Παρά τις κοινές αξίες και τον κοινό πολιτισμό σε όλη την Ευρώπη, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές εισοδηματικές διαφορές. Το χάσμα μειώνεται όταν προσαρμόζεται με βάση την αγοραστική δύναμη, αλλά οι σημαντικές διαφορές παραμένουν.
Τα τελευταία χρόνια, τα νοικοκυριά στην Ευρώπη αντιμετώπισαν μια μεγάλη κρίση κόστους ζωής, η οποία επιδεινώθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τους κλυδωνισμούς της προσφοράς μετά την πανδημία. Πολλές οικογένειες αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις δαπάνες τους και τα νοικοκυριά συνεχίζουν να μετράνε τις δεκάρες - ακόμη και όταν ο πληθωρισμός πλησιάζει τον στόχο της ΕΚΤ για 2%.
Ένα χρήσιμο μέτρο των εσόδων που αποφέρουν τα νοικοκυριά είναι το "μέσο ισοδύναμο καθαρό εισόδημα". Αυτό αναφέρεται στο τυπικό εισόδημα ανά άτομο, προσαρμοσμένο ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού και μετά από φόρους.
Από το 2024, το μέσο ισοδύναμο εισόδημα σε 34 ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνεται από 3.075 ευρώ στην Αλβανία έως 50.799 ευρώ στο Λουξεμβούργο.
Εντός της ΕΕ, η Βουλγαρία έχει το χαμηλότερο μέσο ισοδύναμο εισόδημα με 7.811 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται σε 21.582 ευρώ.
Στην κορυφή, η Ελβετία και η Νορβηγία μαζί με το Λουξεμβούργο ηγούνται της κατάταξης, ακολουθούμενες από τη Δανία, την Αυστρία, την Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, όλες εντός του εύρους 30.000-35.000 €. Η Φινλανδία, η Γερμανία, η Σουηδία και η Γαλλία βρίσκονται επίσης πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Αντίθετα, η Βόρεια Μακεδονία, η Τουρκία και το Μαυροβούνιο βρίσκονται στον πάτο της κατάταξης.
Εντός της ΕΕ, η Ουγγαρία και η Ρουμανία - μαζί με τη Βουλγαρία - καταγράφουν επίσης σύνολα κάτω από 10.000 ευρώ.
Ένα χάσμα Ανατολής-Δύσης
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν έναν σαφή διχασμό: Οι χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης απολαμβάνουν τα υψηλότερα μέσα εισοδήματα, ενώ οι νότιες και ανατολικές περιοχές υπολείπονται. Το χάσμα μεταξύ Λουξεμβούργου και Βουλγαρίας, για παράδειγμα, υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ.
Ο Δρ Stefano Filauro, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, δήλωσε στο Euronews Business: "Το επίπεδο της μέσης ευημερίας που παρατηρείται το 2024 αντανακλά μακροπρόθεσμους διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως η ιστορική πορεία ανάπτυξης, η εκβιομηχάνιση και η ανάπτυξη της κοινωνικής πρόνοιας".
Η παραγωγικότητα και η οικονομική δομή έχουν σημασία
Οι διαφορές στην παραγωγικότητα και τη βιομηχανική σύνθεση συμβάλλουν στην εξήγηση του χάσματος, δήλωσε η Giulia De Lazzari, οικονομολόγος στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ).
"Η υψηλότερη παραγωγικότητα επιτρέπει στις χώρες να διατηρούν υψηλότερους μισθούς", δήλωσε στο Euronews Business.
Αυτό σημαίνει ότι τα έθνη με μεγάλους τομείς υψηλής αξίας - όπως τα χρηματοοικονομικά, η τεχνολογία της πληροφορίας ή η προηγμένη μεταποίηση - τείνουν να πληρώνουν περισσότερα, ενώ εκείνα που εξαρτώνται από τη γεωργία ή τις βασικές υπηρεσίες έχουν χαμηλότερους μισθούς.
Προσαρμογή για την αγοραστική δύναμη
Όταν προσαρμόζεται για το πρότυπο αγοραστικής δύναμης (PPS) - μια τεχνητή νομισματική μονάδα που εξισώνει τι μπορούν να αγοράσουν τα χρήματα σε όλες τις χώρες - το χάσμα μειώνεται αλλά παραμένει μεγάλο.
Το μέσο ισοδύναμο καθαρό εισόδημα κυμαίνεται από 5.098 PPS στην Αλβανία έως 37.781 PPS στο Λουξεμβούργο. Ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 21.245 ΜΑΜ, με την Ουγγαρία (11.199 ΜΑΜ) να είναι το χαμηλότερο μεταξύ των μελών της ΕΕ.
Το χάσμα μεταξύ του χαμηλότερου και του υψηλότερου στην ΕΕ είναι περίπου 26.500 ΜΑΜ, σε σύγκριση με σχεδόν 43.000 ευρώ σε ονομαστικούς όρους.
Χώρες όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις όταν τα εισοδήματα μετρώνται σε ΜΑΔ και όχι σε ονομαστικούς όρους.
Μεταξύ των "τεσσάρων μεγάλων" οικονομιών της ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία παραμένουν πάνω από τον μέσο όρο, ενώ η Ιταλία και η Ισπανία βρίσκονται λίγο κάτω από αυτόν.