Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ και πρόεδροςτης αντιπροσωπείας στη Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ΕΕ-Τουρκίας Μανώλης Κεφαλογιάννης απαντά μεταξύ άλλων στο euronews ως προς το γιατί η Τουρκία είναι μεν ένας προβληματικός, αλλά και προνομιακός εταίρος της Ένωσης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μεγάλη περιφερειακή δύναμη ή ένας απρόβλεπτος γείτονας; Μια χώρα με επαμφοτερίζουσα στάση στον πόλεμο στην Ουκρανία, που εδώ και ασκεί κατοχή μισό αιώνα σε ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διατηρεί το κόστος για ένα άλλο; Ή μια χώρα με ρόλο ρυθμιστή σε κρίσιμα ζητήματα όπως το προσφυγικό ή η επόμενη μέρα της Συρίας μετά την εκδίωξη του Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Η έκθεση διεύρυνσης που ενέκριναν οι Ευρωπαίοι υπουργοί για την Τουρκία αναγνωρίζει μια κάποια πρόοδο, όμως τη βγάζει εν τέλει μετεξεταστέα, κυρίως λόγω της στάσης της απέναντι στην Κύπρο, αλλά και επειδή η κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων εντός Τουρκίας δεν συνάδει με αυτό που πρεσβεύει η Ένωση.
Τελικά η Τουρκία είναι ένας στρατηγικός εταίρος ή ένας προβληματικός εταίρος; Συναντήσαμε στο περιθώριο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο τον πρόεδρο της αντιπροσωπείας στη Μεικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή ΕΕ-Τουρκίας ευρωβουλευτή της ΝΔ Μανώλη Κεφαλογιάννη που ως εκ της θέσεώς του μπορούσε να μας διαφωτίσει περισσότερο επί του ζητήματος και όχι μόνο.
«Είναι ένας προβληματικός εταίρος, δεν υπάρχει αμφιβολία», λέει ο κ. Κεφαλογιάννης, προσθέτοντας ότι για τον λόγο αυτό «η Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις εκθέσεις της, και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταγράφει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο αυτές τις ανεπάρκειες. Μια χώρα για να είναι συνδεδεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να τηρεί ορισμένες προδιαγραφές, αυτό που λέμε ευρωπαϊκό κεκτημένο, το οποίο πηγάζει και από την συνθήκη για την ενταξιακή πορεία των κρατών μελών, την Συνθήκη της Κοπεγχάγης. Και εκεί έχουμε πάρα πολλά θέματα στα οποία υστερεί. Υστερεί, παραδείγματος χάρη, στα θέματα λειτουργίας της Δημοκρατίας. Η δημοκρατία στην Τουρκία δεν μπορεί να είναι "αλά τούρκα". Πρέπει να συνάδει, να συμπορεύεται με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι δημοκρατίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί η Τουρκία είναι μια υπό ένταξη χώρα. Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, η προστασία των μειονοτήτων, οι σχέσεις καλής γειτονίας, ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι θέματα τα οποία υπογραμμίζονται σε όλες τις εκθέσεις και άρα η Τουρκία, για να μπορέσει να είναι πραγματικά ένας πραγματικός εταίρος, ένας εταίρος ο οποίος έχει προοπτικές για την ενταξιακή πορεία, πρέπει να τηρήσει όλες αυτές τις προϋποθέσεις».
Το μείζον ερώτημα είναι αν όντως υπάρχει πραγματική ενταξιακή προοπτική με δεδομένο ότι και η Τουρκία έχει παγώσει την διαδικασία επί του παρόντος. Γεγονός σε κάθε περίπτωση είναι πως η Τουρκία ασκεί κατοχή σε ένα κράτος μέλος και δεν το αναγνωρίζει καν εν τω όλω, όπως το αναγνωρίζει η ΕΕ. Άρα, λοιπόν, μήπως η Ευρώπη έβαλε σε μια ενταξιακή διαδικασία την Τουρκία για να ελέγχει με ποιον θα συνομιλεί;
Σύμφωνα με τον κ. Κεφαλογιάννη, «για να προχωρήσει η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η οποία ξεκίνησε πραγματικά, βασική προϋπόθεση ήταν η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η ελεύθερη μετακίνηση των κυπριακών πλοίων στα τουρκικά λιμάνια, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει ακόμα. Αλλά μια βασική προϋπόθεση σε αυτή την κατεύθυνση είναι και αυτό. Όπως ξέρετε, η βασική λειτουργία του βέτο στα ευρωπαϊκά όργανα είναι για δύο μεγάλα θέματα: την αναθεώρηση των Συνθηκών και την εισδοχή των νέων μελών. Άρα η Τουρκία για να προχωρήσει η ενταξιακή της πορεία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρέπει όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας και όλων των άλλων κρατών μελών, να συνηγορήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Υπάρχουν όμως και άλλα δομικά προβλήματα. Βεβαίως ναι, είναι ένας προνομιακός οικονομικός εταίρος η Τουρκία. Το 50% των εισαγωγών της Τουρκίας είναι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το 50% των εξαγωγών της Τουρκίας στον κόσμο είναι προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και θέλουμε μια Τουρκία, με την οποία να μπορεί να συνεννοείται με βάση αρχές και αξίες η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι γειτονικές χώρες και γι' αυτό πάντα μένει ανοιχτή αυτή η πόρτα, αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκική Δημοκρατία».
Την ίδια ώρα, όμως, που οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να μείνει ενεργή η επικοινωνία με την Τουρκία, η Άγκυρα, σύμφωνα με δημοσιεύματα και στην Ελλάδα και στην Τουρκία, επιδιώκει, μόλις το νέο καθεστώς στην Συρία αποκτήσει διεθνή οντότητα, να υπογράψει συμφωνία για ΑΟΖ. Με άλλα λόγια να ενώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο με ένα ανάλογο μνημόνιο με την νέα τάξη πραγμάτων στην Συρία, ουσιαστικά εγκλωβίζοντας έτσι την Κύπρο.
«Αυτή η νεοοθωμανική προσέγγιση της Τουρκίας σίγουρα δεν την έχει βοηθήσει κατά την προσωπική μου κρίση», σχολιάζει ο κ. Κεφαλογιάννης, «γιατί αυτή είναι η αναθεωρητική νεοοθωμανική προσέγγιση του κ. Ερντογάν. Και υπάρχει και πολύ μεγάλη κριτική μέσα στη Τουρκία γι' αυτό το θέμα. Τώρα το θέμα είναι προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί και η ίδια η Τουρκία. Το ότι, παραδείγματος χάριν, η Τουρκία έχει εισβάλει εδώ και καιρό στη Συρία για να δημιουργήσει μια ζώνη προστασίας 30 χιλιομέτρων, καταπατώντας το διεθνές δίκαιο, το οποίο δεν μπορεί να συνηγορεί σε τέτοιου είδους ενέργειες. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία βοήθησε την αντιπολίτευση στη Συρία για να κάνει αυτή την 11ήμερη πορεία προς τη Δαμασκό. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι' αυτό, αλλά αυτοί ποιοι είναι; Είναι δημοκράτες ή είναι πρώην τζιχαντιστές. Είναι μεγάλο ερώτημα το τι θα γίνει και στη Συρία. Το ότι ήταν τυραννικό καθεστώς του Άσαντ εδώ και 50 χρόνια, από τον πατέρα του μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Ζούμε σε έναν κόσμο, ο οποίος είναι ρευστός και πρέπει να έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας και να έχουμε ευήκοα ώτα και να είμαστε παρόντες. Να ένας λόγος για τον οποίο πρέπει να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και μάλιστα η κοινή άμυνα, η κοινή εξωτερική πολιτική, ο κοινός ευρωπαϊκός στρατός, η ομοσπονδιακή κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να γιατί πήγε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Τουρκία που είναι μια γειτονική χώρα. Αλλά ασφαλώς οι ρυθμίσεις δεν μπορούν να γίνουν με βάση τα θέλω του κάθε κράτους. Αν δίνουμε τόσο μεγάλο αγώνα στην Ουκρανία ως Ευρωπαϊκή Ένωση και εμείς ως Ελλάδα, πήραμε αμέσως μια θέση υπέρ της Ουκρανίας και για κανέναν άλλο λόγο, διότι εμείς υπηρετούμε τις αρχές και τις αξίες του διεθνούς δικαίου όπως ο κόσμος έχει διαμορφωθεί μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο με τη λειτουργία του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου Ασφαλείας, των αποφάσεών του ότι όλες οι όλες οι διενέξεις πρέπει να λύνονται με ειρηνικό τρόπο και ασφαλώς η προστασία των συνόρων όπως αυτά έχουν οριστεί. Άρα δεν θέλουμε να αλλάξουν τα σύνορα στην Ουκρανία και βεβαίως και δεν θέλουμε να αλλάξουμε τα σύνορα και στη Συρία. Η Τουρκία αυτό δεν το υπηρετεί, άρα είναι στη μεριά των χωρών που θα υποστούν μια κριτική προς αυτήν την κατεύθυνση».
Στην παρατήρηση ότι, ειδικά στην περιοχή μας, οι διενέξεις δεν ακολουθούν συνήθως με βάση την συνδρομή του ΟΗΕ τον ειρηνικό τρόπο επίλυσης των διαφορών, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ απαντά πως «δεν είναι ότι έχει βοηθήσει ο ΟΗΕ, αλλά οι αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται ο Οργανισμός είναι μία βάση για τον τρόπο συμπεριφοράς των κρατών που είναι μέλη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και βεβαίως το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει κι αυτό τη δική του δυναμική. Δεν λέμε ότι έχει τη δυνατότητα να επιβάλει λύσεις, αλλά το βάρος των αποφάσεων είναι πολύ σημαντικό για τα ίδια τα κράτη μέλη. Βλέπετε, όλοι εδώ από το 1980 υπάρχουν οι αποφάσεις για την εισβολή και κατοχή στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Αλλά αυτό διεθνώς έχει κατοχυρωθεί, διότι δεν υπάρχουν χώρες που να έχουν αναγνωρίσει το ψευδοκράτος. Μία είναι και ενιαία η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία εκπροσωπεί ως πρόσωπο όλους τους Κυπρίους, συμπεριλαμβανομένων και των Τουρκοκυπρίων. Ναι, αυτό που λέτε εσείς είναι μια πολιτική της Τουρκίας να περικυκλώσει την Κύπρο, να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, να υπηρετήσει ένα στόχο νεοοθωμανικό και αναθεωρητικό, όπως ακριβώς αναφέρεται στην "Γαλάζια Πατρίδα". Γι' αυτό συζητούμε. Δεν νομίζω όμως ότι βγήκε σε κακό. Βλέπετε τι έγινε με την Τουρκία. Ήταν συμπαραγωγός στα F-35, σήμερα δε θα πάρει ούτε ένα. Γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση αν θα κινηθεί το πρόγραμμα για την αναβάθμιση των F-16. Βλέπετε ότι η Ελλάδα παίρνει τα F-35 και θέλουμε να είμαστε σε συμπαραγωγή πια. Βλέπετε ότι υπάρχει μια κριτική για την Τουρκία για τους S-400 τους οποίους πήρε από τη Ρωσία. Βλέπετε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται εμπόριο με τη Ρωσία και πώς το ρωσικό πετρέλαιο μέσω των τουρκικών λιμανιών και εταιρειών διακινείται σε όλο τον κόσμο. Βλέπετε ποια είναι η κριτική προς την πολιτική που πήγε να κάνει προς την Ουκρανία. Άρα η Τουρκία παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Τα επικίνδυνα παιχνίδια μπορεί να έχουν και επιπτώσεις επικίνδυνες για τους λαούς, τους οποίους εκπροσωπεί η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας.
Περνάμε στο θέμα της διεύρυνσης με αφορμή την σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων και την επίσκεψη της προέδρου της Κομισιόν στα Τίρανα. Ελέχθη από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι η Αλβανία έχει κάνει «διασκελισμούς» προς την ΕΕ και ακούστηκε αυτό και μέσα στην Ολομέλεια που ασχολήθηκε με την προετοιμασία της συνόδου. Ρωτούμε τον κ. Κεφαλογιάννη, ο οποίος ήταν πρόεδρος της επιτροπής ΕΕ-Αλβανίας τα προηγούμενα πέντε χρόνια, αν συμφωνεί με την εκτίμηση αυτή, υπενθυμίζοντάς του την υπόθεση του, πλέον συναδέλφου του, Φρέντη Μπελέρη.
«Όχι, σε αυτή την περίπτωση, ούτε το κράτος δικαίου υπηρέτησε η αλβανική δικαιοσύνη, ούτε η πολιτική απόφαση η οποία πήρε η αλβανική κυβέρνηση ήταν προς αυτή την κατεύθυνση. Και ασφαλώς αυτά έχουν σημειωθεί και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», απαντά ο κ. Κεφαλογιάννης, προσθέτοντας: «Το θέμα του Φρέντη Μπελέρη καταφέραμε εμείς ως Ελλάδα και εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, είχα την τιμή να καταθέσω αυτή την τροπολογία μαζί με τον Μάνφρεντ Βέμπερ, να μη γίνει πρόβλημα ελληνοαλβανικό, αλλά ένα πρόβλημα ευρωαλβανικό. Αυτό είπε η πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με απόφαση, την οποία πήραμε μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά την κατάθεση της τροπολογίας. Και εδώ θέλω να σημειώσω ότι και τα άλλα κόμματα συνηγόρησαν προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Στέλιος Κούλογλου κατέθεσε παρόμοια τροπολογία στην Ευρωπαϊκή Αριστερά. Το σύστημα μπερδεύτηκε! Πώς ένα κόμμα της κεντροδεξιάς και ένα κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κατέθεσαν σχεδόν την ίδια τροπολογία για ένα θέμα που δεν ήταν ελληνικό; Δεν το παρουσιάσαμε ως ελληνικό το θέμα του Φρέντη Μπελέρη, το παρουσιάσαμε ως ευρωπαϊκό θέμα και θέμα λειτουργίας του κράτους δικαίου. Και οι σοσιαλιστές, παρότι είχαν αντίθετη άποψη εναντίον του Φρέντη Μπελέρη εκείνη την εποχή, με παρέμβαση και του Νίκου Ανδρουλάκη και του Νίκου Παπανδρέου που ήταν τότε επικεφαλής εδώ στην ομάδα των Σοσιαλιστών, καταφέραμε τουλάχιστον να μην καταψηφίσουν την τροπολογία και απείχαν. Όλα αυτά λοιπόν δημιούργησαν ένα πλέγμα που εμείς καταστήσαμε ένα σημαντικό για την Ελλάδα θέμα ευρωαλβανικό.
»Εκεί η αλβανική κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα κρίνονται από τα ευρωπαϊκά όργανα. Από την άλλη μεριά, ναι, έχουν γίνει κάποια βήματα, τα οποία όμως είναι ημιτελή. Άνοιξε το πρώτο κεφάλαιο της ενταξιακής πορείας της Αλβανίας, αλλά εμείς έχουμε το βέτο. Μπορεί να άνοιξε το πρώτο κεφάλαιο, αλλά δεν θα κλείσει αν δεν λυθούν όλα τα συναφή θέματα. Και ποια είναι τα συναφή θέματα; Αυτά που λέει η τροπολογία που καταθέσαμε τότε, που είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο και μιλάει για τις περιουσίες των Ελλήνων στη Βόρεια Ήπειρο, για την προστασία των μειονοτήτων, για τις σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα, για τα θέματα της παιδείας και τον αλυτρωτισμό, ο οποίος υπάρχει από ελάχιστη μερίδα της αλβανικής Βουλής σε θέματα που αφορούν την Ελλάδα. Όλα αυτά θα διευθετηθούν για να προχωρήσει η ενταξιακή πορεία. Είναι αυτό που έλεγε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ότι τα πολιτικά οφέλη από την ένταξή μας στην τότε ΕΟΚ σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ μεγαλύτερα και τεράστια οικονομικά. Γιατί; Γιατί έχουμε τη δύναμη του βέτο. Έχουμε τη δύναμη συμμετοχής νέων μελών και της αναθεώρησης των Συνθηκών. Βεβαίως δε θα είναι για πάντα και δε θα διαρκέσει για πάντα, αλλά για τα επόμενα χρόνια, μέχρι να αναθεωρήσουμε τις συνθήκες, να προχωρήσουμε προς την ομοσπονδιακή κατεύθυνση. Αυτά τα θέματα υπάρχουν και είναι πολύ σημαντικά όπλα στη φαρέτρα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής».