Being as Communion: Συνύπαρξη και νέες μορφές συμβίωσης στο επίκεντρο της 8ης Μπιενάλε Θεσσαλονίκης

Campus Novel, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Campus Novel, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Πνευματικά Δικαιώματα Konstantinos Tsakalidis/Konstantinos Tsakalidis / MOMus
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Η κεντρική έκθεση της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης απλώνεται σε δέκα διαφορετικές τοποθεσίες, μουσεία και μνημεία της Θεσσαλονίκης. 28 καλλιτέχνες και ομάδες εστιάζουν στο θέμα της ανθρώπινης συνύπαρξης, στη σχέση μας με τη φύση, την κλιματική αλλαγή με το παρελθόν και την παράδοση.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η 8η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης αποτελεί το κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός της πόλης. Η κεντρική της έκθεση, που έχει τίτλο «Being as Communion» απλώνεται σε δέκα διαφορετικές τοποθεσίες, μουσεία και μνημεία της Θεσσαλονίκης. 28 καλλιτέχνες και ομάδες εστιάζουν στο θέμα της ανθρώπινης συνύπαρξης, στην σχέση μας με τη φύση, την κλιματική αλλαγή με το παρελθόν και την παράδοση και στις νέες μορφές συμβίωσης που θα υπάρξουν στο μέλλον. Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονται όμως και με την ίδια την πόλη, τη μεγάλη ιστορία της και το ρόλο που διαδραμάτισαν σε αυτήν διάφορες κοινότητες.

Η Θούλη Μισιρλόγλου, διευθύντρια της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης αναφέρει: «Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης είναι πλέον ένας πολυετής θεσμός, από τους πιο σημαντικούς για το χώρο των εικαστικών. Κυρίως με την έννοια ότι διεθνοποιεί σε μεγάλο βαθμό την πόλη. Ταυτόχρονα αναδιαμορφώνει με κάποιο τρόπο την ταυτότητα της πόλης. Στην κεντρική έκθεση, πέρα από τα ίδια τα έργα και τους τρόπους με τους οποίους οι καλλιτέχνες εκφράζουν όλη αυτή την προβληματική της συνύπαρξης και του πώς μπορούμε να υπάρξουμε ξανά μαζί ανθρώπινα όντα, μη ανθρώπινα όντα, δάση, νερά, μέσα από μύθους, μέσα από πολλές και διαφορετικές λογικές, θεωρώ ότι έχει ιδιαίτερη σημασία ο διάλογος που έχει ανοίξει ανάμεσα στα έργα και τους ίδιους τους χώρους. Υπό αυτή την έννοια ανατέμνεται όλη η ιστορία της Θεσσαλονίκης, τα στρώματα μάλλον των ιστοριών, γιατί δεν είναι μόνο μία η ιστορία και ξανάρχονται, ξυπνούν με κάποιο τρόπο, τα φαντάσματα της πόλης. Υπάρχει λοιπόν η αφετηρία να γίνει και πάλι κουβέντα για την ιστορία, για το τι συμβαίνει σήμερα και του πώς εμείς σήμερα μπορούμε να υπάρξουμε, να συνυπάρξουμε μέσα σε αρκετά ζοφερές, αβέβαιες, ομιχλώδεις συνθήκες ή κρίσεις, αλλά να υπάρξουμε μαζί».

Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της Gypsum Gallery, Κάιρο
Ahmed MorsiΕυγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της Gypsum Gallery, Κάιρο

Η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελείται την κεντρική έκθεση: «Ο τίτλος της κεντρικής έκθεσης είναι “ Being as Communion”, που σημαίνει Ζωή ως Κοινωνία. Τα βασικά ζητήματα που θέτουμε είναι πώς μπορούμε να συνεργαστούμε στο μέλλον μέσα από τις πολλαπλές κρίσεις που βιώνουμε ως κοινωνία, όπως για παράδειγμα η κλιματική κρίση, οι κοινωνικές κρίσεις, πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε διάφορες συλλογικές στιγμές και μέσα από αυτές τις κρίσεις να βρούμε άλλους τρόπους ζωής και συνύπαρξης που να δίνουν μια χαραμάδα φωτός στο κάπως ζοφερό παρελθόν, παρόν και μέλλον. Συγκεκριμένα στην Θεσσαλονίκη κοιτάξαμε και το παρελθόν, το οποίο σε οδηγεί να σκεφτείς πώς μπορούμε να μιλήσουμε για κοινότητες σε μια πόλη, όπου δεν υπάρχουν πια οι πολλαπλές κοινότητες. Η ιστορία τους έχει χαθεί ή δε υμνείται με τον ορθό τρόπο. Παράλληλα στην έκθεση, υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που κοιτάζουν το περιβάλλον, πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε, πώς μπορούμε να χτίσουμε διαφορετικά, πώς μπορούμε να φροντίσουμε. Υπάρχει η έννοια της φροντίδας, της αγάπης. Υπάρχουν πολλά έργα που έχουν να κάνουν με το πώς μπορούμε να συνυπάρξουμε όχι μόνο μεταξύ μας, ως άνθρωποι, ως κοινότητες, ως κοινωνία, αλλά επίσης σε σχέση με τη φύση γύρω μας, τα άλλα έμβια όντα, κτλ».

Campus Novel
O ξενιστής, o τελεστής και ο μύστης– προς μια ανατρεπτική ταξινόμηση της συν-ύπαρξης, 2023Campus Novel

Η κεντρική έκθεση της φετινής Μπιενάλε έχει πολλούς διαφορετικούς πόλους. Δεν περιορίζεται σε έναν βασικό εκθεσιακό χώρο. Αυτό επιτρέπει στον επισκέπτη να κινηθεί αυτόνομα μέσα στην Θεσσαλονίκη. Προτείνονται δηλαδή εναλλακτικές διαδρομές στην πόλη, μέσα από δέκα διαφορετικούς χώρους και τοποθεσίες, με άξονα τη σύγχρονη τέχνη και το κεντρικό θέμα της συμβίωσης-συνύπαρξης: το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, ο Πολυχώρος Πολιτισμού Ισλαχανέ, το Επταπύργιο, το Γενί Τζαμί, οι Κήποι του Πασά, το Γυάλινο περίπτερο «Κήπου Γλυπτών» (παραλία), και το κτίριο Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.

«Δημιουργείται ουσιαστικά μια διαδρομή που αρχίζει από πάνω, το Γεντί Κουλέ και κατεβαίνει μέχρι το Γενί Τζαμί και το Μέγαρο Μουσικής. Υπάρχουν κτίρια που αντανακλούν διαφορετικές ιστορικές στιγμές της πόλης, όπως την οθωμανική, τη βυζαντινή περίοδο αλλά και τη σύγχρονη εποχή» τονίζει η επιμελήτρια της κεντρικής έκθεσης Μαρία-Θάλεια Καρρά.

©Musacchio&Ianniello/Musacchio&Ianniello
Piero Gilardi, Nature Forever, Museo MAXXI, 2017©Musacchio&Ianniello/Musacchio&Ianniello

«Μια έκθεση τέτοιας ευαισθησίας είναι για ανθρώπους όλων των ηλικιών. Είναι για μικρούς και μεγάλους. Νομίζω ότι οι μεγάλοι θα ξαναβρούν μια χαμένη παιδικότητα, ενώ οι μικροί θα συναισθανθούν πολύ βιωματικά όλα τα θέματα που απασχολούν την Μπιενάλε και την κεντρική της έκθεση. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνουν πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα τουλάχιστον στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που θα απευθύνονται σε ειδικά κοινά, μικρούς, μεγάλους και πολλές φορές όλους μαζί» συμπληρώνει η Θούλη Μισιρλόγλου, διευθύντρια της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.

Konstantinos Tsakalidis/Konstantinos Tsakalidis / SOOC
Θανάσης Χονδρός - Αλεξάνδρα Κατσιάνη: Κέντρο Ερευνών για τον Προσδιορισμό της ΕυτυχίαςKonstantinos Tsakalidis/Konstantinos Tsakalidis / SOOC

Στο πλαίσιο της κεντρικής έκθεσης, στην Βίλα Καπαντζή του ΜΙΕΤ παρουσιάζεται μεταξύ άλλων, μια μικρή ενδεικτική έκθεση με έργα του Θανάση Χονδρού και της Αλεξάνδρας Κατσιάνη. Για 30 χρόνια, από το 1974-2004, το καλλιτεχνικό δίδυμο πραγματοποίησε στην Θεσσαλονίκη μια σειρά από ανορθόδοξες εικαστικές δράσεις και περφόρμανς, που έχουν να κάνουν με τη σχέση τέχνης και ζωής, δημόσιου και ιδιωτικού, καθημερινού και πολιτικού.

Πέρα όμως από αυτές τις δράσεις, παρουσιάζονται και μια σειρά από καθημερινές συμπεριφορές αγάπης, οικειότητας, πειραματισμού και αντίστασης. Οι δύο δημιουργοί έδρασαν συντροφικά με επίκεντρο την καθημερινότητα της πόλης, αλλά και τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα αυτής της περιόδου. Μας ξενάγησαν στα έργα της έκθεσής τους και μας μίλησαν για τον τρόπο που προέκυψαν, αλλά και το πώς δούλευαν.

Αυτοπορτραίτο, 1985
Θανάσης Xονδρός & Αλεξάνδρα ΚατσιάνηΑυτοπορτραίτο, 1985

«Ο γενικός τίτλος της έκθεσής μας είναι “Κέντρο Ερευνών για τον Προσδιορισμό της Ευτυχίας”. Είναι βέβαια ένας αρκετά σοβαροφανής τίτλος με επίφαση επιστημονικότητας για κάτι που είναι πολύ προσωπικό και απροσδιόριστο όπως είναι η ευτυχία. Οπότε όλα τα στοιχεία που συναποτελούν την έκθεση είναι φευγαλέες στιγμές της ευτυχίας. Το εργαστήριό μας, το στούντιό μας ήταν το ίδιο μας το σπίτι. Όλες οι σκέψεις και οι πραγματώσεις τους γίνονταν μέσα από την κουζίνα, το καθιστικό μας. Η προσπάθειά μας ήταν να δώσουμε προς τα έξω, κάτι που μας συνέπαιρνε και μας γοήτευε»μας εξηγεί η Αλεξάνδρα Κατσιάνη.

Ο Θανάσης Χονδρός συμπληρώνει: «Η θεματολογία που μας απασχόλησε δεν είναι συγκεκριμένη. Είναι η καθημερινότητα που μας ενεργοποιούσε. Κάθε φορά απασχολούμασταν με το ένα ή το άλλο θέμα, χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα, ό,τι μπορούσαμε, όπως μπορούσαμε».

Ποιος ήταν ο λόγος που σταμάτησαν τις εικαστικές τους δράσεις το 2004; «Όταν ξεκινούσαμε, θεωρούσαμε ότι η τέχνη μας παρείχε ένα ελεύθερο πεδίο δράσης. Στην πορεία, διαπιστώσαμε όμως ότι λειτουργούσε αλλοτριωτικά, με την έννοια ότι οτιδήποτε είχε τον τίτλο τέχνη και εμφανιζόταν στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού κόσμου, γινόταν εκ των προτέρων αποδεκτό» τονίζει ο Θανάσης Χονδρός.

Η κεντρική έκθεση «Being as Communion» της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, διοργανώνεται από το MOMus. Διαρκεί μέχρι τις 21 Μαΐου.

Konstantinos Tsakalidis/Konstantinos Tsakalidis / MOMus
Γιάννης Παπαδόπουλος, Βάσω Κατράκη, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης ΤέχνηςKonstantinos Tsakalidis/Konstantinos Tsakalidis / MOMus

INFO

«Being as Communion»

Επιμέλεια: Μαρία-Θάλεια Καρρά

Βοηθοί επιμελήτριες: Φωτεινή Σαλβαρίδη, Μαντώ Ψαρέλλη

Συντονισμός παραγωγής: Θοδωρής Μάρκογλου, Κατερίνα Σύρογλου

Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Εβίτα Φανού

Συγγραφείς κειμένων καταλόγου: Tristan Bera, Φοίβη Γιαννίση, Μαρία-Θάλεια Καρρά, Oι Aρχιτέκτονες της φάλαινας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Σχεδιασμός καταλόγου: Studio Lalios Vazoura

Καλλιτέχνες/ιδες: Jumana Emil Abboud, Πάκυ Βλασσοπούλου, Gianfranco Baruchello, Campus Νovel, Aslı Çavuşoğlu, Φοίβη Γιαννίση, COYOTE, Cevdet Erek, Zheng Bo, Piero Gilardi, Sky Hopinka, Akira Ikezoe, Βάσω Κατράκη, Jumana Manna, Ahmed Morsi, Hira Nabi, Abraham Onoriode Oghobase, Γιάννης Παπαδόπουλος, Alexandra Paperno, Άγγελος Πλέσσας, Iva Radivojević, Κώστας Ρουσσάκης, Corinne Silva, Πάνος Σκλαβενίτης, Agnès Varda, Ana Vaz, Vessel (Navine G. Dossos and James Bridle), Θανάσης Xονδρός & Αλεξάνδρα Κατσιάνη 

Φοίβη Γιαννίση
Χίμαιρα ΙΙΙ: φυτά και άμμος, Σκύρος, 2022Φοίβη Γιαννίση
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

ΜOMus Πειραματικό Κέντρο Τεχνών: Στην έκθεση «Graceland. Ο θρίαμβος μιας αβέβαιης πορείας»

Στο φωτογραφικό σύμπαν του Χρήστου Δικαιάκου

Το πρόγραμμα της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης