηγεσία, περιβεβλημένος από αντιπροέδρους που θα εκπροσωπούν τα έξι πολιτικά κόμμα του συνασπισμού της αντιπολίτευσης της οποίας ηγείται και καλύπτει ευρύ πολιτικό φάσμα που αρχίζει από την εθνικιστική δεξιά και φθάνει στην φιλελεύθερη αριστερά.
«Είστε έτοιμοι για την δημοκρατία σε αυτήν την χώρα; Για να ξαναφέρουμε την ειρήνη στην χώρα. Εγώ είμαι. Σας το υπόσχομαι», είπε κατά την τελευταία μεγάλη του συγκέντρωση ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Σου υπόσχομαι» είναι άλλωστε το κεντρικό σύνθημα της εκστρατείας του, το ρεφρέν των τραγουδιών των υποστηρικτών του: επιστροφή στο κράτος δικαίου και στο κοινοβουλευτικό πολίτευμα, στην διάκριση των εξουσιών, την απελευθέρωση δεκάδων χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων, πολιτικών, δικαστών, διανοουμένων, στρατιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων, φυλακισμένων για «τρομοκρατία» και «εξύβριση του προέδρου».
Στην τελευταία του προεκλογική ομιλία στην Σαμψούντα, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου εμφανίστηκε με αλεξίσφαιρο γιλέκο, καθώς υπήρχαν «πληροφορίες ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος επίθεσης», όπως ανέφερε μια πηγή του κόμματός του.
Η αυταρχική εκτροπή της τελευταίας δεκαετίας της ηγεσίας Ερντογάν, η οποία εντάθηκε ακόμη περισσότερο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, μία οικονομία σε διαρκή κρίση με την καταβαράθρωση της τουρκικής λίρας και πληθωρισμό στο 40% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με αμφισβητούμενα επίσημα στοιχεία, έχουν πλήξει το κύρος και την δημοφιλία του ισχυρού άνδρα της Τουρκίας, ο οποίος επαίρεται για τα επιτεύγματα της διακυβέρνησής του, αλλά παραδέχεται ότι δυσκολεύεται να συγκινήσει του νέους, 5,2 εκατομμύρια των οποίων ψηφίζουν για πρώτη φορά. Αγνωστος παράγοντας της ψηφοφορίας παραμένει η επίπτωση του σεισμού που κατέστρεψε μεγάλος μέρος της νότιας Τουρκίας, αφήνοντας πίσω του ερείπια, 50.000 νεκρούς και τεράστιο αριθμό αγνοουμένων.
Ο Ερντογάν υπερασπίζεται τον Πούτιν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπερασπίστηκε τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά την καταγγελία της αντιπολίτευσης περί ρωσικής απόπειρας ανάμιξης στις αυριανές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία.
Ο αντίπαλος του κ. Ερντογάν, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγόρησε παράγοντες από τη Ρωσία –χωρίς να τους κατονομάσει– για διασπορά «deepfakes» και άλλων μορφών παραπληροφόρησης, με σκοπό τον επηρεασμό του αποτελέσματος της αυριανής αναμέτρησης.
Το Κρεμλίνο διέψευσε «κατηγορηματικά» την κατηγορία του υποψήφιου της τουρκικής αντιπολίτευσης.
Ο κ. Ερντογάν υπερασπίστηκε τον κ. Πούτιν, σε ομιλία του που αναμεταδόθηκε τηλεοπτικά στο πλαίσιο της εκστρατείας του.
«Ο κ. Κεμάλ επιτίθεται στη Ρωσία, στον κ. Πούτιν. Αν επιτίθεστε στον Πούτιν, δεν θα συμφωνήσω. Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία δεν είναι λιγότερο σημαντικές από αυτές με τις ΗΠΑ», τόνισε ο απερχόμενος Τούρκος πρόεδρος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ κ. Ερντογάν κατέβαλε προσπάθεια να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη Μόσχα και μετά το ξέσπασμα του πολέμου με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η Τουρκία, κράτος μέλος του NATO, έχει ωφεληθεί από εκπτώσεις στις τιμές της ρωσικής ενέργειας κι αρνείται να επιβάλει, όπως η Δύση, κυρώσεις στη Ρωσία.
Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν στενά, αλλά και από απόσταση
Ένα εικοσιτετράωρο πριν από τις εκλογές στην Τουρκία, οι Βρυξέλλες παρακολουθούν στενά, αλλά και από απόσταση ποιο θα είναι το διακύβευμα της κάλπης κι εάν οι ψηφοφόροι θα ταχθούν υπέρ του κεμαλισμού ή εάν ο Ταγίπ Ερντογάν θα καταφέρει να εξασφαλίσει με θεμιτά ή και αθέμιτα μέσα την παραμονή του στην εξουσία.
Η ΕΕ καλεί για μία εκλογική αναμέτρηση «διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς», με τον αρμόδιο εκπρόσωπο της Κομισιόν Πίτερ Στάνο να σημειώνει αφενός ότι «η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος για την ΕΕ», αλλά να υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη η διαδικασία να διεξαχθεί με βάση τα δημοκρατικά πρότυπα και όλα τα κόμματα να σέβονται το κράτος δικαίου και την βούληση των πολιτών.
Μία χώρα σχεδόν 85 εκατομμυρίων, η οποία έλαβε το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ το 1999, πασχίζει να ισορροπήσει μεταξύ της δημοκρατικής Δύσης και μιας όλο πιο απολυταρχικής κλίσης, με ορισμένους Ευρωπαίους διπλωμάτες να εκτιμούν ότι η παραμονή του Ταγίπ Ερντογάν πιθανόν να σήμαινε μια γνώριμη πεπατημένη από την μία, με σκαπανεβάσματα και απρόβλεπτη συμπεριφορά από την άλλη. Άλλοι ισχυρίζονται ότι μια αλλαγή και η άνοδος στην εξουσία του Κεμάλ Κιλιντσντάρογλου θα σηματοδοτούσε την αρχή μιας νέας εποχής μακριά από «αυταρχισμό». Η ΕΕ δεν αναμένει ότι η αλλαγή σκυτάλης θα μπορέσει να γίνει εύκολα. Ένας ασταθής κυβερνητικός σχηματισμός με μία ισχυρή αντιπολίτευση στον αντίποδα, θα έδενε τα χέρια του Κιλιντσάρογλου, ο οποίος-εάν εκλεγεί- θα κληθεί να δώσει απτά δείγματα της διάθεσής του να συνεργαστεί με την ΕΕ. «Η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο των Τούρκων» επισημαίνει ευρωπαϊκή πηγή, εξηγώντας ότι «η Άγκυρα πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν είναι όλα ένα παζάρι. Εάν επιθυμούν καλύτερη εταιρική σχέση με την Ένωση, θα πρέπει να προχωρήσουν μόνοι τους σε πράξεις και προς το παρόν αυτό δεν συμβαίνει».
Από την πλευρά του, ο Ίαν Λέσερ, Αντιπρόεδρος του German Marshall Fund και Εκτελεστικός Διευθυντής του παραρτήματός του στις Βρυξέλλες, εκτιμά ότι, εάν ο Πρόεδρος Ερντογάν και το AKP χάσουν την εξουσία, «κάποια πράγματα είναι πιθανό να αλλάξουν στη διεθνή πολιτική της Τουρκίας, με επιπτώσεις για την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες. Ο τρόπος έχει σημασία. Η ρητορική που προέρχεται από την Άγκυρα πιθανότατα θα είναι διαφορετική και λιγότερο εμπρηστική. Οι επαγγελματίες θα ανακτήσουν την επιρροή τους στην πολιτική σε βασικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ και της περιφερειακής ασφάλειας. Μια πιο ορθόδοξη διαχείριση της νομισματικής πολιτικής και μια πιο ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα θα καθησυχάσουν τους διεθνείς επενδυτές. Κάποιο είδος λύσης στις αντιπαραθέσεις σχετικά με την αγορά των ρωσικών S-400 από την Τουρκία και την εκκρεμή ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι πιθανή. Αυτό θα έχει ιδιαίτερη απήχηση στο αμερικανικό Κογκρέσο, όπου η κριτική στην Άγκυρα είναι ιδιαίτερα έντονη. Η Τουρκία πιθανότατα θα υιοθετήσει μια πιο πολυμερή προσέγγιση για την ενεργειακή ανάπτυξη και τον πολιτικό διάλογο στην Ανατολική Μεσόγειο». Από την άλλη, ανοιχτό και φλέγον παραμένει το ζήτημα του μεταναστευτικού, διότι με τις ανάγκες να έχουν μετατοπιστεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, παραμένει άγνωστο πού και πώς θα βρεθεί οικονομική στήριξη για την Τουρκία με τα αποτελέσματα της όποιας βοήθειας να είναι άγνωστα. Η διαχείριση του θέματος της τελωνειακής ένωσης, αλλά και των θεωρήσεων πλέει επίσης σε αχαρτογράφητα νερά με τα υπάρχοντα δεδομένα. H μερική εναρμόνιση της Τουρκίας με την εμπορική πολιτική της ΕΕ προς τρίτες χώρες δημιουργεί δεύτερες σκέψεις και κάνει έμπειρους Ευρωπαίους αξιωματούχους να τάσσονται υπέρ της θεσμοθέτησης λειτουργικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, αλλά και της διεύρυνσης σε τεχνικό επίπεδο των πεδίων εφαρμογής της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΌποιος και να επικρατήσει πάντως στην μονομαχία της Τουρκίας, το πρώτο εξάμηνο της νέας κυβέρνησης αναμένεται να είναι δύσκολο εξαιτίας της οικονομικής καταβαράθρωσης της χώρας και του πληθωρισμού που εκτιμάται ότι θα φτάσει κοντά στο 47% στο τέλος της φετινής χρονιάς, με πολλούς να μην αποκλείουν ότι το ΔΝΤ βρίσκεται εκ νέου προ των πυλών, κάτι που θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο και σε οποιαδήποτε πιθανή προσπάθεια επαναπροσέγγισης ΕΕ-Τουρκίας.