Πόσο και πώς μπορούν να «πληγώσουν» την θεσμική ενοποίηση οι νέες τεχνολογίες; Πόσο ανησυχητικός είναι ο καλπασμός τους εν όψει των ευρωεκλογών; Και πώς μπορεί ο πολίτης να προστατευθεί;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑχαρτογράφητο έδαφος δείχνει πως αποτελεί, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο κομμάτι της, η επίδραση των νέων τεχνολογιών στην ευρωπαϊκή δημοκρατία. Μιλώντας στο euronews, ο κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Γκλαβίνης εξέφρασε την ανησυχία του για ενδεχόμενη διασπορά του λαϊκισμού, με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών και ειδικότερα του διαδικτύου, επηρεάζοντας έτσι συνειδήσεις και εν τέλει εμποδίζοντας το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
«Η δημοκρατία είναι ένα κεκτημένο σε εθνικό επίπεδο κατ' αρχήν και αποσκοπούμε να το μεταφέρουμε και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, αυτός ο άκρατος λαϊκισμός είναι κάτι το οποίο επηρεάζει τις εθνικές δημοκρατίες. Αυτές είναι που υφίστανται πίεση αυτή τη στιγμή και δημιουργούνται ζητήματα ριζοσπαστικοποίησης σε όλες τις μεγάλες δημοκρατίες που επηρεάζουν πάρα πολύ την συμπεριφορά τους διεθνώς και όχι μόνο στο εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο», σημειώνει ο κ. Γκλαβίνης, προσθέτοντας πως «όταν οδηγούμεθα σε ακραίους λαϊκισμούς στο εσωτερικό, αυτό έχει επίπτωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Το βλέπουμε με τον Τραμπ στην Αμερική, το είδαμε, και φοβούμεθα και στην Ευρώπη ενδεχομένως να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια εξέλιξη».
Θέλοντας να κινητοποιήσει ένα ήδη ενεργό κομμάτι της κοινωνίας και της επιστημονικής κοινότητας, όπως είναι οι φοιτητές, το διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίες - Δίκαιο και Πολιτική» διοργάνωσε την Παρασκευή εκδήλωση με κεντρικό ερώτημα το αν η ευρωπαϊκή δημοκρατία κινδυνεύει από τις Νέες Τεχνολογίες.
Στο πάνελ της εκδήλωσης συμμετείχαν η αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του ΑΠΘ Ιωάννα Κωσταρέλλα και ο επίκουρος καθηγητής Νομικής του ΑΠΘ Γιώργος Νούσκαλης.
Κεντρική προσκεκλημένη της εκδήλωσης ήταν η ανταποκρίτρια του euronews στις Βρυξέλλες Μαρία Ψαρά, η οποία τόνισε πως για την χαλιναγώγηση των όποιων κινδύνων οι λέξεις κλειδιά είναι τρεις:
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Δημοσιογραφίας του Αριστοτελείου Ιωάννα Κωσταρέλλα τονίζει πως οι νεότερες γενιές, αν και έχουν εντρυφήσει στις νέες τεχνολογίες, εν τούτοις έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για την πολιτική συμμετοχή και κατ' επέκταση τις ευρωεκλογές, τις οποίες εξακολουθούν να θεωρούν... δευτεροκλασάτες.
«Τα νέα παιδιά, η 'Γενιά Ζ', είναι μέσα στις νέες τεχνολογίες, έχουν γεννηθεί μέσα στις νέες τεχνολογίες, παρ' όλα αυτά δεν τις χρησιμοποιούν τόσο πολύ για να ενημερωθούν για θέματα κι ενώ ξέρουμε ότι υπάρχουν πια πάρα πολλές νέες πληροφορίες, πάρα πολλά δεδομένα, πάρα πολλοί αριθμοί που είναι διαθέσιμοι, δεν τους αναζητούν, δεν ψάχνουν τόσο πολλοί κι αυτό είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα θέματα, τα οποία πρέπει να μας απασχολήσουν», επισημαίνει η κ. Κωσταρέλλα.
Όπως συμπληρώνει, «δεν βλέπουν αυτό που συμβαίνει μέσα στην Ευρώπη τόσο κοντά τους. Δεν το βλέπουν ως στοιχείο της καθημερινότητάς τους. Ασχολούνται μόνο όταν πρόκειται για ένα θέμα που αποκτά διάσταση στην εθνική ατζέντα. Προς το παρόν η σχέση είναι αυτή: πολύ χαλαρή έως και αποστασιοποιημένη».
Για τον επίκουρο καθηγητή Νομικής Γιώργο Νούσκαλη, κομβικής σημασίας είναι η ρύθμιση του πεδίου της Τεχνητής Νοημοσύνης μέσω του σχετικού κανονισμού που ψηφίστηκε πρόσφατα.
Ο κ. Νούσκαλης, ο οποίος είναι επίσης υποψήφιος ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπογραμμίζει πως τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης «υπάρχει ο κίνδυνος να προσβάλουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, για παράδειγμα, ή και των απλών πολιτών που έρχονται σε επαφή με την δικαιοσύνη και την διοίκηση, δημιουργώντας π.χ. ρατσιστικά προφίλ. Η ΕΕ επιχειρεί να προστατεύσει εδώ τα θεμελιώδη δικαιώματα και εν τέλει την δημοκρατία μας, διότι αυτά τα συστήματα συνιστούν αλλαγή παραδείγματος και πρέπει να είμαστε όλοι έτοιμοι, οι ακαδημαϊκοί και εκείνοι που ασκούν μάχιμα κάποιο λειτούργημα στον χώρο της δικαιοσύνης για να μπορέσουμε να ξεδιαλύνουμε το κανονιστικό περιεχόμενο του κανονισμού και να προστατεύσουμε κατά το δυνατόν την ευρωπαϊκή δημοκρατία».
Κατά τον κ. Γκλαβίνη, πάντως, αν και οι φοιτητές της Νομικής ενδιαφέρονται για τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα και είναι επαρκώς πολιτικοποιημένοι για να συμμετάσχουν, η εκπαιδευτική κοινότητα εν γένει οφείλει να μπολιάσει τα παιδιά της με το μήνυμα πως όσα σήμερα θεωρούμε δεδομένα δεν ήταν και δεν είναι αυτονόητα:
«Έχουμε πολύ μεγάλο καθήκον εμείς, οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και γενικότερα οι εκπαιδευτικοί να διδάξουμε στα παιδιά ιστορία. Διότι ο νέος έχει μεγαλώσει, όπως κι εμείς άλλωστε, μέσα σε ένα κλίμα ειρήνης, ασφάλειας. Αυτό δεν είναι δεδομένο. Αν κοιτάξουμε γύρω μας, ο κόσμος φλέγεται. Αυτό, λοιπόν, δεν είναι αυτονόητο και θα πρέπει να το διδάξουμε στα παιδιά ότι οφείλεται στην ευρωπαϊκή ενοποίηση».