Η οικονομία της Ισπανίας ακμάζει, χάρη στην παγκόσμια ώθηση των υπηρεσιών, κυρίως του τουρισμού, ξεπερνώντας τις υποτονικές επιδόσεις της ιαπωνικής οικονομίας την τελευταία δεκαετία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Αυτό που κάποτε φαινόταν απίθανο έγινε δυνατό, όταν η ισπανική οικονομία παρήγαγε υψηλότερο ΑΕΠ ανά κάτοικο – έναν δείκτη που σχετίζεται άμεσα με το βιοτικό επίπεδο – από αυτό της Ιαπωνίας, μέλους της G7, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ.
Αυτό από μόνο του δεν σημαίνει ότι η οικονομία της Νότιας Ευρώπης είναι μεγαλύτερη από αυτήν της Ιαπωνίας όταν συγκρίνεται η συνολική αξία αγαθών και υπηρεσιών.
Ωστόσο, όταν το ΑΕΠ της Ισπανίας διαιρείται με τον πληθυσμό της χώρας και μετατρέπεται σε δολάρια ΗΠΑ, τότε το ΑΕΠ ανά κάτοικο σε τρέχουσες τιμές αποδεικνύεται υψηλότερο από αυτό της Ιαπωνίας. Το 2025, το ΑΕΠ ανά κάτοικο σε δολάρια ΗΠΑ ήταν 33.960 δολάρια στην Ιαπωνία, ενώ στην Ισπανία έφτασε τα 36.190 δολάρια.
Αυτό το στοιχείο ήταν ήδη ελαφρώς υψηλότερο για την οικονομία της Νότιας Ευρώπης σε σχέση με την ασιατική, προσανατολισμένη στην τεχνολογία, οικονομία ήδη από το 2024.
«Υπάρχει μια πραγματική ιστορία πίσω από αυτό, αλλά και μια μεγάλη επιφύλαξη», επισημαίνει ο Άνχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής οικονομολόγος Ευρώπης στην Oxford Economics.
Αν και η ισπανική οικονομία ήταν από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες, «αυτός ο αριθμός επηρεάζεται και από ένα στατιστικό τεχνούργημα», ανέφερε στο Euronews Business.
«Το γιεν έχει υποτιμηθεί κατά 40% από το 2021, κάτι που σημαίνει ότι ακόμα κι αν το ιαπωνικό ΑΕΠ ανά κάτοικο σε τοπικό νόμισμα παραμένει σταθερό, είναι 40% χαμηλότερο όταν μετράται σε δολάρια ΗΠΑ», εξήγησε.
Αυτό σημαίνει ότι πολλά οικονομικά στοιχεία της Ιαπωνίας έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια όταν μετριούνται σε δολάρια, που είναι απαραίτητα για διεθνείς συγκρίσεις.
Τι ενίσχυσε την ανάπτυξη της Ισπανίας τα τελευταία χρόνια;
Η Ισπανία, που βγήκε από τη χρηματοπιστωτική κρίση πριν από λίγο παραπάνω από δέκα χρόνια, ανέπτυξε την οικονομία της κατά 3,2% το 2024, ξεπερνώντας τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία – τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Η γερμανική οικονομία, η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, συρρικνώθηκε κατά 0,2%.
Το ισπανικό ΑΕΠ ενισχύθηκε από ισχυρή εγχώρια ζήτηση, ισχυρό τουρισμό και άλλες υπηρεσίες.
Ο τομέας των υπηρεσιών συνεισφέρει πάνω από τα δύο τρίτα της οικονομικής παραγωγής της χώρας, και η βελτίωση σε αυτόν τον τομέα είναι ένας από τους βασικούς λόγους πίσω από την επιτυχία της Ισπανίας.
«Ο παγκόσμιος τουρισμός έχει ωφελήσει την ισπανική οικονομία περισσότερο απ’ ό,τι την ιαπωνική», δήλωσε ο Μάθιου Γκέρτκεν, επικεφαλής γεωπολιτικός στρατηγιστής της BCA Research.
Η ανάπτυξη της Ισπανίας ενισχύθηκε επίσης από ισχυρή κρατική στήριξη και χαμηλότερες τιμές ενέργειας σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σημαντική αύξηση του πληθυσμού συνέβαλε επίσης στη βελτίωση της παραγωγής.
Ο Γκέρτκεν πρόσθεσε ότι η ισχυρή οικονομική απόδοση της Ισπανίας την τελευταία δεκαετία υποστηρίχθηκε από «σκληρές μεταρρυθμίσεις και σημαντική προσαρμογή του κόστους εργασίας μετά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης την προηγούμενη δεκαετία, που ενίσχυσαν την ανταγωνιστικότητά της».
Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ανεργία στην Ισπανία έφτασε περίπου το 25%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ. Οι επιχειρήσεις προτιμούσαν συχνά να προσλαμβάνουν προσωρινό προσωπικό, και ως απάντηση η Ισπανία ενέκρινε μεταρρυθμίσεις για να μειώσει την προστασία των μόνιμων συμβάσεων. Η μείωση του κόστους απόλυσης και των εργατικών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων μεταρρυθμίσεων, βελτίωσε τη κινητικότητα στην αγορά εργασίας, βοηθώντας στη σωστή αντιστοίχιση θέσεων με ειδικευμένους εργαζόμενους, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση της παραγωγικότητας.
Τι περιορίζει την ιαπωνική οικονομία;
Αντίθετα, «η άκαμπτη αγορά εργασίας της Ιαπωνίας σημαίνει ότι η παραγωγικότητα της εργασίας παραμένει χαμηλή», πρόσθεσε ο Γκέρτκεν.
Η Ιαπωνία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, αγωνίζεται να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια οικονομία, χάνοντας πέρυσι τη θέση της ως τρίτη μεγαλύτερη οικονομία από τη Γερμανία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, το 2025, αναμένεται να την ξεπεράσει και η Ινδία, ρίχνοντάς την στην πέμπτη θέση σε όρους ΑΕΠ.
Η τεχνολογικά προηγμένη ιαπωνική οικονομία έχει σχεδόν παραμείνει στάσιμη τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ενώ επλήγη σκληρά από την πανδημία COVID-19. Το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά 4,2% το 2020.
Ερευνητικό κέντρο της Ιαπωνίας, το Nikko Research Center, ανέφερε πρόσφατα ότι η χώρα αγωνίζεται λόγω έλλειψης καινοτομίας.
Η ίδια έκθεση σημείωσε επίσης ότι το 2000, το ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ιαπωνίας κατατασσόταν δεύτερο παγκοσμίως μετά το Λουξεμβούργο. Τώρα βρίσκεται στην 38η θέση.
Η τρέχουσα οικονομική απόδοση της Ιαπωνίας δεν δείχνει σημάδια άμεσης ανάκαμψης. Η οικονομία της συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο, εξαιτίας ασθενών εξαγωγών. Αυτό συνοδεύεται από υποτονική εγχώρια ζήτηση, αυξανόμενο πληθωρισμό και αργή παραγωγή. Οι αμερικανικοί δασμοί και οι απειλές για δασμούς πλήττουν τις εξαγωγές και τη βιομηχανική παραγωγή, αυξάνοντας τους φόβους ότι η ιαπωνική οικονομία μπορεί να εισέλθει σε ύφεση το δεύτερο τρίμηνο.
Η ιαπωνική οικονομία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε δημοσιονομικά κίνητρα, επικεντρωμένα σε ενεργειακές επιδοτήσεις, στήριξη μισθών και ψηφιακές υποδομές.
Η συνεχιζόμενη στασιμότητα στην οικονομία της Ιαπωνίας επιτείνεται και από τη γήρανση του πληθυσμού της, με αποτέλεσμα σοβαρές ελλείψεις εργατικού δυναμικού και αυξανόμενο κόστος κοινωνικής ασφάλισης.
Είναι αυτή μια προσωρινή επιτυχία για την ισπανική οικονομία;
Οικονομίες βασισμένες στις υπηρεσίες, όπως η Ισπανία, προβλέπεται να υπεραποδώσουν και στο μέλλον, καθώς οι καταναλωτικές τάσεις αλλάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Συνολικά, η συμβολή των υπηρεσιών στις οικονομίες παγκοσμίως έχει αυξηθεί σημαντικά. Το μερίδιο του τομέα των υπηρεσιών στο παγκόσμιο ΑΕΠ αυξήθηκε από 53% σε 67% μεταξύ 1970 και 2021, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ).
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ισπανίας αναμένεται να παραμείνει μπροστά από της Ιαπωνίας μέχρι το τέλος της τρέχουσας πρόβλεψης, το 2030. Το ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ισπανίας αναμένεται να ξεπεράσει τα 42.300 δολάρια, ενώ της Ιαπωνίας θα παραμείνει γύρω στα 41.700, με βάση τις τρέχουσες τάσεις.