Δάκης Ιωάννου:Θέλουμε να δώσουμε όπλα στους καλλιτέχνες για να τους γνωρίσει το μεγάλο διεθνές κοινό

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τρία σημαντικά ιδρύματα, το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, το New Museum της Νέας Υόρκης και το Μουσείο Μπενάκη συνεργάζονται για τρίτη φορά μέσα σε 10 χρόνια με στόχο την παρουσίαση του έργου νέων Ελλήνων και Κυπρίων καλλιτεχνών.

Αποτέλεσμα αυτής της μακρόχρονης σύμπραξης είναι η έκθεση σύγχρονης τέχνης που φιλοξενείται τώρα στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς. Έχει τίτλο «In a Bright Green Field» και περιλαμβάνει έργα 29 δημιουργών κάτω των 40 ετών. Οι καλλιτέχνες εστιάζουν σε επίκαιρα ζητήματα της εποχής μας, χρησιμοποιούν διαφορετικές πρακτικές και μέσα και εντυπωσιάζουν με τον τρόπο που αφουγκράζονται το παρόν και το μέλλον.

«Ο σκοπός μας δεν είναι να υποστηρίξουμε την ελληνική τέχνη. Ο σκοπός μας ήταν πάντοτε να δημιουργήσουμε μία πλατφόρμα για τους Έλληνες καλλιτέχνες, που πατώντας στην πλατφόρμα με τις δικές τους δυνάμεις θα μπορέσουν να εξελιχθούν. Η λέξη support δεν υπάρχει στο δικό μου λεξιλόγιο. Γι’ αυτό θέλουμε να δώσουμε όπλα σε καλλιτέχνες, για exposure, για προβολή σε ένα πολύ μεγάλο διεθνές κοινό για να μπορέσει να τους γνωρίσει.

Από εκεί και πέρα ο καθένας με τη δύναμή του να φτάσει εκεί που θα φτάσει. Μετά και από την πρώτη μας έκθεση, πάρα πολλοί από τους νέους καλλιτέχνες τότε, οι οποίοι ήταν σχεδόν άγνωστοι, δεν είχαν ούτε καν γκαλερί, αυτή την στιγμή κάνουν πολύ επιτυχημένες διεθνείς καριέρες και μεγάλες διεθνείς καριέρες. Επομένως, αυτό μας δίνει πολύ μεγάλη ικανοποίηση ότι αυτό το μοντέλο στο οποίο τελικά καταλήξαμε, είναι κάτι το οποίο δουλεύει» αναφέρει ο συλλέκτης και ιδρυτής του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, Δάκης Ιωάννου, που βρίσκεται πίσω από αυτό το επιτυχημένο εκθεσιακό εγχείρημα.

Η έκθεση «In a Bright Green Field» ακολουθεί τις «The Same River Twice» του 2019 και «The Equilibrists» του 2016 και απηχεί προγενέστερα εγχειρήματα τόσο του New Museum όσο και του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, τα οποία στρέφονταν στη σύγχρονη τέχνη για απαντήσεις στα πιο πιεστικά ζητήματα της εποχής, και αντικατοπτρίζει την αποστολή του Μουσείου Μπενάκη ως ενός ιστορικού μουσείου που επενδύει στη γεφύρωση του παρελθόντος με το παρόν.

Η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο μια γενιά καλλιτεχνών που δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις τοπικές ιστορίες της Ελλάδας και της Κύπρου και πώς αυτές είναι χρήσιμες για την ανάλυση ευρύτερων προκλήσεων του κόσμου.

Οι καλλιτέχνες αυτοί καταγράφουν τις καταιγιστικές αλλαγές στην εργασία και το φυσικό τοπίο τις οποίες επιταχύνει η τεχνολογία, ενώ παράλληλα επισημαίνουν τις νέες μορφές συλλογικότητας που εμφανίζονται τόσο στην αστική όσο και στην αγροτική ζωή. Τα έργα τους διερευνούν την ποιητική των υποδομών, τις βουκολικές μορφές επιστημονικής φαντασίας, τον αστικό ανιμισμό και τις παραγωγικές συνεργασίες που έχουν αντίκτυπο πολύ πέρα από τον χώρο του μουσείου.

Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα από τη λυρική ζωγραφική και γλυπτική ως το πειραματικό ντοκιμαντέρ και την κοινοτική performance, η έκθεση «In a Bright Green Field» αφορά μια τέχνη που μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για μυριάδες πιθανές εκδοχές του μέλλοντος:

«Για αυτή την έκθεση, τα κριτήρια επιλογής των καλλιτεχνών ήταν να εξετάσω πραγματικά μια νέα γενιά που έχει αναδυθεί, ας πούμε, τα τελευταία δέκα χρόνια, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, η οποία έκανε έργα που μιλούσαν για την πραγματικότητα της ζωής και στις δύο χώρες, αλλά και που μας βοηθούσαν επίσης να σκεφτούμε μεγαλύτερα προβλήματα που επηρεάζουν ολόκληρο τον κόσμο. Εστιάζουν σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, οι κοινωνικοί και οικονομικοί μετασχηματισμοί που συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο. Ασχολούνται επίσης με τη μετανάστευση. Αναρωτιούνται πώς θα μπορούσε να είναι το μέλλον. Οι καλλιτέχνες της έκθεσης ασχολούνται με πολλά διαφορετικά θέματα και χρησιμοποιούν πολλά διαφορετικά μέσα.

Νομίζω ότι ήταν πολύ συναρπαστικό να δούμε πώς διαφορετικοί καλλιτέχνες με διαφορετικές τεχνικές προσέγγισαν παρόμοια ερωτήματα. Υπάρχει ένας δυσανάλογα μεγάλος αριθμός καλών καλλιτεχνών από μια πόλη, όπως η Αθήνα, αλλά και από μια χώρα όπως η Κύπρος, η οποία είναι πολύ μικρή. Ξέρετε, ο αριθμός των πραγματικά εξαιρετικών καλλιτεχνών παγκόσμιας κλάσης που αναδύονται αυτή την στιγμή από αυτά τα δύο μέρη, είναι πραγματικά αξιοσημείωτος. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλές άλλες πόλεις στην Ευρώπη που θα μπορούσα να κάνω μια τέτοια έκθεση και να έχω μια τόσο εντυπωσιακή ομάδα καλλιτεχνών, που είναι πραγματικά στο μεταίχμιο του τι είναι σημαντικό στη σύγχρονη τέχνη αυτή την στιγμή» εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης Gary Carrion-Murayari, που είναι ο Kraus Family Senior Curator του New Museum.

Στους πίνακες του Δαυίδ Σαμπεθάι, που γεννήθηκε στην Αθήνα το 1989, αλλόκοτοι χαρακτήρες και ανθρωπόμορφα ζώα συναντιούνται σε απίθανες αλλά και βαθιά συμβολικές καταστάσεις. Έχοντας αναφορές από ένα ευρύ φάσμα ποπ κουλτούρας, αρχαίας μυθολογίας, σύγχρονης πολιτικής, θρησκείας, μουσικής και καθημερινής ζωής, το έργο του καλλιτέχνη αντικατοπτρίζει τη δική του ξεχωριστή προσέγγιση στο μέσο.

Παρότι οι πίνακές του μπορεί να περιλαμβάνουν πλήθος θρησκευτικών συμβολισμών και σύγχρονων κοινωνικοπολιτικών αναφορών, ο Σαμπεθάι προσεγγίζει συχνά τα θέματά του με ένα βλέμμα παρατηρητή, παρουσιάζοντας έναν άλλο τρόπο ανάλυσης του σύγχρονου κόσμου και των ζητημάτων που τον απασχολούν. Στην έκθεση συμμετέχει με τρία έργα της τελευταίας διετίας:

«Ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα έργα έχει να κάνει με την αίσθηση του φόβου, που είναι κάτι το οποίο βιώνουμε πλέον καθημερινά. Το πρώτο έργο λέγεται “Silent Witness” και μιλάει για μια ιδέα του φόβου πολύ μεγάλης κλίμακας. Αναφέρεται στα πειράματα με πυρηνικά που έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις Νήσους Μάρσαλ, από το 1946-1962. Έχει να κάνει πολύ με αυτήν την αίσθηση που όλοι έχουμε πλέον, ότι υπάρχει συνέχεια ένα κακό που έπεται να συμβεί. Οπότε αυτή η ιδέα του φόβου είναι κάτι το οποίο έχει φωλιάσει πάρα πολύ και στο υποσυνείδητό μας και στο συνειδητό και πλέον είναι σχεδόν κομμάτι της δημοφιλούς κουλτούρας, το οποίο είναι αρκετά τρομακτική ιδέα και πραγματικότητα.

Το έργο στη μέση λέγεται “Πλατεία” και έχει να κάνει πάλι με αυτή την ιδέα του φόβου στο δημόσιο χώρο, τη μάχη που υπάρχει ανάμεσα στο δημόσιο, στη δημόσια σφαίρα και την ιδιωτική. Το τελευταίο λέγεται “Last Hurrah”, που είναι μια παλιά αγγλική έκφραση που έχει να κάνει με μια μεγάλη τελική χειρονομία και πάντα έχει μια θλίψη μέσα. Δηλαδή είναι όταν ξέρεις ότι έχεις χάσει το παιχνίδι, ότι κάτι έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του και θες να κάνεις εσύ μια μεγάλη χειρονομία για να το λήξεις όλο» τονίζει ο καλλιτέχνης.

Η Βέρα Χοτζόγλου αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ το 2018. Η κινηματογραφίστρια και εικαστικός επικεντρώνεται στον αστικό και ανθρωπολογικό ιστό της Αθήνας, καταγράφοντας εναλλακτικούς χώρους διαμαρτυρίας, την queer νυχτερινή ζωή και συναθροίσεις επινόησης και αναπαράστασης νέων εκδοχών του μέλλοντος. Η καλλιτέχνης άρχισε να συγκεντρώνει υλικό γι’ αυτή την ενότητα έργων το 2020.

Αυτό που την απασχολεί στα βίντεο, τις φωτογραφίες και τα αντικείμενα που συγκεντρώνει, είναι το πώς οι διάφορες κοινότητες βιώνουν και διαχειρίζονται τις αλλαγές στο κοινωνικοπολιτικό τοπίο της πρωτεύουσας. Πρωταγωνιστικό ρόλο στα έργα έχουν οι μαζικές διαδηλώσεις για τα Τέμπη, οι συγκρούσεις με την αστυνομία και το gentrification.

«Το έργο μου εστιάζει στο πώς αλλάζει η σύγχρονη Αθήνα, δηλαδή πώς αυτή μεταλλάσσεται, σε τι μεταλλάσσεται, σε τι μετατρέπεται και το πώς οι κοινότητες το βιώνουν αυτό. Μέσα στο έργο υπάρχουν αυτές οι μαρτυρίες από διάφορους χαρακτήρες, οι οποίοι είναι είτε από τη φοιτητική κοινότητα, είτε από την queer κοινότητα, είτε από μουσικούς, Οπότε αυτοί οι τρεις κύριοι χαρακτήρες συνθέτουν μια αφήγηση με τα πλάνα, που εγώ τραβούσα όλα αυτά τα χρόνια στην Αθήνα.

Από τη μια έχουμε αυτό το βίντεο και από την άλλη έχουμε και το κολάζ το οποίο υπάρχει σαν αυτοκόλλητο στον τοίχο. Αυτό προέρχεται από συλλογή που έχει γίνει από αρνητικά φιλμ τα οποία εγώ τα βρήκα σε κάδους μπάζων σε περιοχές της Αθήνας, που είναι πιο επενδυτικά σταθερές και ανοδικές αυτή τη στιγμή, όπως είναι η Κυψέλη, τα Πετράλωνα, τα Εξάρχεια, το Κουκάκι.

Οπότε ήμουν τυχερή σε όλο αυτό, στο να βρω αυτά τα αρνητικά και λόγω της δουλειάς μου, λόγω του ότι είμαι εικαστικός, να έχω την περιέργεια να μπορέσω να τα σκανάρω και να δω τι έχουν μέσα. Ήταν μια τρομερή έκπληξη το ότι ξαφνικά βρέθηκα να βλέπω τις ζωές των ανθρώπων που κάποτε οικούσαν σε αυτά τα διαμερίσματα και η ζωή τους έχει πεταχτεί στα σκουπίδια πλέον» επισημαίνει η εικαστικός.

Η ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης «In a Bright Green Field», στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς διαρκεί μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:

Ραΐσσα Αγγελή (γ. 1986, Λευκωσία), Νίκη Αναλύτη (γ. 1994, Κέρκυρα), Ιλεάνα Αρναούτου (γ. 1994, Αθήνα), Ισμήνη Κινγκ (γ. 1993, Αθήνα), Δαμιανός Ζησίμου (γ. 1994, Λευκωσία), Δανάη Ηώ (γ. 1993, Αθήνα), Μπάυρον Καλομαμάς (γ. 1993, Αθήνα), Κωνστάντζα Καψάλη (γ. 1989, Θεσσαλονίκη), Κυριάκος Μπόμπι Κυριακίδης (γ. 1996, Λευκωσία), Ιωάννα Λημνιού (γ. 1987, Αλεξανδρούπολη), Μαρία Λουίζου (γ. 1988, Αθήνα), Μαριέττα Μαυροκορδάτου (γ. 1996, Λευκωσία), Πολίνα Μήλιου (γ. 1990, Αθήνα), Μαρίνα Ξενοφώντος (γ. 1988, Λεμεσός), Ελένη Οδυσσέως (γ. 1991, Αμμόχωστος), Νεφέλη Παπαδημούλη (γ. 1988, Αθήνα), Θεόδουλος Πολυβίου (γ. 1989, Λευκωσία), Σοφία Ροζάκη (γ. 1990, Αθήνα), Δαυίδ Σαμπεθάι (γ. 1989, Αθήνα), Δέσποινα Σανιδά-Κρεζία (γ. 1998, Αθήνα), Μάριος Σταμάτης (γ. 1986, Λάρισα), Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης (γ. 1988, Αθήνα), Μαρία Τουμάζου (γ. 1989, Λευκωσία), Bέρα Χοτζόγλου (γ. 1992, Αθήνα), Άννα Χουσιάδα (γ. 1990, Αθήνα), Latent Community (καλλιτεχνικό δίδυμο από το 2017 με έδρα την Αθήνα) Ιώνιαν Μπισάι (γ. 1992, Άγιοι Σαράντα) Σωτήρης Τσίγκανος (γ. 1992, Αθήνα), The Post Collective (καλλιτεχνικό δίδυμο από το 2017 με έδρα τις Βρυξέλλες), Mirra Markhaëva (γ. 1992, Ivolginsk, Buryatia), Έλλη Βασσάλου (γ. 1983, Αθήνα)

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

Μουσείο Μπενάκη

Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, τηλ. 210 34 53 111

«In a Bright Green Field»

Διάρκεια: Μέχρι 13 Σεπτεμβρίου 2025

Ώρες Λειτουργίας: Πέμπτη, Κυριακή 10:00 – 18:00, Παρασκευή, Σάββατο 10:00 – 22:00

Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη Κλειστά

To Σάββατο 21 Ιουνίου 2025, το Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138 θα παραμείνει ανοικτό έως τις 18:00 λόγω τεχνικών εργασιών.

Αύγουστος Κλειστά Εξαίρεση: Παρασκευή 1 Αυγούστου, Τετάρτη 27 Αυγούστου, Πέμπτη 28 Αυγούστου και Παρασκευή 29 Αυγούστου ανοιχτά μεταξύ 10:00-13:00 μόνο κατόπιν ραντεβού στο 210 27 58 490 με έγκαιρη ειδοποίηση.

Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: €9, €7. Συνδυαστικό εισιτήριο: €12, €10