Ένα μικρό πείραμα έδειξε χειροπιαστά οφέλη από την παρατήρηση αριστουργημάτων καλλιτεχνών όπως του Μανέ, του Τουλούζ-Λωτρέκ και του Βαν Γκογκ σε μια πινακοθήκη.
Η θέαση πρωτότυπων έργων τέχνης θα μπορούσε να ενισχύσει την υγεία μας μειώνοντας το στρες και περιορίζοντας τη φλεγμονή, διαπίστωσε μια μικρή νέα μελέτη.
Άνθρωποι που είδαν αριστουργήματα καλλιτεχνών όπως ο Μανέ και ο βαν Γκογκ σε μια γκαλερί εμφάνισαν άμεσα οφέλη στο ανοσοποιητικό, στο ενδοκρινικό και στο αυτόνομο νευρικό τους σύστημα, σύμφωνα με την πρώτη στο είδος της μελέτη, η οποία προστίθεται σε ένα ολοένα και μεγαλύτερο σώμα αποδείξεων για το πώς η τέχνη επηρεάζει την ευεξία μας.
Τα ευρήματα προσφέρουν «πειστικές αποδείξεις ότι η θέαση τέχνης σε μια γκαλερί είναι “καλή για εσάς” και βοηθά να εμβαθύνουμε στην κατανόηση των βασικών ωφελειών της», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο Tony Woods, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο King’s College του Λονδίνου.
«Εν ολίγοις, η τέχνη δεν μας συγκινεί μόνο συναισθηματικά, κατευνάζει και το σώμα», πρόσθεσε.
Για το πείραμα, 50 υγιείς ενήλικοι ηλικίας 18 έως 40 ετών χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Οι μισοί είδαν αυθεντικά αριστουργήματα σε μια γκαλερί στο Λονδίνο και οι υπόλοιποι κοίταξαν αντίγραφα των πινάκων σε ένα εργαστήριο.
Οι συμμετέχοντες φορούσαν αισθητήρες ιατρικού τύπου που μετρούσαν τον καρδιακό ρυθμό, τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού και τη θερμοκρασία του δέρματος κατά τη διάρκεια των συνεδριών, που διήρκεσαν περίπου 20 λεπτά. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίσης δείγματα σάλιου για να μετρήσουν τα επίπεδα κυτοκινών, μικρών πρωτεϊνών που βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής, και κορτιζόλης, μιας βασικής ορμόνης του στρες.
Τα επίπεδα κορτιζόλης μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 22% μεταξύ όσων πήγαν στη γκαλερί, έναντι 8% για την ομάδα που κοίταξε αντίγραφα στο εργαστήριο.
Παράλληλα, τα επίπεδα των κυτοκινών IL-6 και TNF-α μειώθηκαν κατά 30% και 28%, αντίστοιχα, σε όσους είδαν αυθεντικά έργα.
Σημειώνεται ότι οι ορμόνες του στρες και οι δείκτες φλεγμονής συνδέονται με προβλήματα υγείας όπως οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης, το άγχος και η κατάθλιψη.
«Το γεγονός ότι η θέαση αυθεντικών έργων μείωσε αυτούς τους δείκτες υποδηλώνει ότι οι πολιτιστικές εμπειρίες μπορεί να διαδραματίζουν πραγματικό ρόλο στην προστασία τόσο του νου όσο και του σώματος», είπε ο Woods.
Οι επισκέπτες της γκαλερί παρουσίασαν επίσης μεγαλύτερη διακύμανση στον καρδιακό τους ρυθμό και πτώσεις στη θερμοκρασία του δέρματος, κάτι που υποδηλώνει ότι διεγέρθηκαν συναισθηματικά από τα έργα τέχνης, σύμφωνα με τη μελέτη.
Όσοι είδαν αντίγραφα των πινάκων σε εργαστηριακό περιβάλλον δεν αποκόμισαν αυτά τα οφέλη.
Τα πέντε έργα που είδαν οι συμμετέχοντες ήταν τα «Jane Avril in the Entrance to the Moulin Rouge, Putting on her Gloves» του Henri de Toulouse-Lautrec, «A Bar at the Folies-Bergere» και «Banks of the Seine at Argenteuil» του Édouard Manet, «Self-Portrait with Bandaged Ear» του Vincent van Gogh και «Te Rerioa (The Dream)» του Paul Gauguin.
Η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους, χρηματοδοτήθηκε από το Psychiatry Research Trust και το Art Fund, μια βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση για την τέχνη.
Το Art Fund δήλωσε ότι ελπίζει τα ευρήματα να ενθαρρύνουν περισσότερους ανθρώπους να επισκέπτονται τα τοπικά τους μουσεία και γκαλερί.
Η Jenny Waldman, διευθύντρια του οργανισμού, σημείωσε ότι οι συμμετέχοντες στη μελέτη αντέδρασαν στα αυθεντικά έργα ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους ή τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, τα οποία οι ερευνητές είχαν μετρήσει μέσω ερωτηματολογίων.
«Αυτό που είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό είναι ότι τα ευρήματα δείχνουν πως αυτά τα οφέλη είναι καθολικά, μπορούν να τα βιώσουν όλοι», είπε η Waldman.