Ο Ρώσος πρόεδρος συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογό του, ο οποίος συζήτησε μαζί του και με τον πρόεδρο της Ουκρανίας την σύσταση διεθνούς επιτροπής.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Περιβαλλοντική και ανθρωπιστική καταστροφή» χαρακτήρισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν την καταστροφή του φράγματος της Καχόβκα σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος επικοινώνησε την Τετάρτη τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στους οποίους πρότεινε την σύσταση «διεθνούς επιτροπής έρευνας» μετά την καταστροφή του φράγματος.
Κατά την διάρκεια τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, «ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι μπορεί να συσταθεί επιτροπή με την συμμετοχή ειδικών προερχόμενων από τις εμπόλεμες πλευρές, τα Ηνωμένα Εθνη και την διεθνή κοινότητα, περιλαμβανομένης της Τουρκίας», ανακοίνωσε η τουρκική προεδρία.
Η επιτροπή αυτή θα είχε ως αποστολή την διεξαγωγή «εις βάθος έρευνας» για την καταστροφή του φράγματος, διευκρινίζει η Αγκυρα.
Ο Ερντογάν, ο οποίος μίλησε στην συνέχεια με τον Πούτιν, θέλει αυτή η έρευνα να επιτρέψει «να αρθεί οποιαδήποτε υπόνοια», αναφέρεται σε δεύτερη ανακοίνωση που εξέδωσε η τουρκική προεδρία.
Υπό έλεγχο τα επίπεδα ραδιενέργειας
Τα επίπεδα ραδιενέργειας στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στην νοτιοανατολική Ουκρανία είναι εντός των φυσιολογικών ορίων, μετέδωσε εν τω μεταξύ το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA, επικαλούμενο ρωσική κρατική υπηρεσία.
«Τα επίπεδα ραδιενέργειας στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια παρακολουθούνται σε καθημερινή βάση», αναφέρει το RIA, επικαλούμενο την Ομοσπονδιακή Ιατρο-Βιολογική Υπηρεσία.
Αγώνας δρόμου στις πλημμυρισμένες περιοχές
Την ίδια ώρα, τα θολωμένα, λασπώδη νερά φτάνουν ήδη στις στέγες της Χερσώνας και οι διασώστες καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να απομακρύνουν με μικρές βάρκες και αμφίβια οχήματα τους κατοίκους. Κάποιοι από αυτούς δεν έχουν πλέον ούτε ταυτότητα. «Δεν έχουμε πλέον σπίτι. Το νερό το κάλυψε μέχρι τη στέγη. Δεν βλέπουμε ούτε τη στέγη», είπε ο 46χρονος Ντμίτρι Μέλνικοφ, βγαίνοντας από ένα αμφίβιο όχημα μαζί με τα πέντε παιδιά του. «Όλη αυτή η ζώνη είναι τώρα κάτω από το νερό. Η στάθμη είναι πάνω από το επίπεδο του ισογείου», είπε, κρατώντας από το χέρι τη μικρή κόρη του.
Η καταστροφή του φράγματος προκάλεσε πλημμύρες τόσο στην πλευρά που ελέγχεται από την Ουκρανία – όπου βρίσκεται η πόλη της Χερσώνας – όσο και στα κατεχόμενα από τους Ρώσους εδάφη στη δεξιά όχθη. Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, τα νερά του Δνείπερου ανέβηκαν κατά πέντε μέτρα και η στάθμη μπορεί να ανέβει και άλλο.
Αστυνομικοί, διασώστες και στρατιώτες έχουν κινητοποιηθεί για να απομακρύνουν τους κατοίκους, κυρίως τους πολλούς ηλικιωμένους που έχουν απομείνει στην περιοχή, καθώς και τα ζώα συντροφιάς. Κάποιοι κάτοικοι της Χερσώνας πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και βούτηξαν στα νερά. Ένας άνδρας προτίμησε να κάνει κουπί ανεβασμένος σε ένα φουσκωτό στρώμα θαλάσσης.
Η 68χρονη Ναταλία Κορτζ χαμογελάει καθώς αποβιβάζεται, ξυπόλυτη και βρεγμένη, σε στέρεο έδαφος, με τη βοήθεια των διασωστών. «Όλα μου τα υπάρχοντα είναι κάτω από το νερό. Το ψυγείο πλέει, ο καταψύκτης, τα πάντα», αφηγήθηκε. Η γυναίκα αναγκάστηκε να κολυμπήσει για να φύγει από το σπίτι της. Τα πόδια της είναι γδαρμένα, τα χέρια της τρέμουν από το κρύο. «Συνηθίσαμε τους βομβαρδισμούς, αλλά αυτή είναι μια φυσική καταστροφή, ένας πραγματικός εφιάλτης» συνέχισε, εκφράζοντας φόβους για τα ζώα της, δυο σκύλους και μια γάτα, που άφησε πίσω, αφού δεν μπορούσε να τα σώσει μόνη της.
«Οι κάτοικοι στις παρόχθιες περιοχές μας ενημερώνουν, εάν είναι δυνατόν, για την τοποθεσία όπου βρίσκονται και εμείς τους παραλαμβάνουμε», είπε ο 38χρονος αστυνομικός Σέρχι που συμμετέχει στον συντονισμό της επιχείρησης διάσωσης.
Η 56χρονη Σβετλάνα Αμπράμοβιτς οργανώνει τη διάσωση 22 κατοίκων που έχουν εγκλωβιστεί σε ένα πενταώροφο κτίριο, το ισόγειο του οποίου πλημμύρισε. «Το νερό έφτασε χθες το βράδυ και, 18 ώρες μετά, πλημμύρισε το κτίριο και την αυλή. Το νερό μπήκε από τις πόρτες στα διαμερίσματα του ισογείου», είπε.
Κάποιοι από τους διασωθέντες χαμογελούν όταν φτάνουν σε ασφαλείς περιοχές, άλλοι τρέμουν και κλαίνε. Σχεδόν δεν αντιδρούν όταν ακούγεται η σειρήνα που ειδοποιεί για αεροπορικούς βομβαρδισμούς, αφού η Χερσώνα βομβαρδίζεται πολύ συχνά από τις ρωσικές δυνάμεις.
«Εκεί έχει νερά. Εδώ εκρήξεις», λέει η Σβετλάνα.
Ο Ντμίτρι, από την πλευρά του, αδιαφορεί για τους βομβαρδισμούς, λέει ότι έχει συνηθίσει. Αποφάσισε όμως να φύγει από την πόλη. «Είμαστε εδώ από την αρχή του πολέμου, ζήσαμε την κατοχή (σ.σ. της πόλης από τους Ρώσους). Αλλά τώρα δεν έχουμε πλέον σπίτι, δεν έχουμε τίποτα, ούτε δουλειά. Δεν θέλουμε να φύγουμε, αλλά τι να κάνουμε;» εξηγεί.
Ένας άνδρας, τυλιγμένος με μια κουβέρτα, αγκαλιάζει τη γάτα του. Μια γυναίκα με φόρεμα και γυαλιά ηλίου προσπαθεί να συγκρατήσει έναν νευρικό γκριζόασπρο γάτο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι εθελοντές οδηγούν τις οικογένειες στον σιδηροδρομικό σταθμό όπου κάποιοι επιβιβάζονται δωρεάν στο λεωφορείο για τη γειτονική πόλη Μικολάιφ. Υπάρχει επίσης ένα τρένο που περιμένει τους διασωθέντες. Πολλοί ωστόσο προτιμούν να παραμείνουν στη Χερσώνα και στα γειτονικά χωριά, ελπίζοντας ότι η στάθμη του νερού θα υποχωρήσει.
Ο 34χρονος Σέρχι Τροφίμοφ, εθελοντής στην ανθρωπιστική οργάνωση Proliska, εργάζεται από το πρωί στον σιδηροδρομικό σταθμό, βοηθώντας τους ανθρώπους να βρουν μεταφορικό μέσο. «Θέλουν να περιμένουν μέχρι να πέσει η στάθμη, δεν θέλουν να πάνε πολύ μακριά. Θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους το συντομότερο δυνατόν», είπε.
Άλλοι κάτοικοι την Τετάρτη εξέταζαν τις ζημιές που προκλήθηκαν στα πλημμυρισμένα σπίτια τους και περίμεναν βοήθεια από τις αρχές, ενώ άλλοι αναζητούσαν πληροφορίες για τους δικούς τους ανθρώπους στο διαδίκτυο. Οι διορισμένοι από τη Ρωσία αξιωματούχοι διέταξαν τους κατοίκους τριών περιοχών να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, καθώς ανέβαιναν τα νερά την Τρίτη.
Ο διορισμένος από τη Ρωσία κυβερνήτης της κατεχόμενης Χερσώνας Βλαντίμιρ Σάλντο κήρυξε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την περιοχή. Μέχρι στιγμής έχουν απομακρυνθεί 1.500 άνθρωποι από πλημμυρισμένους οικισμούς και έχουν στηθεί 48 προσωρινά κέντρα φιλοξενίας, είπε.
Στην πόλη Νόβα Καχόβκα, ακριβώς δίπλα στο φράγμα, νερά σε καφετί χρώμα έχουν καλύψει τους κεντρικούς δρόμους που είναι σχεδόν άδειοι. Στην όχθη του Δνείπερου, πλάι στο στάδιο Ενέρχιγια, μικρά δέντρα έχουν βυθιστεί στο νερό σχεδόν μέχρι τα φύλλα τους. Στις γειτονιές, οι ντόπιοι στέκουν δίπλα στα πλημμυρισμένα αυτοκίνητά τους, με το νερό να τους φτάνει στα γόνατα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ 53χρονος Βαλέρι Μέλνικ εξετάζει ό,τι σώθηκε από το σπίτι του. Ένα ψυγείο και ένας πράσινος καναπές στέκουν μέσα στα νερά, ενώ αντικείμενα κάποιας αξίας έχουν τοποθετηθεί σε ψηλότερα σημεία. «Περιμένουμε να φύγουν τα νερά, μετά θα τα στεγνώσουμε», είπε ο Μέλνικ. Πρόσθεσε ότι ήλπιζε να φτάσει κάποια βοήθεια από τις τοπικές αρχές, ώστε να αντληθούν τα νερά, αλλά «μέχρι τώρα δεν κάνουν τίποτα».
Σύμφωνα με τον διορισμένο από τη Μόσχα δήμαρχο Βλαντίμιρ Λεοντίεφ, περίπου 100 άνθρωποι έχουν παγιδευτεί στην πόλη. Μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης η στάθμη του νερού στη Νόβα Καχόβκα είχε αρχίσει να πέφτει, υποστήριξε σε συνέντευξή του που αναρτήθηκε στο κανάλι του στο Telegrafm. Εξακόσιες κατοικίες, ένας παιδικός σταθμός, ένα σχολείο και μια μονή πλημμύρισαν και 900 άνθρωποι απομακρύνθηκαν, πρόσθεσε.
Νωρίτερα ο Λεοντίεφ είπε ότι κάθε δευτερόλεπτο διαρρέουν από τον ταμιευτήρα 30.000 κυβικά μέτρα νερού και η πόλη κινδυνεύει από μολύνσεις λόγω των πλημμυρών, όπως μετέδωσε το πρακτορείο TASS.
Πολλοί άνθρωποι είπαν στο πρακτορείο Reuters ότι δεν κατάφεραν να επικοινωνήσουν με συγγενείς τους στις πλημμυρισμένες περιοχές και αναζητούν πληροφορίες σε διαδικτυακές ομάδες συζητήσεων.
Λίγο πιο κάτω, στο χωριό Στάρα Ζμπουρίβκα, οι κάτοικοι βοηθούν ο ένας τον άλλον να φύγουν με μικρές βάρκες, είπε η Κάτια, μια γυναίκα από την περιοχή που σήμερα ζει εκτός Ουκρανίας. Στην ομάδα συζήτησης του χωριού της, οι κάτοικοι ανέφεραν ότι το νερό τους φτάνει μέχρι το στήθος. Στην κοινότητα αυτήν ζουν περίπου 20 άνθρωποι, πρόσθεσε.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Κανείς δεν καταλαβαίνει πόσο οδυνηρό είναι, όταν χάνεται το σπίτι της παιδικής ηλικίας σου κάτω από τα νερά. Υπάρχουν ζώα και ηλικιωμένοι εκεί. Ελπίζω να διασωθούν γρήγορα», είπε η Κάτια.
Ανταλλαγή κατηγοριών - Ζημιές και σε ρωσικό αγωγό αμμωνίας
Κίεβο και Μόσχα αλληλοκατηγορούνται για την έκρηξη που κατέστρεψε το φράγμα, ωστόσο δεν έχει υπάρξει ανεξάρτητη επιβεβαίωση των ισχυρισμών της μίας ή της άλλης πλευράς.
Πάντως, ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Νικολάι Πάτρουσεφ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ «φέρουν την ευθύνη», διότι οι χώρες αυτές «συντονίζουν τις δραστηριότητες της Ουκρανίας» και ως εκ τούτου «έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για τους βομβαρδισμούς».
Εκτός αυτού, η Ρωσία κατηγόρησε την Τετάρτη την Ουκρανία ότι σε μια «τρομοκρατική ενέργεια» ανατίναξε έναν αγωγό που συνδέει τη ρωσική πόλη Τολιάτι με το ουκρανικό λιμάνι της Οδησσού, ζωτικής σημασίας για τις εξαγωγές αμμωνίας και λιπασμάτων, ο οποίος έχει απενεργοποιηθεί από τον Φεβρουάριο του 2022, αλλά η Μόσχα ελπίζει την επαναλειτουργία του.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Ομάδα Ουκρανών δολιοφθορέων ανατίναξε τον αγωγό αμμωνίας Τολιάτι- Οδησσός, μήκους σχεδόν 2.400 χλμ», αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Άμυνας σε ανακοίνωση του.
Η έκρηξη σημειώθηκε το βράδυ της Δευτέρας κοντά στο Μασιούτοβκα, ένα μικρό χωριό που ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις στην περιφέρεια του Χαρκόβου, στη βορειοανατολική Ουκρανία. Την περιοχή αυτή σχεδόν στο σύνολό της ανακατέλαβε ο ουκρανικός στρατός το φθινόπωρο 2022, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
«Αρκετοί πολίτες τραυματίστηκαν. Τους προσφέρθηκε κάθε απαραίτητη ιατρική βοήθεια», διευκρινίζεται στην ανακοίνωση.
Ο αγωγός, που συνδέει τη ρωσική πόλη Τολιάτι, στις όχθες του ποταμού Βόλγα με την Οδησσό, το σημαντικότερο λιμάνι της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, επέτρεπε στη Ρωσία να εξάγει ετησίως περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια τόνους αμμωνίας, βασικού συστατικού των ορυκτών λιπασμάτων, κυρίως με προορισμό την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αγωγός τέθηκε σε λειτουργία για τις εξαγωγές των προϊόντων της χημικής βιομηχανίας του Τολιάτι, του μεγαλύτερου παραγωγού αμμωνίας στη Ρωσία και ενός από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως. Η διαμετακόμιση μέσω αυτού του αγωγού, ο οποίος κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ανεστάλη με την έναρξη της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ επαναλειτουργία του, την οποία ζητούσε η Μόσχα, αποτελεί μέρος των διαπραγματεύσεων, με τη συμμετοχή του ΟΗΕ, σε σχέση με τη συμφωνία για τα δημητριακά που κατέστησε δυνατές τις εξαγωγές εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών δημητριακών. «Αυτός ο αγωγός αμμωνίας ήταν ζωτικής σημασίας για την εγγύηση της επισιτιστικής ασφάλειας στον κόσμο», δήλωσε την Τετάρτη η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Η ίδια κατηγόρησε την Ουκρανία ότι «κατάφερε σκληρό πλήγμα στις προσπάθειες του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της φτώχειας». «Ο μόνος που δεν είχε συμφέρον από την επαναλειτουργία του αγωγού αμμωνίας είναι το καθεστώς του Κιέβου», δήλωσε η Ζαχάροβα.
Η συμφωνία για τα δημητριακά υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου 2022 από τον ΟΗΕ, την Ουκρανία, τη Ρωσία και την Τουρκία. Αυτή η καθοριστικής σημασίας συμφωνία για τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων, που επέτρεψε τις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, παρατάθηκε τον Μάιο για δύο μήνες, έως τις 17 Ιουλίου, καθώς η Μόσχα απαιτεί εγγυήσεις για μια άλλη συμφωνία που αφορά τις εξαγωγές της, κυρίως των λιπασμάτων.