Η μελέτη «φέρουσας ικανότητας» για την Αθήνα, οι «υπερκορεσμένες» περιοχές και οι περιοχές «μέτριου κορεσμού»- «Πρέπει να λειτουργούμε σαν να είμαστε Βαρκελώνη» τονίζει ο δήμαρχος Αθηναίων- Ανακοινώσεις τον Σεπτέμβριο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Φέτος η Αθήνα αναμένεται να υποδεχθεί περίπου 10 εκατομμύρια επισκέπτες, καθώς έχει γίνει ένας από τους δέκα πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης.
Από τις αρχές του έτους, στο κέντρο της πόλης έχει απαγορευτεί η λειτουργία νέων ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και οι αρχές της πόλης παραμένουν σε εγρήγορση για να διασφαλίσουν ότι οι αυξημένες τουριστικές ροές δεν θα επιβαρύνουν τους μόνιμους κατοίκους.
«Το κρίσιμο είναι να είναι βιώσιμος ο τουρισμός» δήλωσε στο euronews ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας.
«Κάναμε μια μελέτη "Φέρουσας Ικανότητας" που λέει ότι δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Δεν είμαστε ακόμα σε φάση Βαρκελώνης, αλλά, λέει η μελέτη, πρέπει να λειτουργήσουμε σαν να είμαστε Βαρκελώνη. Τι έδειξε η μελέτη φέρουσας ικανότητας; Έδειξε ότι υπάρχουν 27 υπερκορεσμένες περιοχές όπου δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ένας τουρίστας επιπλέον. Και φτιάξαμε και ένα Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού, όπου ελέγχουμε κάθε μέρα, κάθε μήνα τα δεδομένα. Έχουμε πολύ καλή συνεργασία με τα ξενοδοχεία, αλλά οφείλω να πω και με κάποιες πλατφόρμες όπως η Airbnb, για να μπορούμε να ελέγχουμε και να κατευθύνουμε τις ροές. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς να είμαστε βιώσιμος προορισμός για να ανασαίνουν και οι πολίτες.»
Υπάρχει πιθανότητα το μέτρο παγώματος χορήγησης Χορηγήσεις νέων αδειών και βραχυχρόνιες μισθώσεις να επεκταθεί σε περισσότερες γειτονιές;
«Βεβαίως, αυτό κάνει το Παρατηρητήριο. Βλέπουμε τα δεδομένα και όπου χρειάζεται παρεμβαίνουμε και δημιουργούμε και νέους περιορισμούς. Λέω και κάτι για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις. Το τουριστικό προϊόν πρέπει να είναι ποιοτικό. Δεν κάνει καλό και στο τουριστικό προϊόν, να είναι ολόκληρες γειτονιές απίστευτα σκληρά δομημένες γύρω από τον τουρισμό και να είναι μονοκαλλιέργεια.»
Όπως διευκρίνισε ο δήμαρχος Αθηναίων, το Παρατηρητήριο συλλέγει αυτή την περίοδο δεδομένα για τον αριθμό κλινών ανά μόνιμο κάτοικο, τον αριθμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης ανά γειτονιά και μια σειρά από άλλους δείκτες. Με βάση αυτούς τους δείκτες «κοκκινίζουν ή πρασινίζουν» οι γειτονιές.
«Υπάρχουν κάποιες γειτονιές, οι οποίες αυτή τη στιγμή έχουν μεγάλη υπερσυγκέντρωση, αλλά θα μπορώ να σας πω δεδομένα τον Σεπτέμβρη. Τώρα είναι πολύ κρίσιμη περίοδος. Τέλος Σεπτεμβρίου θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε αν χρειάζεται νέα απαγόρευση και πού» τόνισε ο Χ. Δούκας.
Υψηλός κορεσμός, υψηλά ενοίκια
Στη γειτονιά του Ψυρρή και της Κουμουνδούρου, δύο από τις 27 κορεσμένες γειτονιές του κέντρου, πάνω από το 90% των ακινήτων λειτουργούν ως ξενοδοχεία και διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και το μέσο ενοίκιο ξεπερνά τα 1.200 ευρώ το μήνα- όσο δηλαδή ένας μέσος μισθός.
Πολλές ακόμα γειτονιές της Αθήνα χαρακτηρίζονται «μέτριου κορεσμού». Εκεί, οι υπεύθυνοι θα παρακολουθούν αν υπάρχουν επαρκή ακίνητα και υποδομές, ώστε να συνενίσουν να δέχονται περισσότερους τουρίστες.
«Το Παρατηρητήριο είναι ένας θεσμός ο οποίος ιδρύθηκε πρόσφατα» εξήγησε στο euronews ο Ιωάννης Γεώργιζας, διευθύνων σύμβουλος της Αναπτυξιακής Εταιρείας του Δήμου Αθηναίων.
«Η πρώτη δουλειά που έκανε ήταν η μελέτη φέρουσας ικανότητας. Πρόκειται για μια πραγματική μελέτη, που κατέληξε σε ακριβή νούμερα, όπως το ύψος των ενοικίων και το ποσοστό πληρότητας και κορεσμού.
Αυτή η μελέτη θα επικαιροποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα ετησίως. Μέχρι το τέλος του 2025, ένα χρόνο μετά την παρουσίαση της πρώτης μελέτης, θα παρουσιάσουμε τα στοιχεία επικαιροποιημένα και θα μπορέσουμε να τα συσχετίσουμε με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και με άλλους χωροταξικούς δείκτες, έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσματικά.
Τι μπορούμε να βγάλουμε; Μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι ένα σημείο το οποίο είχε μέτριο κορεσμό αρχίζει να πηγαίνει προς τον κορεσμό. Εκεί λοιπόν θα πρέπει η πολιτεία να κάνει κάτι. Θα το υποδείξουμε αυτό. Θα πούμε στο Δήμο ότι εκεί θα πρέπει να δημιουργήσεις χωροταξικούς περιορισμούς χρήσεων γης, ώστε να προλάβουμε το πρόβλημα.
Η μελέτη φέρουσας ικανότητας έχει διεθνή απήχηση. Γιατί παρότι η Αθήνα δεν έχει υπερτουρισμό στο σύνολο της, είναι η πρώτη πόλη που έχει κάνει αυτή τη μελέτη και προσπαθεί να κάνει δράσεις πριν φτάσει στο πρόβλημα. Γι αυτό η μελέτη συζητήθηκε σε προσυνεδριακές εκδηλώσεις, όπου συγκεντρώθηκαν πρόσφατα 11 δήμαρχοι από όλη την Ευρώπη.»
H Αθήνα μετέχει στην πρωτοβουλία «Δήμαρχοι για τη Στέγαση», μαζί με 15 ευρωπαϊκές πόλεις, που ζητούν από την ΕΕ να δώσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Χ. Δούκας: Ολόκληρη η συνέντευξη του δήμαρχου Αθηναίων
«Η βραχυχρόνια μίσθωση πιέζει πάρα πολύ το στεγαστικό. Φέτος θα έχουμε στην Αθήνα 10 εκατομμύρια τουρίστες. Η Αθήνα είναι νούμερο 1 προορισμός σε όλη τη χώρα, νούμερο 9 προορισμός σε όλη την Ευρώπη και νούμερο 10 σε όλο τον κόσμο.
Είναι "τρελά" τα νούμερα που δείχνουν ακριβώς ότι αυξάνονται πάρα πολύ οι τουριστικές ροές. Το κρίσιμο είναι να είναι βιώσιμος ο τουρισμός. Κάναμε μια μελέτη φέρουσας ικανότητας που λέει ότι δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Δεν είμαστε ακόμα σε φάση Βαρκελώνης, αλλά, λέει η μελέτη, "πρέπει να λειτουργήσουμε σαν να είμαστε Βαρκελώνη". Τι έδειξε η μελέτη φέρουσας ικανότητας;
Έδειξε ότι υπάρχουν 27 υπερκορεσμένες περιοχές όπου δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ένας τουρίστας επιπλέον. Τι κάναμε; Δώσαμε τα δεδομένα στην κυβέρνηση και σε τρεις κοινότητες έχει σταματήσει από αυτή τη χρονιά η βραχυχρόνια μίσθωση.
Για την περιοχή της Πλάκας δημιουργήσαμε μια ομάδα task force η οποία θα ελέγχει παραβάσεις. Ήδη κάναμε έλεγχο νομιμότητας σε περίπου 40 ταράτσες, ελέγχουμε και τα service appartments, γιατί απαγορεύονται τα ξενοδοχεία- αλλά βεβαίως αν έχεις ένα ολόκληρο κτίριο airbnb είναι σαν ξενοδοχείο και αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει.
Και φτιάξαμε και ένα Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού, όπου ελέγχουμε κάθε μέρα, κάθε μήνα τα δεδομένα. Έχουμε πολύ καλή συνεργασία με τα ξενοδοχεία αλλά και με κάποιες πλατφόρμες όπως η Airbnb, για να μπορούμε να ελέγχουμε και να ανακατευθύνουμε τις ροές. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς να είμαστε προορισμός, αλλά να είμαστε βιώσιμος προορισμός για να ανασαίνουν και οι πολίτες.
Κλείνω με το στεγαστικό. Έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Εμείς έχουμε υπολογίσει ότι χρειαζόμαστε περίπου 1.000 διαμερίσματα για κοινωνική στέγη. Αυτό που κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι επιδοτήσεις: επιδοτούμε για ανακατασκευή περίπου 100 διαμερίσματα και επιδοτούμε ενοίκιο σε 250 διαμερίσματα. Είναι πολύ χαμηλά αριθμοί. Βρήκαμε και ένα δημοτικό κτίριο το οποίο με λίγα λεφτά προσπαθούμε να το ανακατασκευάσουμε για να μπορέσουμε να δώσουμε 7 διαμερίσματα, αλλά θέλουμε 1.000.
Και επειδή δεν είμαστε η μόνη πρωτεύουσα που θέλει να ενισχύσει την προσφορά σε κατοικία, μαζί με άλλες σημαντικές πρωτεύουσες όπως της Ρώμης, της Βαρκελώνης, του Παρισιού, της Λισαβόνας, έχουμε την πρωτοβουλία Mayors For Housing, με την οποία ζητάμε 80 δισεκατομμύρια από τα αδιάθετα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να σώσουμε τους κατοίκους της πόλης και να υπάρχουν κάτοικοι στα κέντρα των μεγαλουπόλεων. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι η κοινωνική στέγη είναι δικαίωμα.»
Υπάρχει περίπτωση το μέτρο παγώματος νέων αδειών για μακροχρόνια μίσθωση να επεκταθεί σε περισσότερες περιοχές;
«Βεβαίως, αυτό κάνει το Παρατηρητήριο. Βλέπουμε τα δεδομένα και όπου χρειάζεται παρεμβαίνουμε και δημιουργούμε και νέους περιορισμούς. Λέω και κάτι για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις.
Το τουριστικό προϊόν είναι ποιοτικό. Δεν κάνει καλό και στο τουριστικό προϊόν να υπάρχουν ολόκληρες γειτονιές απίστευτα σκληρά δομημένες γύρω από τον τουρισμό και να είναι μονοκαλλιέργεια. Οι ίδιες οι πλατφόρμες στα σχόλια των επισκεπτών λένε "μην πάτε σε συγκεκριμένες περιοχές γιατί δεν υπάρχει τίποτα αυθεντικό, τίποτα γνήσιο. Δεν υπάρχουν κάτοικοι, μόνο τουρίστες".
Και από την άλλη και οι κάτοικοι της Αθήνας πρέπει να ζουν στο κέντρο, πρέπει να μένουν στο κέντρο, πρέπει νέες οικογένειες να μένουν στο κέντρο. Αυτό δεν μπορεί να γίνει σήμερα γιατί είναι ακραία τα ενοίκια. Ακόμα και σε φτωχές γειτονιές, λίγα τετραγωνικά φτάνουν τα 1.500 ευρώ ενοίκιο. Γι αυτό και χρειαζόμαστε προσφορά. Δεν μπορεί να το αφήσουμε στους νόμους της αγοράς, γιατί τότε οι τιμές θα είναι στα ύψη και ο κάτοικος της Αθήνας δεν μπορεί να τις πληρώσει.»
Είπατε ότι μπορεί να έχουμε να έχουμε πάγωμα στις νέες μισθώσεις και σε άλλες περιοχές. Από τι θα εξαρτηθεί αυτό και πότε θα κάνετε εσείς σχετική εισήγηση;
«Το Παρατηρητήριο από την αναπτυξιακή μας εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τον τουρισμό, συλλέγει συνέχεια δεδομένα που έχουν να κάνουν με τον αριθμό κλινών ανά μόνιμο κάτοικο, με τον αριθμό της βραχυχρόνιας μίσθωσης ανά γειτονιά και μια σειρά από άλλους δείκτες. Με αυτούς τους δείκτες- με επιστημονική τεκμηρίωση- "κοκκινίζουν ή πρασινίζουν" οι γειτονιές.
Μόλις λοιπόν "κοκκινίσει" μία γειτονιά, αμέσως καλούμε τις πλατφόρμες. Οφείλω να πω ότι οι πλατφόρμες είναι ενήμερες και κάποιες από αυτές, όπως η Airbnb, μας δίνουν συνέχεια δεδομένα και μας λένεότι είναι διαθέσιμοι να ανακατευθύνουμε τις ροές μας.
Υπάρχουν κάποιες γειτονιές, οι οποίες αυτή τη στιγμή έχουν μεγάλη υπερσυγκέντρωση, αλλά θα μπορώ να σας πω δεδομένα τον Σεπτέμβρη. Τώρα είναι πολύ κρίσιμη περίοδος. Τέλος Σεπτεμβρίου θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε αν χρειάζεται νέα απαγόρευση και πού».
Έχετε πει ότι πρέπει να δρούμε "σαν να είμαστε Βαρκελώνη". Τι σημαίνει αυτό;
«Στην Ισπανία κάνουν ακραίες κινήσεις. Βγάζουν έξω σπίτια που είναι σε βραχυχρόνιες πλατφόρμες. Ο κόσμος είναι με κούτες και κάνει διαδηλώσεις.
Σε άλλες πόλεις, όπως στην Βενετία, εισάγουν ακραία μέτρα, όπως να δώσεις χρήματα για να πλησιάσεις το κέντρο της Βενετίας. Δεν συμφωνώ με όλα αυτά. Τα κάνουν γιατί οι πόλεις αυτές δεν πήραν νωρίς μέτρα. Δεν είμαστε ακόμα στη φάση Βαρκελώνης ή Βενετίας, αλλά πρέπει από τώρα να προετοιμαστούμε για να μην γίνουμε Βαρκελώνη και να μη διαδηλώνει ο κόσμος σε χαρτόκουτα γιατί δεν έχει μέρος να μείνει.»