Έκθεση από Ισραηλινούς ειδικούς περιγράφει οργανωμένη χρήση σεξουαλικής βίας από τη Χαμάς — Καλεί για διεθνή νομική παρέμβαση και δικαιοσύνη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη από ισραηλινή ερευνητική ομάδα καταγγέλλει ότι η Χαμάς χρησιμοποίησε τη σεξουαλική βία ως «τακτικό όπλο πολέμου» κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο νότιο Ισραήλ.
Η έκθεση, που συντάχθηκε από το Dinah Project – μια ομάδα νομικών και ειδικών σε ζητήματα φύλου – βασίζεται σε μαρτυρίες επιζώντων και αυτοπτών μαρτύρων, καταθέσεις πρώτων ανταποκριτών, καθώς και οπτικοακουστικό και ιατροδικαστικό υλικό.
Οι συντάκτες της έκθεσης τονίζουν την ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο διώκεται νομικά η σεξουαλική βία σε καιρό πολέμου, καθώς – όπως σημειώνουν – «οι περισσότεροι από τα θύματα σιωπήθηκαν οριστικά, είτε επειδή δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια ή μετά την επίθεση, είτε επειδή βρίσκονται σε τόσο βαθύ τραύμα που αδυνατούν να μιλήσουν».
Η σιωπή αυτή καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συλλογή άμεσων αποδεικτικών στοιχείων και – όπως υποστηρίζεται – πρέπει να οδηγήσει σε μια πιο ευέλικτη νομική προσέγγιση, προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σεξουαλικής βίας που διαπράττεται στο πλαίσιο συγκρούσεων.
Πρότυπα και μαρτυρίες: «Ομαδικοί βιασμοί, ακρωτηριασμοί, δημόσια ταπείνωση»
Σύμφωνα με την έκθεση, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 15 ξεχωριστές περιπτώσεις σεξουαλικών επιθέσεων, μεταξύ των οποίων τέσσερις περιπτώσεις ομαδικού βιασμού. Οι πράξεις αυτές φαίνεται να ακολούθησαν συγκεκριμένα μοτίβα: θύματα βρέθηκαν με δεμένα χέρια, γυμνά ή μερικώς γυμνά, φέροντας σημάδια βιασμού, ακρωτηριασμών στα γεννητικά όργανα και δολοφονίας.
Η ομάδα του Dinah Project συγκέντρωσε δεκάδες μαρτυρίες, μεταξύ αυτών από 15 πρώην ομήρους, 17 αυτόπτες μάρτυρες, διασώστες, καθώς και μία επιζήσασα απόπειρας βιασμού σε μουσικό φεστιβάλ. Σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματοποιήθηκαν απευθείας συνεντεύξεις, ενώ σε άλλες χρησιμοποιήθηκε δημοσιευμένο υλικό.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, γυναίκες υπέστησαν φυσική σεξουαλική βία, εξαναγκαστικό γυμνισμό, λεκτική σεξουαλική παρενόχληση και απειλές για εξαναγκαστικό γάμο, ενώ και άνδρες όμηροι περιέγραψαν περιστατικά εξευτελισμού, αναφέροντας γυμνώσεις και σωματική κακοποίηση.
Η έκθεση αναφέρει ότι όλα αυτά τα στοιχεία συνθέτουν μια συστηματική και οργανωμένη χρήση της σεξουαλικής βίας από τους ενόπλους της Χαμάς ως μέσο τρομοκράτησης και εξευτελισμού των θυμάτων.
Η Χαμάς έχει επανειλημμένως αρνηθεί τις κατηγορίες περί σεξουαλικής βίας από μέλη της κατά τη διάρκεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, κατά την οποία σκοτώθηκαν 1.200 άτομα και απήχθησαν 251.
Ωστόσο, ήδη από πέρσι, έκθεση του ΟΗΕ ανέφερε ότι υπάρχουν «εύλογες ενδείξεις» πως διαπράχθηκαν βιασμοί, «σεξουαλικά βασανιστήρια» και άλλες απάνθρωπες πράξεις κατά γυναικών. Ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου έχει επίσης εκδώσει εντάλματα σύλληψης για ηγετικά στελέχη της Χαμάς – τα οποία στη συνέχεια σκοτώθηκαν – με κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, μεταξύ των οποίων και σεξουαλική βία.
Έκκληση για αλλαγή στη νομική αντιμετώπιση
Η έκθεση του Dinah Project ζητά να υπάρξει διαφοροποίηση στη νομική μεταχείριση της σεξουαλικής βίας που διαπράττεται σε συγκρούσεις, ώστε να γίνεται αποδεκτή πλατύτερη βάση αποδεικτικών στοιχείων, πέρα από την άμεση κατάθεση θυμάτων – λόγω της συστηματικής φίμωσης ή εξόντωσής τους.
Επιπλέον, προτείνεται η κοινή ποινική ευθύνη όλων των συμμετεχόντων στην επίθεση, αντί της αναζήτησης ατομικής ευθύνης για συγκεκριμένα περιστατικά. Ένα τέτοιο νομικό πλαίσιο θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για απονομή δικαιοσύνης, όχι μόνο για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου, αλλά και για άλλα θύματα σε συγκρούσεις διεθνώς.
Η έκθεση δημοσιεύεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς για νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο της Γάζας που διαρκεί πλέον 21 μήνες. Η συμφωνία προβλέπει την προσωρινή παύση των εχθροπραξιών και την απελευθέρωση ορισμένων από τους περίπου 50 εναπομείναντες ομήρους – οι περισσότεροι από τους οποίους, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρούνται πλέον νεκροί.