Η Μόσχα επιμένει ότι το ρωσικό μεταγωγικό κατερρίφθη από ουκρανικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους - Δεν έχουμε καμία πληροφορία για μεταφορά αιχμαλώτων πολέμου, αλλά για πυραύλους αντιτείνει το Κίεβο - Καμία πλευρά δεν έχει δημοσκοοιήσει αποδείξεις.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΒίντεο από το σημείο της συντριβής του ρωσικού μεταγωγικού Ιλιούσιν στο χωριό Γιαμπλάνοβο της περιφέρειας Μπέλγκοροντ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, έδωσαν στην δημοσιότητα οι ρωσικές αρχές. Όπως ανακοίνωσε η ερευνητική επιτροπή, τα προκαταρκτικά της πορίσματα δείχνουν στην κατεύθυνση της κατάρριψης του αεροσκάφους από αντιαεροπορικό πύραυλο που εκτοξεύθηκε από την Ουκρανία.
Το βίντεο διάρκειας περίπου 40 δευτερολέπτων εικονίζει κομμένα δέντρα και συντρίμμια σκορπισμένα σε μεγάλη απόσταση. Είναι αδύνατον να αναγνωρίσει κανείς τη μορφή του Ιλιούσιν, ενός πελώριου αεροσκάφους μήκους περίπου 50 μέτρων.
Στο έδαφος, πάνω στο χιόνι, τα συντρίμμια είναι αδύνατο να ταυτοποιηθούν εξ όψεως. Διακρίνονται ένα-δυο πτώματα, η εικόνα των οποίων έχει θολωθεί, και κηλίδες αίματος. Το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει την αυθεντικότητα του υλικού.
Τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών της Ρωσίας υποστηρίζουν ότι στο Il-76 επέβαιναν έξι μέλη πληρώματος, αξιωματικοί της στρατονομίας και περισσότεροι από 60 αιχμάλωτοι Ουκρανοί στρατιωτικοί, οι οποίοι επρόκειτο να ανταλλαγούν. Όλοι οι επιβαίνοντες αναφέρθηκε ότι σκοτώθηκαν. Η ρωσική πλευρά δεν έχει παράσχει κανένα στοιχείο για την ταυτότητα των επιβαινόντων.
Ο Ουκρανός επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ντμίτρο Λούμπινετς κάλεσε τον ΟΗΕ και τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) να πάνε να «επιθεωρήσουν τον τόπο» της συντριβής. Η ΔΕΕΣ, απορρίπτοντας κάθε «σεναριολογία», τόνισε πως «δεν γνωρίζει τι συνέβη». Σε κάθε περίπτωση, υπενθύμισε ο Λούμπινετς, η Ρωσία ήταν «υπεύθυνη για την ασφάλεια» των αιχμαλώτων, δυνάμει της Σύμβασης της Γενεύης.
Το Κίεβο δεν έχει επιβεβαιώσει πως κατέρριψε το μεταγωγικό, διαμηνύει όμως πως έχει σκοπό να συνεχίσει να πλήττει στρατιωτικούς στόχους στην επικράτεια της Ρωσίας. Η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών επέμεινε πως δεν έχει «αξιόπιστες και πλήρεις πληροφορίες» για τους επιβάτες του αεροσκάφους. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απαίτησε διεθνή έρευνα.
Το Κίεβο παραδέχθηκε πως προβλεπόταν να γίνει ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, όμως τόνισε πως δεν είχε «ενημερωθεί» ότι χρειαζόταν να ληφθούν μέτρα για την ασφάλεια των αερομεταφορών στην περιοχή όπου έγινε η κατάρριψη. Την Πέμπτη, η ουκρανική υπηρεσία κατασκοπείας ανακοίνωσε πως έχει αρχίσει να διενεργεί έρευνα για τη συντριβή, κάτι όμως που μοιάζει δύσκολο να φέρει σε πέρας, καθώς το αεροπλάνο βρίσκεται στη ρωσική επικράτεια.
Ερευνητές αεροπορικών δυστυχημάτων ανέκτησαν τα δυο μαύρα κουτιά, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, επικαλούμενο πηγή του στις υπηρεσίες αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων.
Οι αντεγκλήσεις μεταξύ Μόσχας και Κιέβου συνεχίζονται, όμως επί της ουσίας η πτώση του αεροσκάφους παραμένει ένα άλυτο μυστήριο. Σύμφωνα με το Κίεβο, το αεροσκάφος θα μπορούσε να μεταφέρει πυραύλους για στρατιωτικά συστήματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οι δύο πλευρές επιμένουν η κάθε μία στην δική της εκδοχή, χωρίς όμως καμία να εμφανίζει αποδείξεις για τους ισχυρισμούς της.
Η αντιπαράθεση μεταφέρθηκε και στο Συμβούλο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο συνεδρίασε εκτάκτως κατόπιν αιτήματος της Ρωσίας. «Όλες οι πληροφορίες που έχουμε (...) δείχνουν πως έχουμε να κάνουμε με έγκλημα προμελετημένο και καλά σχεδιασμένο», είπε ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη Ντμίτρι Παλιάνσκι. Ο Ρώσος διπλωμάτης κατηγόρησε τους Ουκρανούς πως έχουν σκοπό να «σαμποτάρουν την διαδικασία» ανταλλαγής αιχμαλώτων «με τον πλέον βάρβαρο τρόπο» κι ότι είναι διατεθειμένοι να «θυσιάσουν πολίτες της ίδιας της χώρας τους» για να υπηρετήσουν «γεωπολιτικά συμφέροντα των Δυτικών».
Από την πλευρά της, η Ουκρανή αναπληρώτρια πρεσβεύτρια στα Ηνωμένα Έθνη Χριστίνα Χάγιοβισιν διέψευσε τις κατηγορίες του ομολόγου της, αντιτείνοντας πως, εάν επιβεβαιωθεί η παρουσία αιχμαλώτων πολέμου στο μεταγωγικό, η Μόσχα θα πρέπει να λογοδοτήσει για αυτή τη «νέα παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου». Θα πρόκειται, όπως είπε, για την «πρώτη περίπτωση χρήσης στους αιθέρες ανθρώπινων ασπίδων για την προκάλυψη της μεταφοράς πυραύλων».
Ο ΟΗΕ, πάντως, λέει πως επί του παρόντος δεν μπορεί να εξακριβώσει τις συνθήκες του δυστυχήματος. Όπως δήλωσε ενώπιον του Συμβουλίου η αναπλητρώτρια γενική γραμματέας Ρόζμαρι ΝτεΚάρλο, «αντιλαμβανόμαστε πως αμφότερες Ρωσία και Ουκρανία διεξάγουν ξεχωριστές έρευνες για το περιστατικό και η Ουκρανία έχει ζητήσει διεθνή έρευνα. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν αυτές τις αναφορές ή τις περιστάσεις της συντριβής».
Η ΝτιΚάρλο υπογράμμισε επίσης τη σημασία της μεταχείρισης αιμαλώτων πολέμου εντός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου. Όπως τόνισε, «καλούμε τα μέρη να συνεχίζουν να επιδιώκουν τις ανταλλαγές αιχμαλώτων πολέμου. Οι οικογένειες και στις δύο πλευρές περιμένουν να επανενωθούν με τους οικείους τους».
Ένδειξη της αβεβαιότητας και των πολλών ερωτημάτων είναι πως οι διεθνείς αντιδράσεις ήταν μάλλον λιγοστές. Ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών Κριστόφ Λεμουάν περιορίστηκε να πει ότι δεν είναι «σε θέση να πει αν οι ρωσικοί ισχυρισμοί είναι αληθείς ή όχι», προσθέτοντας «η Ρωσία μας έχει συνηθίσει να ψεύδεται σε αυτά τα ζητήματα».
Η περιφέρεια Μπέλγκοροντ, όπου έγινε η συντριβή, γίνεται συχνά στόχος ουκρανικών πληγμάτων, σε αντίποινα για τις ρωσικές επιθέσεις. Το Κίεβο έχει αναλάβει επανειλημμένα την ευθύνη για την καταστροφή ρωσικών αεροσκαφών που ως πρόσφατα έμοιαζαν, θεωρητικά τουλάχιστον, να βρίσκονται εκτός εμβέλειας των οπλικών συστημάτων που έχει στη διάθεσή της.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ουκρανία ανακοίνωσε πως κατέρριψε δύο ρωσικά αεροσκάφη, κάτι που η Μόσχα ούτε επιβεβαίωσε, ούτε διέψευσε.
Η Ρωσία ενεπλάκη σε αρκετές αεροπορικές καταστροφές, οι περιστάσεις των οποίων δεν έχουν εξιχνιαστεί, με τη Μόσχα να αποποιείται κάθε ευθύνη. Η πιο οδυνηρή τέτοια υπόθεση ήταν αυτή της πτήσης MH17 της Malaysia Airlines που καταρρίφθηκε πάνω από την ανατολική Ουκρανία το 2014. Αντικρούοντας τα στοιχεία που υποδεικνύουν πως το αεροσκάφος κατέρριψαν φιλορώσοι αυτονομιστές, η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο για την τραγωδία αυτή με 298 νεκρούς.