Ο Τραμπ μίλησε με δημοσιογράφο της New York Post την Παρασκευή, ενώ βρισκόταν στο Air Force One, λέγοντας ότι ο Πούτιν «δεν θέλει να δει άλλους ανθρώπους να πεθαίνουν»
Ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε ότι έχει ήδη συνομιλήσει τηλεφωνικά, για παραπάνω από μια ώρα, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μιλώντας σε δημοσιογράφο της New York Post την Παρασκευή ενώ βρισκόταν στο Air Force One, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είπε ότι ο Ρώσος ομολογός του «δεν θέλει να δει άλλους ανθρώπους να πεθαίνουν».
Ο Τραμπ πρόσθεσε: «Κάθε μέρα άνθρωποι σκοτώνονται. Αυτός ο πόλεμος είναι τόσο άσχημος στην Ουκρανία. Θέλω να τελειώσει αυτό το καταραμένο πράγμα».
Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι δεν θα αποκαλύψει πόσες φορές έχει μιλήσει με τον Πούτιν, αλλά πρόσθεσε ότι έχουν μια «καλή σχέση».
Πριν αναλάβει εκ νέου τα καθήκοντά του, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα τερματίσει τον πόλεμο εντός 24 ωρών μόλις γίνει πρόεδρος.
Στη Μόσχα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι «δεν μπορεί ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να διαψεύσει» την τηλεφωνική συνομιλία - ή τις συνομιλίες - του Τραμπ με τον Πούτιν. «Οι επικοινωνίες μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον γίνονται μέσω διαφορετικών διαύλων», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ Βασίλι Νεμπένζια δήλωσε ότι η χώρα του αναμένει τα «κατάλληλα σημάδια» από την Ουάσινγκτον για επαφές με τη Μόσχα, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti.
Η Ρωσία είναι έτοιμη για συνομιλίες με τις ΗΠΑ για την Ουκρανία «σε μία ισότιμη βάση», με δεδομένο ότι θα εξυπηρετούνται τα συμφέροντά της, δήλωσε ο Νεμπένζια.
Πόσο πιθανές είναι οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία;
Αν και ο Τραμπ είχε πει ότι θέλει να δει διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία, δεν είναι σαφές αν ο Πούτιν το θέλει πραγματικά.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα στρατεύματά του σημειώνουν σταθερή πρόοδο στο πεδίο της μάχης. Το Κίεβο αντιμετωπίζει ελλείψεις σε άνδρες και πυρομαχικά. Και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε σύντομα να σταματήσει τη μαζική παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν είναι πιο κοντά από ποτέ στην επίτευξη των στόχων του στην καταπονημένη από τις μάχες χώρα, με ελάχιστα κίνητρα για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όσο κι αν ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να τον καλοπιάσει ή να τον απειλήσει, σύμφωνα με Ρώσους και Δυτικούς εμπειρογνώμονες που ερωτήθηκαν από το Associated Press.
Και οι δύο υπονοούν συζητήσεις για την Ουκρανία - τηλεφωνικά ή αυτοπροσώπως - χρησιμοποιώντας κολακείες και απειλές.
Ο Πούτιν έχει πει ότι ο Τραμπ είναι «έξυπνος και πραγματιστής» και μάλιστα αναπαρήγαγε τους ψευδείς ισχυρισμούς του ότι κέρδισε τις εκλογές του 2020. Το εναρκτήριο τέχνασμα του Τραμπ ήταν να αποκαλέσει τον Πούτιν «έξυπνο» και να απειλήσει τη Ρωσία με δασμούς και μείωση της τιμής του πετρελαίου, κάτι που το Κρεμλίνο απέκρουσε.
Ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ συζητούν με τη Ρωσία για την Ουκρανία χωρίς τη συμβολή του Κιέβου, λέγοντας ότι η κυβέρνησή του είχε ήδη «πολύ σοβαρές» συζητήσεις.
Όπως είπε, ο ίδιος και ο Πούτιν θα μπορούσαν σύντομα να αναλάβουν «σημαντική» δράση προς τον τερματισμό του πολέμου, στον οποίο η Ρωσία υφίσταται καθημερινά βαριές απώλειες, ενώ η οικονομία της υποφέρει από τις αυστηρές δυτικές κυρώσεις, τον πληθωρισμό και τη σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναμικού.
Αλλά η οικονομία δεν έχει καταρρεύσει και επειδή ο Πούτιν έχει εξαπολύσει την πιο σκληρή καταστολή των διαφωνιών από τη σοβιετική εποχή, δεν αντιμετωπίζει καμία εσωτερική πίεση για να τερματίσει τον πόλεμο.
«Στη Δύση, από κάπου ήρθε η ιδέα ότι είναι σημαντικό για τον Πούτιν να επιτευχθεί συμφωνία και να τελειώσουν τα πράγματα. Αυτό δεν ισχύει», επισημαίνει ο Φιόντορ Λουκιάνοφ, ο οποίος φιλοξένησε ένα φόρουμ με τον Πούτιν τον Νοέμβριο και είναι επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής της Μόσχας.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι λέει ότι ο Πούτιν θέλει να διαπραγματευτεί απευθείας με τον Τραμπ, παρακάμπτοντας το Κίεβο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη θέση της κυβέρνησης Μπάιντεν που απηχούσε την έκκληση του Ζελένσκι «τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία».
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε κάποιον να αποφασίσει κάτι για εμάς», δήλωσε ο Ζελένσκι στο AP, λέγοντας ότι η Ρωσία θέλει την «καταστροφή της ουκρανικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας».
Ανέφερε ότι οποιαδήποτε τέτοια ειρηνευτική συμφωνία θα έστελνε επικίνδυνο μήνυμα στους αυταρχικούς ηγέτες της Κίνας, της Βόρειας Κορέας και του Ιράν.
Ο Πούτιν φαίνεται να περιμένει από τον Τραμπ να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή αποφασιστικότητα για την Ουκρανία. Παρομοιάζοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες με τα σκυλάκια του Τραμπ, είπε την Κυριακή ότι σύντομα θα «κάθονται υπάκουα στα πόδια του αφέντη τους και θα κουνάνε γλυκά την ουρά τους», καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος θα βάζει γρήγορα τάξη με τον «χαρακτήρα και την επιμονή» του.
Ο Τραμπ υπερηφανεύεται για την ικανότητά του να κλείνει συμφωνίες, αλλά ο Πούτιν δεν θα παραδώσει εύκολα αυτό που θεωρεί πατρογονικά εδάφη της Ρωσίας στην Ουκρανία ή δεν θα σπαταλήσει την ευκαιρία να τιμωρήσει τη Δύση και να υπονομεύσει τις συμμαχίες και την ασφάλειά της, εξαναγκάζοντας το Κίεβο σε μια πολιτική ουδετερότητας.
Ο Τραμπ μπορεί να θέλει μια παρακαταθήκη ως ειρηνοποιός, αλλά «η ιστορία δεν θα τον κοιτάξει με καλό μάτι αν είναι ο άνθρωπος που τα χαρίζει όλα αυτά», δήλωσε ο σερ Κιμ Ντάροου, πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στις ΗΠΑ την περίοδο 2016-19. Η πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Οάνα Λουγνκέσκου δήλωσε ότι μια συμφωνία υπέρ της Μόσχας θα έστελνε μήνυμα «αμερικανικής αδυναμίας».
Ο Τραμπ και ο Πούτιν συναντήθηκαν για τελευταία φορά στο Ελσίνκι το 2018, όταν υπήρχε «αμοιβαίος σεβασμός» μεταξύ τους, δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας Σάουλι Νιινίστο, οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής. Όμως «δεν μοιάζουν πολύ», πρόσθεσε, με τον Πούτιν να είναι ένας «συστηματικός» στοχαστής, ενώ ο Τραμπ ενεργεί ως επιχειρηματίας που λαμβάνει «άμεσες» αποφάσεις.
Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει σύγκρουση, επειδή ο Τραμπ θέλει μια γρήγορη επίλυση του προβλήματος, ενώ ο Πούτιν επιδιώκει μια πιο αργή διαδικασία που ενισχύει τη στρατιωτική του θέση και αποδυναμώνει τόσο το Κίεβο όσο και την πολιτική βούληση της Δύσης.
Ο Ζελένσκι δήλωσε στο AP ότι ο Πούτιν «δεν θέλει να διαπραγματευτεί. Θα σαμποτάρει την διαδικασία». Πράγματι, ο Πούτιν έχει ήδη εγείρει προσκόμματα, συμπεριλαμβανομένων νομικών εμποδίων και ισχυρίστηκε ότι ο Ζελένσκι έχει χάσει τη νομιμοποίησή του ως πρόεδρος.
Ο Πούτιν ελπίζει ότι ο Τραμπ θα «βαρεθεί» ή θα αποσπάσει την προσοχή του με άλλο θέμα, δήλωσε ο Μπόρις Μποντάρεφ, πρώην Ρώσος διπλωμάτης στη Γενεύη, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του μετά την εισβολή.
Ρώσοι εμπειρογνώμονες υπενθυμίζουν την πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν, όπως αναφέρουν, ο Πούτιν συνειδητοποίησε πως τέτοιες συναντήσεις πετυχαίνουν λίγα πράγματα.
Μία από αυτές ήταν μια επικοινωνιακή νίκη για τη Μόσχα στο Ελσίνκι, όπου ο Τραμπ τάχθηκε στο πλευρό του Πούτιν αντί των δικών του μυστικών υπηρεσιών σχετικά με το αν η Ρωσία παρενέβη στις εκλογές του 2016. Μια άλλη ήταν στη Σιγκαπούρη το 2019 με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ-ουν, όταν απέτυχε να επιτύχει συμφωνία για τη διακοπή του πυρηνικού προγράμματος της Πιονγκγιάνγκ.
Το Κρεμλίνο δήλωσε πέρυσι ότι ένα σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας - το οποίο όμως απέρριψε το Κίεβο - θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για συνομιλίες.
Απαίτησε την ουδετερότητα της Ουκρανίας, προέβλεψε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα της επέτρεπε την ένταξη, έθεσε όρια για τις ένοπλες δυνάμεις του Κιέβου και καθυστέρησε τις συνομιλίες για το καθεστώς τεσσάρων κατεχόμενων από τη Ρωσία περιοχών, τις οποίες η Μόσχα προσάρτησε αργότερα παράνομα. Η Μόσχα απέρριψε επίσης τις απαιτήσεις να αποσύρει τα στρατεύματά της, να καταβάλει αποζημίωση στην Ουκρανία και να αντιμετωπίσει διεθνές δικαστήριο για τη δράση της.
Ο Πούτιν δεν έχει δείξει ότι θα υποχωρήσει, αλλά δήλωσε ότι «αν υπάρχει επιθυμία να διαπραγματευτεί και να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση, ας αφήσει οποιονδήποτε να διεξάγει αυτές τις διαπραγματεύσεις».
«Η δέσμευση δεν είναι το ίδιο με τη διαπραγμάτευση», δήλωσε ο σερ Λόρι Μπρίστοου, πρέσβης της Βρετανίας στη Ρωσία από το 2016-20, περιγράφοντας τη στρατηγική της Ρωσίας ως «ό,τι είναι δικό μου είναι δικό μου. Και ό,τι είναι δικό σου είναι προς διαπραγμάτευση».
Ο Μποντάρεφ είπε επίσης ότι ο Πούτιν βλέπει τις διαπραγματεύσεις μόνο ως ένα όχημα «για να του παραδώσει ό,τι θέλει», προσθέτοντας ότι είναι «εκπληκτικό» το γεγονός ότι οι δυτικοί ηγέτες εξακολουθούν να μην κατανοούν την τακτική του Κρεμλίνου.
Αυτό σημαίνει ότι ο Πούτιν είναι πιθανό να χαιρετίσει οποιαδήποτε συνάντηση με τον Τραμπ, αφού προωθεί τη Ρωσία ως παγκόσμια δύναμη και παίζει καλά στο εσωτερικό, αλλά θα προσφέρει ελάχιστα σε αντάλλαγμα.
Ο Τραμπ είπε ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να είχε κάνει μια συμφωνία με τον Πούτιν για να αποφευχθεί ο πόλεμος, προσθέτοντας ότι δεν θα επέτρεπε την έναρξη της σύγκρουσης αν ήταν ο ίδιος στην εξουσία.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει τη Ρωσία με περισσότερους δασμούς, κυρώσεις και μειώσεις της τιμής του πετρελαίου, αλλά δεν υπάρχει κανένα οικονομικό «όπλο-θαύμα» που μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο, σχολιάζει ο Ρίτσαρντ Κόνολι, ειδικός σε θέματα ρωσικού στρατού και οικονομίας στο Royal United Services Institute του Λονδίνου.
Και το Κρεμλίνο απορρίπτει τις απειλές, πιθανότατα επειδή η Δύση έχει ήδη επιβάλει αυστηρές κυρώσεις στη Ρωσία.
Ο Τραμπ δεν μπορεί επίσης να εγγυηθεί ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ, ούτε μπορεί να άρει όλες τις δυτικές κυρώσεις, να εξαναγκάσει εύκολα την Ευρώπη να ξαναρχίσει να εισάγει ρωσική ενέργεια ή να κάνει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να ανακαλέσει το ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν για εγκλήματα πολέμου.
Θα μπορούσε όμως να πιέσει τη Ρωσία στηρίζοντας την αμερικανική πετρελαϊκή βιομηχανία με επιδοτήσεις και να άρει τους εμπορικούς δασμούς 10% που έχει επιβάλει στην Κίνα με αντάλλαγμα το Πεκίνο να περιορίσει τις οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα, κάτι που θα μπορούσε να την αφήσει «πραγματικά απομονωμένη», δήλωσε ο Κόνολι.
Η Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να υπογραμμίσει τη δέσμευσή της προς το Κίεβο και να προσελκύσει την εύνοια του Τραμπ «αγοράζοντας αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό για να τον δώσει στην Ουκρανία», δήλωσε ο λόρδος Πίτερ Ρίκετς, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου.