Ο Πιστόριους επενδύει δισεκατομμύρια σε ευρωπαϊκά και διεθνή συστήματα, από τσέχικα πιστόλια μέχρι αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη. Γιατί τα συστήματα δεν αγοράζονται από Γερμανούς κατασκευαστές;
Η Bundeswehr πρέπει να εκσυγχρονιστεί - και μάλιστα γρήγορα. Ο ισολογισμός προμηθειών της δύναμης για το 2025 δείχνει ότι ο εκσυγχρονισμός έχει προχωρήσει παρά τις υψηλές απαιτήσεις - κυρίως χάρη στις απλουστευμένες διαδικασίες και τα πολυάριθμα ψηφίσματα της Bundestag.
Χρηματοδοτούμενη κυρίως από το ειδικό ταμείο, η Bundeswehr υλοποίησε πέρυσι συνολικά 149 έργα προμηθειών συνολικού ύψους περίπου 24 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πολυάριθμα νέα συστήματα έχουν ήδη παραδοθεί ή εισάγονται επί του παρόντος. Μια εστίαση δόθηκε στον στρατό, για παράδειγμα με περαιτέρω παραδόσεις του οχήματος μάχης πεζικού Puma, το οποίο κατασκευάζεται από τις γερμανικές αμυντικές εταιρείες KNDS Deutschland και Rheinmetall Landsysteme.
Ωστόσο, δεν κατασκευάζονται όλα τα οπλικά συστήματα για την Bundeswehr στη Γερμανία. Η πλειονότητα των συμβάσεων προμήθειας πρόκειται να γίνει με Ευρωπαίους κατασκευαστές, ενώ μόνο το 8% περίπου θα αγοραστεί στις ΗΠΑ, όπως είχε αναφέρει το Euronews τον Σεπτέμβριο.
Πού φτάνουν τα όρια των δυνατοτήτων της Γερμανίας
Στα οπλικά συστήματα που δεν κατασκευάζονται στη Γερμανία περιλαμβάνονται τα μαχητικά αεροσκάφη F35, τα αεροσκάφη ναυτικής αναγνώρισης P-8A Poseidon για το πολεμικό ναυτικό και οι πύραυλοι κρουζ Tomahawk από τις ΗΠΑ. Όμως αγορές γίνονται και στην Ευρώπη, όπως το πιστόλι P8 της Bundeswehr, το οποίο αντικαθίσταται από το τσέχικο CZ P13. Εκτός από τα γερμανικά συστήματα αεράμυνας, όπως το Iris-T, η Bundeswehr αγόρασε επίσης το σύστημα πυραυλικής άμυνας Arrow-3, το οποίο παράχθηκε σε συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Τα συστήματα αυτά είναι τεράστιας σημασίας για την Bundeswehr, όπως το μαχητικό αεροσκάφος F35, το οποίο δεν μπορεί να παραχθεί εκτός των ΗΠΑ λόγω των εξαιρετικά πολύπλοκων και εμπιστευτικών τεχνολογιών που εμπλέκονται. Επιπλέον, ειδικές εγκαταστάσεις παραγωγής, νομικοί εξαγωγικοί περιορισμοί (ITAR) και στρατηγικά συμφέροντα εμποδίζουν την κατασκευή του μαχητικού αεροσκάφους στο εξωτερικό.
Έχει ήδη συζητηθεί κατά πόσον τα ευρωπαϊκά αεροσκάφη, όπως το σουηδικό Gripen, θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το F-35. Αλλά ακόμη και αυτό δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται: Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το F-35A - δηλαδή το μοντέλο που θα παραλάβει και η Bundeswehr - είναι πιστοποιημένο να μεταφέρει την αμερικανική πυρηνική βόμβα B61-12. Αυτό σημαίνει ότι το αεροσκάφος είναι ικανό να μεταφέρει τόσο συμβατικά όσο και πυρηνικά όπλα και θεωρείται ως μια πιθανή πλατφόρμα διαδοχής παλαιότερων αεροσκαφών με πυρηνικές ικανότητες, όπως το Tornado, στο πλαίσιο του προγράμματος πυρηνικού διαμοιρασμού του ΝΑΤΟ.
Μια άλλη εναλλακτική λύση ήταν το γαλλογερμανικό-ισπανικό μελλοντικό αεροπορικό σύστημα μάχης(FCAS), το οποίο προοριζόταν να επαναπροσδιορίσει την "αεροπορική μάχη του μέλλοντος", διατηρώντας παράλληλα την ανεξαρτησία του από μη ευρωπαίους εταίρους.
Ωστόσο, το έργο βρίσκεται ακόμη σε δύσκολη φάση: αν και οι τρεις χώρες παραμένουν πολιτικά δεσμευμένες στο έργο, οι συνεχιζόμενες βιομηχανικές συγκρούσεις, ιδίως μεταξύ της Airbus και της Dassault Aviation για τους ηγετικούς ρόλους και τα μερίδια εργασίας στο μαχητικό νέας γενιάς, καθυστερούν την πρόοδο.
Στόχος του FCAS δεν είναι ένα ενιαίο μαχητικό αεροσκάφος, αλλά ένα δικτυωμένο "σύστημα συστημάτων" που αποτελείται από ένα επανδρωμένο μαχητικό αεροσκάφος, μη επανδρωμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη συνοδείας και ένα ψηφιακό σύννεφο μάχης. Η πρώτη πτήση του νέου αεροσκάφους αναμένεται το νωρίτερο γύρω στο 2030, ενώ η επιχειρησιακή ετοιμότητα είναι πιθανότερη από το 2040. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν το χρονοδιάγραμμα και το κόστος μπορούν να τηρηθούν.
Πολιτική εξισορρόπηση
Αν και περίπου το 80% του αμυντικού εξοπλισμού προμηθεύεται στη Γερμανία, η πλήρης ανεξαρτησία είναι επίσης δύσκολο να επιτευχθεί πολιτικά.
Σε μια συνάντηση του ΝΑΤΟ στις αρχές Δεκεμβρίου, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κρίστοφερ Λάνταου επέκρινε τις ευρωπαϊκές χώρες επειδή θέτουν τη δική τους αμυντική βιομηχανία πάνω από τους προμηθευτές των ΗΠΑ. Κάλεσε την Ευρώπη να μετατρέψει τις αμυντικές της δαπάνες σε επιχειρησιακές ικανότητες και να μην αποκλείσει καμία αμερικανική εταιρεία από την αγορά.
Η πρόσφατα δημοσιευθείσα Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας των ΗΠΑ αναφέρει επίσης ότι "από τις στρατιωτικές συμμαχίες μέχρι τις εμπορικές σχέσεις και πέρα από αυτές, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιμείνουν να αντιμετωπίζονται δίκαια από άλλες χώρες. Δεν θα ανεχόμαστε πλέον, ούτε μπορούμε να αντέξουμε, δωρεάν διαδρομές, εμπορικές ανισορροπίες, ληστρικές οικονομικές πρακτικές και άλλες επιβολές που βλάπτουν την ιστορική καλή θέληση του έθνους μας και βλάπτουν τα συμφέροντά μας".
Σε συνέντευξή του στο Euronews, ο Ben Hodges, αντιστράτηγος εν αποστρατεία του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών, δήλωσε ότι "το πού αγοράζει η Γερμανία τον αμυντικό της εξοπλισμό θα πρέπει να εξαρτάται πρώτα και κύρια από το τι δίνει στην Bundeswehr τις καλύτερες δυνατότητες". Ωστόσο, παραδέχεται ότι υπάρχουν συστήματα τα οποία η Γερμανία δεν είναι σήμερα σε θέση -ή δεν θέλει- να παράγει.
Ο ειδικός σε θέματα ασφάλειας Dr. Christian Mölling εξήγησε επίσης στην εφημερίδα Bild ότι η αμιγής παραγωγή στη Γερμανία δεν είναι επίσης δυνατή λόγω χρονικών περιορισμών. Εάν το νέο πιστόλι για τα στρατεύματα είχε παραχθεί στη Γερμανία, θα απαιτούνταν νέα εργοστάσια, κρατικές προκαταβολές και χρόνος.
Τυποποίηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων
Ένας άλλος λόγος για τις ευρωπαϊκές προμήθειες είναι η επιθυμία για μεγαλύτερη τυποποίηση και καλύτερη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων.
Ως εκ τούτου, η ΕΕ προωθεί ειδικά την από κοινού αγορά αμυντικού εξοπλισμού προκειμένου να τυποποιηθεί ο προηγουμένως εξαιρετικά κατακερματισμένος εξοπλισμός στην Ευρώπη και να μειωθούν οι διπλές δομές. Εάν διάφοροι στρατοί χρησιμοποιούν τα ίδια ή συμβατά συστήματα, αυτό διευκολύνει πολύ τις κοινές επιχειρήσεις.
Κατά συνέπεια, προγράμματα όπως το EDIRPA ή το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) έχουν ως στόχο να ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να μην προβαίνουν πλέον σε μεμονωμένες εθνικές αγορές, αλλά να επενδύουν από κοινού.
Στόχος είναι μια καλύτερα συντονισμένη ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και τεχνικά εναρμονισμένα οπλικά συστήματα. Μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ, αυτό θα ενισχύσει όχι μόνο την αποτελεσματικότητα και την αλληλεγγύη, αλλά και τη στρατιωτική ολοκλήρωση της Ευρώπης και την ικανότητα για κοινή άμυνα.