Καθώς εξαπλώνεται η χρήση του GLP-1, εστιατόρια μέχρι και αεροπορικές εταιρείες κάνουν υπολογισμούς για τις οικονομικές συνέπειες αυτής της ουσίας, ενώ τα συστήματα υγείας βλέπουν χαμηλότερο κόστος - Η Δανία βλέπει ένα μειωμένο ΑΕΠ.
Η Δανία μείωσε πρόσφατα στο μισό την πρόβλεψη οικονομικής ανάπτυξης για το 2025, μετά από μια ψυχρολουσία στη Novo Nordisk, την κατασκευάστρια εταιρεία των φαρμάκων για τον διαβήτη Ozempic και Wegovy, τα οποία έχουν γίνει δημοφιλή μεταξύ όσων θέλουν να χάσουν γρήγορα μερικά κιλά.
Η μείωση της πρόβλεψης για την ανάπτυξή της από 3% σε 1,4% οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ασθενέστερες προσδοκίες για τον φαρμακευτικό γίγαντα Novo Nordisk -αφού η οικονομία επεκτάθηκε κατά 3,7% πέρυσι λόγω της μεγάλης ώθησης από τις εξαγωγές φαρμάκων.
Η πτώση συνδέεται εν μέρει με τη συσσώρευση αποθεμάτων καθώς και με τον αυξημένο ανταγωνισμό στην αγορά απώλειας βάρους, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ νωρίτερα το 2025.
Το πιο δημοφιλές φάρμακο στον κόσμο έχει τη δύναμη όχι μόνο να κινεί τις τιμές των μετοχών, αλλά και να επηρεάζει άμεσα τα κέρδη, τις εμπορικές ροές και τα φορολογικά έσοδα μιας ολόκληρης χώρας.
Το GLP-1 σημαίνει πεπτίδιο-1 που μοιάζει με γλυκαγόνη, μια φυσική ορμόνη που απελευθερώνεται από το έντερο μετά το φαγητό και ρυθμίζει το σάκχαρο και την όρεξη, αποτρέποντας τις ξαφνικές αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα.
Οι αγωνιστές, όπως το Wegovy και το Ozempic, είναι φάρμακα που μιμούνται τις επιδράσεις της ορμόνης για άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, όταν το σώμα τους σταματά να παράγει φυσικά ινσουλίνη. Ως εκ τούτου, τα φάρμακα μειώνουν την παραγωγή σακχάρου από το ήπαρ, επιβραδύνοντας την πέψη και προάγοντας τον κορεσμό.
Οι επιδράσεις κορεσμού, μαζί με τη μειωμένη φλεγμονή που σχετίζεται με την ινσουλίνη, έχουν προκαλέσει εντυπωσιακή απώλεια βάρους ακόμη και σε άτομα χωρίς διαβήτη - γεγονός που προκάλεσε αναφορές για εντυπωσιακά αποτελέσματα από διασημότητες και από άτομα που αγωνίζονται με μακροχρόνια προβλήματα βάρους.
Η έκρηξη του GLP-1
Το 2023, η Danmarks Statistik δήλωσε ευθέως ότι χωρίς τις φαρμακευτικές πωλήσεις, η οικονομία θα είχε συρρικνωθεί ελαφρώς -αντί αυτού, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,8%. Αυτή η εξαιρετική συγκέντρωση κερδών είναι ο λόγος για τον οποίο μια επιβράδυνση σε μια μόνο εταιρεία μπορεί πλέον να αποκόψει ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες από τις προοπτικές της χώρας.
Η νέα πρόβλεψη αντανακλά τις ασθενέστερες προσδοκίες για τη Novo Nordisk και τις βραδύτερες εξαγωγές μετά από μια επιτυχημένη πορεία. Ο ανταγωνισμός από την αμερικανική Eli Lilly, οι περιορισμοί στον εφοδιασμό και η πίεση στην τιμολόγηση έχουν ψυχράνει το κλίμα, ενώ οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ θέτουν όρια στις εξαγωγές σε μία από τις μεγαλύτερες αγορές που λατρεύουν την Οζέμπικ.
Την ίδια στιγμή, η Wall Street σκιαγραφεί την αντίθετη, πιο μακροπρόθεσμη ιστορία για τις μεγαλύτερες οικονομίες. Δηλαδή, εάν η υιοθέτηση του GLP-1 από την κυρίαρχη βιομηχανία υγείας αυξηθεί, η παραγωγικότητα και τα καταναλωτικά πρότυπα θα μπορούσαν να μετατοπιστούν με τρόπους που θα αυξήσουν το ΑΕΠ.
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι τα φάρμακα από μόνα τους θα μπορούσαν να αυξήσουν το επίπεδο του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά περίπου 0,4% και πάνω από 1% σε ένα σενάριο υψηλής πρόσληψης. Αυτό συμβαίνει καθώς οι οργανισμοί υγείας αναφέρουν λιγότερες ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, υψηλότερη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και στροφή των καταναλωτών προς πιο υγιεινά καλάθια.
"Η κακή υγεία αφαιρεί περισσότερο από 10% από το επίπεδο του ΑΕΠ των ΗΠΑ λόγω της απώλειας εργασίας λόγω ασθένειας και αναπηρίας, των πρόωρων θανάτων και της άτυπης φροντίδας, εκτιμούν οι ερευνητές μας", αναφέρει έκθεση της Goldman Sachs από τον Μάρτιο του 2024.
Εκτός από τη μείωση των πιθανοτήτων παχυσαρκίας, οι χρήστες GLP-1 έχουν δείξει ελπιδοφόρα αποτελέσματα για άτομα που αντιμετωπίζουν καρδιακά προβλήματα, αρτηριακή πίεση και νεφροπάθεια, μεταξύ άλλων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Walmart δήλωσε το 2023 ότι τα καλάθια αγορών των χρηστών GLP-1 περιείχαν "λιγότερες μονάδες, ελαφρώς λιγότερες θερμίδες" και "μια μικρή υποχώρηση στο συνολικό καλάθι".
Ακόμη και η αεροπορία έχει μπει στη συζήτηση. Οι αναλυτές έχουν μοντελοποιήσει το χαμηλότερο μέσο βάρος των επιβατών -αν η πρόσληψη των GLP-1 παραμείνει υψηλή- στους υπολογισμούς των αεροπορικών εταιρειών για την καύση καυσίμων.
Μια συχνά αναφερόμενη εκτίμηση υποδηλώνει ότι οι μεγάλοι αερομεταφορείς των ΗΠΑ θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν περίπου 80 εκατομμύρια δολάρια (68,3 εκατ. ευρώ) ετησίως εάν ο μέσος επιβάτης ήταν 10 κιλά ελαφρύτερος. Αν και όλα αυτά είναι υποθετικές μελλοντικές εξοικονομήσεις, αποτυπώνουν πόσο διαδεδομένες είναι οι επιπτώσεις φαρμάκων όπως το Ozempic στην αγορά.
Μια διαρκώς αυξανόμενη αγορά
Η Morgan Stanley εκτίμησε τον Μάιο ότι η παγκόσμια αγορά φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας θα μπορούσε να φθάσει τα 150 δισ. δολάρια (128 δισ. ευρώ) έως το 2035, από προηγούμενη πρόβλεψη 105 δισ. δολαρίων (89,7 δισ. ευρώ).
Μάλιστα, η Morgan Stanley προέβλεψε ένα ποσοστό ευρείας υιοθέτησης που δεν θα διαφέρει από την "εισαγωγή των smartphones", με το 11% του παγκόσμιου επιλέξιμου πληθυσμού των 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων να λαμβάνει κάποια μορφή GLP-1 έως το 2035, συμπεριλαμβανομένου του 20% των επιλέξιμων ασθενών στις ΗΠΑ και του 10% σε άλλες χώρες.
Επί του παρόντος, το ποσοστό υιοθέτησης είναι περίπου 3% στις ΗΠΑ και μόνο 1% σε άλλα έθνη, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας με περίπου 8 εκατομμύρια ασθενείς - ένας αριθμός που θα μπορούσε να αυξηθεί σε 30 εκατομμύρια το 2035.