Αυστηρό μήνυμα προς τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑυστηρή προειδοποίηση στις χώρες της Ευρωζώνης στέλνει το ΔΝΤ σχετικά με το ελληνικό χρέος.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο του οργανισμού ο ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο μέχρι το 2038, χαιρετίζοντας την απόφαση του Eurogroup να παρέμβει ξανά το 2032. Ωστόσο, τονίζει ότι αυτή η δέσμευση για παρέμβαση μπορεί να μην είναι αρκετή.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι με το πακέτο ελάφρυνσης που συμφωνήθηκε, οι μεσοπρόθεσμες ανάγκες αναχρηματοδότησης και οι τάσεις σε ότι αφορά την πορεία του χρέους εμφανίζονται στο βασικό σενάριο διαχειρίσιμες, αν και σε ορίζοντα δεκαετίας υπάρχουν σημαντικά ρίσκα που σχετίζονται με την πιθανότητα μικρότερης ανάπτυξης και χαμηλότερων πρωτογενών πλεονασμάτων.
Μακροπρόθεσμα, πάντως, υπάρχουν αμφιβολίες για το εάν αρκεί το πακέτο ελάφρυνσης χρέους. Βασική ανησυχία είναι ότι η δημοσιονομική προσαρμογή έγινε με ένα πακέτο μέτρων που πλήττει την ανάπτυξη και για αυτό απαιτείται να αλλάξει το μείγμα προκειμένου να υπάρξει καλύτερη πορεία της οικονομίας μακροπρόθεσμα, κάτι που είναι δύσκολο να γίνει δεδομένων των στόχων που έχουν τεθεί.
Στο σημείο αυτό επικαλείται την ανάγκη να προχωρήσουν οι περικοπές στις συντάξεις και το αφορολόγητο, ενώ παραδέχεται ότι η χώρα απέδειξε τα τελευταία χρόνια ότι μπορεί να πιάσει φιλόδοξους στόχους αν και επισημαίνει ότι αυτό έχει βαρύ αναπτυξιακό κόστος.
Διαφωνίες ανάμεσα σε ΔΝΤ και Ευρώπη
Στην ανάλυση του ΔΝΤ η πρόβλεψη είναι ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 1,5% και η μέση πραγματική αύξηση ΑΕΠ θα είναι γύρω στο 1%.
Από την άλλη πλευρά οι Ευρωπαίοι εκτιμούν ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να διατηρηθεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,2% και η ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ θα φτάσει το 3%.
Στις παραδοχές του το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα έσοδα ιδιωτικοποιήσεων θα είναι 5,7 δισ. ευρώ, όσα προβλέπουν και οι ευρωπαίοι. Σε ότι αφορά τα επιτόκια δανεισμού από τις αγορές στο βασικό σενάριο του ΔΝΤ ξεκινούν από 4,5% και φτάνουν ως το 6% το 2060, ενώ η ΕΕ πιστεύει ότι ξεκινώντας από το 3,2% θα φτάσουν στο 5,2% το 2027 και θα περιοριστούν σε 4,2% το 2060.
Αν έχουν δίκιο οι ευρωπαίοι το χρέος είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο, σημειώνει το Ταμείο, καθώς οι μεικτές χρηματοδοτικές δεν υπερβαίνουν το όριο του 20% του ΑΕΠ.
Η θέση της Αθήνας
Μεταφέροντας τη θέση της Αθήνας, ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Μιχάλης Ψαλιδόπουλος καλωσορίζει τη παραδοχή του Ταμείου για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους, θεωρώντας, όμως, ότι οι μακρόχρονες προβλέψεις του οργανισμού είναι υπερβολικά απαισιόδοξες σε επίπεδο ανάπτυξης και μακροοικονομικών μεγεθών.
Η κριτική του Έλληνα εκπροσώπου εστιάζεται κυρίως στην αμφισβήτηση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του χρέους αλλά και στην επιμονή του Ταμείου για τη διατήρηση ορισμένων μεταρρυθμίσεων όπως αυτή του κατώτατου μισθού και των συλλογικών συμβάσεων που σχετίζονται με την αγορά εργασίας.
«Οι (ελληνικές) αρχές χαιρετίζουν την αναγνώριση ότι οι μακροοικονομικές ανισορροπίες έχουν εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό και έχουν πραγματοποιηθεί πολυάριθμες μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, η έκθεση υποτιμά τον αντίκτυπο αρκετών δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, εστιάζοντας περισσότερο στις καθυστερήσεις, τις αδυναμίες και σε ό,τι δεν έχει εφαρμοστεί, και όχι στις οικονομικές δυνατότητες 450 νομοθετικών και υλοποιημένων δράσεων κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, η οποία συνοδεύεται από την επιστροφή σε συνθήκες μακροοικονομικής και δημοσιονομικής σταθερότητας», αναφέρει η τοποθέτηση του Έλληνα εκπρόσωπου.
Επιπλέον, ο κ. Ψαλιδόπουλος αναφέρεται στη μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή που επετεύχθη, εστιάζοντας στην ικανότητα που επέδειξε η χώρα για τη παραγωγή υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων και αυτό της αύξησης του ΑΕΠ αποτελούν τα στοιχεία πάνω στα οποία το ΔΝΤ στηρίζει τις αμφιβολίες του για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
«Η Ελλάδα υπερέβη τους κύριους δημοσιονομικούς της στόχους με ένα ευρύ περιθώριο για τρία συναπτά έτη, υποδηλώνοντας την ικανότητα της οικονομίας να παράγει βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα. Οι αρχές ζητούν από το ΔΝΤ να αναγνωρίσει τη σημαντική δημοσιονομική προσπάθεια και την ικανότητα της οικονομίας να παράγει σημαντικά πλεονάσματα στο ευνοϊκό περιβάλλον του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ, το οποίο καθορίζει τους στόχους για τη δημοσιονομική πολιτική και τις δεσμεύσεις των χωρών της ζώνης του ευρώ... Χωρίς να έχουν ληφθεί διαρθρωτικά δημοσιονομικά μέτρα από το 2017 και με χαμηλότερο αποτελέσματα ανάπτυξης του ΑΕΠ από ότι προέβλεπε τότε το ΔΝΤ, οι αρχές χαιρετίζουν την πρωτογενή αναθεώρηση του Ταμείου για το πλεόνασμα κατά 3,5% για την περίοδο 2018-2022, υποδεικνύοντας ότι οι προηγούμενες δημοσιονομικές προβλέψεις του Ταμείου ήταν σημαντικά πιο απαισιόδοξες, με περιθώριο τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ σε διαρθρωτικούς όρους», σημειώνει ο κ. Ψαλιδόπουλος στη τοποθέτηση του.
Όσον αφορά το σκέλος των μεταρρυθμίσεων, ο Έλληνας εκπρόσωπος επισημαίνει το εύρος της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Στο σημείο αυτό ασκεί κριτική στην έκθεση, καθώς δεν τη θεωρεί «ισορροπημένη», υποστηρίζοντας ότι εστιάζει υπερβολικά σε ορισμένα συγκεκριμένα ζητήματα και έτσι παραβλέπει τη μεγάλη εικόνα του μεταρρυθμιστικού έργου που έχει επιτευχθεί. Ορισμένα από τα παραδείγματα που αναφέρει σχετίζονται με το εμπόριο της Κυριακής αλλά και τη πορεία των ιδιωτικοποιήσεων, καθώς, όπως υποστηρίζει, η έκθεση επικεντρώνεται ιδιαίτερα στη κριτική και δεν καταγράφει τη πρόοδο που έχει σημειωθεί σε σχετικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας.
«Η έκθεση θα επωφεληθεί από έναν πιο ισορροπημένο τόνο όσον αφορά τα επιτεύγματα και τον πιθανό αντίκτυπο αυτών των μεταρρυθμίσεων στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Αντί να τονίσει τι έχει γίνει και να αναλύσει τον αντίκτυπο των εφαρμοζόμενων μεταρρυθμίσεων, η έκθεση παρουσιάζει μια υπερβολικά αρνητική εικόνα της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, δίνοντας έμφαση στις καθυστερήσεις χωρίς να δοθεί πίστη στα επιτεύγματα.... Οι αρχές εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι η έκθεση δεν αναγνωρίζει πλήρως την πρόοδο που σημειώθηκε και για να αντικατοπτρίζει τον αντίκτυπο των ευρύτατων μεταρρυθμίσεων στο μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της οικονομίας», τονίζει ο κ. Ψαλιδόπουλος στη τοποθέτηση του.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μιχάλης Ψαλιδόπουλος εκφράζει την έντονη αντίθεση της Ελλάδας στη διατήρηση των μέτρων για τον κατώτατο μισθό και τις συλλογικές συμβάσεις, καθώς, όπως υποστηρίζει, η αναθεώρηση τους δεν συνιστά αθέτηση των υποχρεώσεων της Ελλάδας δεδομένου ότι είχε συμφωνηθεί εξαρχής ότι η αναστολή τους θα είχε προσωρινό χαρακτήρα και προέβλεπε την αποκατάσταση τους με τη σύμφωνη γνώμη όλων των αρχών.
«Οι αρχές λαμβάνουν γνώση της άποψης του ΔΝΤ σχετικά με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τους κατώτατους μισθούς, αλλά δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην άποψη αυτή και παραμένουν πεπεισμένοι για την ανάλυση που έχουν παράσχει μέχρι στιγμής. Οι αρχές υπενθυμίζουν ότι οι αρχές της παράτασης και της ευνοϊκής μεταχείρισης ανεστάλησαν προσωρινά το 2012 με καθορισμένο χρονικό ορίζοντα για την αποκατάσταση. Επιπλέον, στο πλαίσιο της τρίτης αναθεώρησης του προγράμματος ESM, δημιουργήθηκε μια ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων με τη συναίνεση όλων των συνομιλητών, οι οποίοι έχουν επιφορτιστεί με την αξιολόγηση αυτών των αρχών. Οι εμπειρογνώμονες τάχθηκαν υπέρ της επαναφοράς των δύο αρχών: ομόφωνα υπέρ της άρσης της αναστολής της αρχής της παράτασης και της πλειοψηφίας υπέρ της άρσης της αναστολής της αρχής της ευνοϊκής μεταχείρισης. Δεδομένου ότι οι ρυθμίσεις αυτές ανεστάλησαν προσωρινά με ακριβή ημερομηνία επανένταξης, οι αρχές διαφωνούν με την άποψη ότι η επαναφορά αποτελεί αντιστροφή της πολιτικής», εξηγεί ο κ. Ψαλιδόπουλος στη τοποθέτηση του.