Η ζωή και το έργο του παραγωγού-σκηνοθέτη Άιβαν Ράιτμαν που άνοιξε νέους δρόμους στα ειδικά εφέ στο σινεμά με την εμβληματική ταινία των 80's
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ παραγωγός-σκηνοθέτης Άιβαν Ράιτμαν, δημιουργός εξαιρετικά επιτυχημένων κωμωδιών της δεκαετίας του '70 και του '80, μεταξύ άλλων και του φιλμ «Ghostbusters», πέθανε στον ύπνο του στις 12 Φεβρουαρίου στο Μοντεσίτο της Καλιφόρνια, επιβεβαίωσε η οικογένειά του στο AP. Ήταν 75 ετών. Η αιτία του θανάτου του δεν έγινε γνωστή.
«Η οικογένειά μας θρηνεί για την απροσδόκητη απώλεια του συζύγου, πατέρα και παππού που μας έμαθε να αναζητούμε πάντα τη μαγεία στη ζωή» δήλωσαν τα παιδιά του, ο σκηνοθέτης Τζέισον Ράιτμαν και οι Κάθριν και Κάρολαϊν Ράιτμαν μέσω κοινής δήλωσης, σύμφωνα με το Variety. «Μας παρηγορεί το γεγονός ότι το έργο του ως σκηνοθέτης έφερε γέλιο και ευτυχία σε αμέτρητους άλλους σε όλο τον κόσμο. Ενώ θρηνούμε κατ’ ιδίαν, ελπίζουμε όσοι τον γνώρισαν μέσα από τις ταινίες του να τον θυμούνται πάντα».
Γεννημένος στην Τσεχοσλοβακία ο Άιβαν Ράιτμαν μεγάλωσε στον Καναδά (όπου γνώρισε για πρώτη φορά νεαρούς κωμικούς όπως οι μετέπειτα σταρ, Νταν Ακρόιντ και Ρικ Μοράνις) και έκανε την πρώτη σημαντική εντύπωση ως παραγωγός της επιτυχημένης κωμωδίας «National Lampoon's Animal House» (Ένα τρελό... τρελό θηριοτροφείο) του 1978, που σύστησε τον πρωταγωνιστή του «Saturday Night Live» Τζον Μπελούσι στο κοινό της μεγάλης οθόνης.
Σκηνοθέτησε με πρωταγωνιστή έναν άλλον κωμικό του «SNL», τον Μπιλ Μάρεϊ τις ταινίες «Meatballs» (1979) και «Stripes» (1980), στην οποίο συμπρωταγωνιστούσε ο ηθοποιός-σεναριογράφος Χάρολντ Ράμις.
Η μεγαλύτερη επιτυχία του Ράιτμαν, ήταν η παραγωγή και σκηνοθεσία της ταινίας «Ghostbusters» σε σενάριο των Ακρόιντ και Ράμις, οι οποίοι συμπρωταγωνίστησαν με τους Μάρεϊ, Μοράνις και Σιγκούρνι Γουίβερ. Η ταινία ήταν ο τέλειος συνδυασμός έξυπνου χιούμορ και δημιουργικών, μεγάλου προϋπολογισμού ειδικών εφέ.
Με εισπράξεις 229 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ, ήταν από τις πιο επιτυχημένες κωμωδίες της εποχής της και δημιούργησε franchise που περιελάμβανε ένα επιτυχημένο σίκουελ του 1989 και δύο ταινίες της νέας χιλιετίας, τη δεύτερη από τις οποίες, το «Ghostbusters: Afterlife» του 2021, σκηνοθέτησε ο γιος του Ράιτμαν, Τζέισον και επανένωσε τους επιζώντες σταρ της πρώτης ταινίας, με τον Άιβαν Ράιτμαν παραγωγό.
Ο 'Αιβαν Ράιτμαν ήταν παραγωγός/σκηνοθέτης σε μια σειρά από κωμωδίες που αναδιαμόρφωσαν την καριέρα του πρωταγωνιστή ταινιών, Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, «Twins» (1988), «Kindergarten Cop» (1990) και «Junior» (1994).
Γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1946 στην πόλη Κομάνο της Τσεχοσλοβακίας. Η μητέρα του επέζησε από το στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς και ο πατέρας του πολέμησε στην τσεχική αντίσταση. Η οικογένεια μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1950 για να ξεφύγει από το μεταπολεμικό κομμουνιστικό καθεστώς καταστολής
Μεγάλωσε στο Τορόντο, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο McMaster στο Χάμιλτον και έκανε τις πρώτες του ταινίες μικρού μήκους, ενώ ήταν στο σχολείο, συνάντησε πολλά από τα μελλοντικά βασικά μέλη του θιάσου της σειράς Second City Television, Μάρτιν Σορτ, Γιουτζίν Λέβι, Ντέιβ Τόμας και Ρικ Μοράνις.
Επιστρέφοντας στο Τορόντο μετά τις σπουδές του, ο Ράιτμαν προσέλαβε τον Νταν Ακρόιντ για να συμμετάσχει σε κωμική εκπομπή της οποίας ήταν παραγωγός σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό και έγιναν δια βίου φίλοι και συνεργάτες.
Στις ταινίες που σκηνοθέτησε τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνονται: «Draft Day» με τον Κέβιν Κόστνερ, «No Strings Attached» και «My Super Ex-Girlfriend».
Το 2009 ήταν συμπαραγωγός του «Up in the Air» με πρωταγωνιστή τον Τζορτζ Κλούνεϊ ως σύμβουλο «επαγγελματικής μετάβασης» ή υπεύθυνος απολύσεων. Σε σκηνοθεσία και σενάριο του γιου του Τζέισον Ράιτμαν, το φιλμ κέρδισε τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου.