Η Αθήνα υποδέχθηκε το 2023 περισσότερους από 7 εκατομμύρια τουρίστες και αυτή τη χρόνια ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σύμφωνα με τους ειδικούς κατά 20%, κάνοντας την εικόνα της άδειας Αθήνας τον Αύγουστο μακρινό παρελθόν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ αύξηση αυτή επηρεάζει πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής της πόλης και όχι πάντα θετικά. Από τη μια οι αριθμοί ευημερούν, το ΑΕΠ της χώρας ενισχύεται, το ίδιο και τα φορολογικά έσοδα. Απο την άλλη υπάρχουν και φωνές που αντιδρούν κανοντας λόγο για υπερτουρισμό, εξάντληση της φέρουσας ικανότητας προορισμών και ανεπάρκειας υποδομών.
Xώρες σε όλη την Ευρώπη λαμβάνουν μέτρα το ένα μετά το άλλο για να αντιμετωπίσουν τον υπερτουρισμό. Τα τελευταία δύο χρόνια το πρόβλημα είναι εμφανές και στην Αθήνα. Πριν από μερικά χρόνια ο στόχος ήταν να έχουμε τουρίστες στην Αθήνα όλο το χρόνο και να κάνουμε την Αθήνα τελικό προορισμό. Τώρα ο στόχος έχει επιτευχθεί, αλλά με ποιο κόστος; Χρειαζόμαστε κανόνες, λέει η Κατερίνα Κικίλια, καθηγήτρια Διοίκησης Τουρισμού, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
«Είναι η μάστιγα των τελευταίων ετών, το αντιμετωπίζουν οι Αθηναίοι στην καθημερινότητά τους, οι βασικές επιπτώσεις είναι στην κοινωνία και στο περιβάλλον, ενώ υπάρχουν και επιμέρους επιπτώσεις. Το βασικότερο πρόβλημα της κοινωνίας και της Πολιτείας είναι το στεγαστικό», λέει στο euronews η κ. Κικίλια, συμπληρώνοντας ότι πολλές περιοχές της Αθήνας και γενικότερα της Αττικής έχουν καταληφθεί. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως λέει η καθηγήτρια είναι το Κουκάκι, «μια πανέμορφη περιοχή που έχει μεταμορφωθεί σε ένα μεγάλο οικοδομικό τετράγωνο βραχυχρόνιας μίσθωσης, ένα τόπο φιλοξενίας ξένων, δεν υπάρχουν άλλες οικογένειες εκεί, δεν υπάρχουν μαθητές στα σχολεία». Η κ. Κικίλια προσθέτει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί πολύ οι ξενοδοχειακές υποδομές αλλά πρέπει να αναπτυχθούν και οι υπόλοιπες υποδομές.
«Στις περιπτώσεις των αστικών περιοχών, κυριαρχούν οι κοινωνικο-πολιτιστικές επιπτώσεις, με την εξάπλωση τουριστών σε περιοχές που παλιότερα εξυπηρετούσαν κυρίως τη μόνιμη κατοικία και την αλλοίωση της πολυλειτουργικής φυσιογνωμίας της γειτονιάς. Ως εκρηκτικό εμφανίζεται ιδίως τα τελευταία χρόνια το ζήτημα της εύρεσης μόνιμης κατοικίας», διαπιστώνει ο Συνήγορος του Πολίτη, στην ειδική του έκθεση σχετικά με τον βιώσιμο τουρισμό.
Οι τιμές ενοικίασης έχουν εκτοξευθεί σε περιοχές της Αθήνας, ειδικά αν βρίσκονται κοντά στο μετρό που προτιμούν οι τουρίστες. Όλα είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης, υποστηρίζει ο Αντώνης Μαρκόπουλος, συνιδρυτής της Posperty.
«Αν μπει κάποιος σήμερα στις πλατφόρμες, στα ψηφιακά κανάλια και αναζητήσει ακίνητα σε αυτές τις περιοχές θα βρει μια πληθώρα ακινήτων. Αυτό που σίγουρα δεν θα βρει είναι πολλά ακίνητα σε αυτό που λέει ο κόσμος, σε καλή τιμή. Το κομμάτι της ενοικίασης είναι κάτι διαφορετικό. Στο κομμάτι αυτό όντως υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα προσφοράς ακινήτων. Γιατί εκεί η ζήτηση για την ενοικίαση είναι πενταπλάσια από την προσφορά. Άρα, σήμερα πέντε ζητάνε, ένας νοικιάζει. Και μάλιτα αυτό που νοικιάζεται, συνήθως, είναι ένα παλαιού τύπου ακίνητο. Γιατί συνήθως όταν ο ιδιοκτήτης μπαίνει στη διαδικασία να ανακαινίσει ένα ακίνητο ή να φτιάξει ένα ακίνητο, είτε αυτό το ακίνητο το προωθεί στην αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, είτε το προωθεί στόμα με στόμα σε ένα πολύ κλειστό κύκλο υποψηφίων ενοικιαστών. Άρα, αυτά τα ακίνητα σχεδόν δεν βγαίνουν στην αγορά. Γι΄ αυτό ο κόσμος ταλαιπωρείται πάρα πολύ», σημειώνει ο κ. Μαρκόπουλος, συμπληρώνοντας ότι έχει έρθει η ώρα να μπει μια τάξη, τονίζοντας ωστόσο, ότι ακόμα και αν αυτά τα ακίνητα έμπαιναν ξανά στην αγορά δεν θα λυνόταν εντελώς το ζήτημα.
Η Βαρκελώνη έλαβε πρόσφατα μέτρα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η Αθήνα θέλει να κάνει ένα βήμα παραπέρα και εξετάζει μια πιο ολιστική προσέγγιση.
«Όλη αυτή η προσπάθεια στον τουρισμό σημαίνει πολύ λίγα οικονομικά για την πόλη. Σκεφτείτε μόνο ότι κάθε επισκέπτης φέρνει στην πόλη 0,4 ευρώ ο καθένας, όχι κάθε μέρα, συνολικά. Και δεν έχουμε λάβει αυτά τα χρήματα, παρόλο που είμαστε τον Ιούλιο. Εννοώ με αυτό ότι πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να κάνουμε τον τουρισμό βιώσιμο, ώστε να μην δημιουργεί επιπλέον ενίσχυση των ανισοτήτων στην πόλη», τονίζει ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας στο euronews, επισημαίνοντας παράλληλα ότι αυτό το διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη, η Μελέτη Τουριστικής Φέρουσας Ικανότητας της πόλης πάνω στην οποία πρόκειται να ληφθούν τα μέτρα.
Αντικείμενό της είναι ο υπολογισμός των δεικτών της φέρουσας ικανότητας του προορισμού, η χωρική ανάλυση δεδομένων της βραχυχρόνιας μίσθωσης και των ξενοδοχειακών μονάδων, η ανάλυση των τουριστικών ροών, οι δυναμικές των επτά δημοτικών διαμερισμάτων και οι προκλήσεις που αναδεικνύονται με σκοπό την αποτελεσματική διαχείρισή του.
Μια από τις παρεμβάσεις που προτείνει ήδη ο δήμος είναι «το τέλος διαμονής που έχει τέλος ανθεκτικότητας και φτάνει τα 10 ευρώ στα ξενοδοχεία πέντε αστέρων να αποδίδεται όπως σχεδόν σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και σχεδόν σε όλον τον πλανήτη στην πόλη για να μπορέσουμε να κάνουμε υποδομές. Από αυτά τα 10 ευρώ που δίνουν οι τουρίστες την ημέρα στα πεντάστερα ξενοδοχεία αυτή τη στιγμή δεν δίνεται τίποτα στο δήμο», εξηγεί ο δήμαρχος της Αθήνας. Τονίζει επίσης ανάμεσα σε άλλα ότι πρέπει να έρθει άμεσα το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο με βάση την επιστήμη, τους αριθμούς από την μελέτη για την φέρουσα ικανότητα θα μπορεί ο δήμος να διαχειρίζεται το τουριστικό προϊόν ανάλογα με το ποιες περιοχές είναι υπερκορεσμένες και που αλλού μπορούμε να τους δρομολογήσουμε.