Οι μετεωρολόγοι τονίζουν ότι η ένταση των βροχοπτώσεων αυτή την εβδομάδα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Τουλάχιστον 80 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες παραμένουν αγνοούμενοι έπειτα από καταστροφικές ξαφνικές πλημμύρες που έπληξαν την κεντρική πολιτεία του Τέξας το Σαββατοκύριακο, αφήνοντας ολόκληρες γειτονιές βυθισμένες στο νερό.
Μια αργά κινούμενη καταιγίδα προκάλεσε καταρρακτώδη βροχή στην περιοχή γνωστή ως hill country —μια ζώνη λόφων, πεδιάδων και κοιλάδων ανάμεσα στο Σαν Αντόνιο και το Όστιν— υπερχειλίζοντας ποτάμια και πλημμυρίζοντας μικρές πόλεις με απίστευτη ταχύτητα, προτού προλάβουν πολλοί κάτοικοι να διαφύγουν.
Ανάμεσα στους πλέον πληγέντες ήταν παιδιά που συμμετείχαν σε θερινή κατασκήνωση στις όχθες του ποταμού Γουαδελούπη. Η στάθμη του νερού ανέβηκε αιφνιδιαστικά πριν τα ξημερώματα, παρασύροντας τα πάντα στο πέρασμά της. Τουλάχιστον 10 παιδιά και ένας ομαδάρχης παραμένουν αγνοούμενοι.
Οι τοπικές αρχές περιγράφουν την κατάσταση ως «πλημμύρα εκατονταετίας», όμως ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτός ο όρος δεν αντανακλά πλέον τους κινδύνους του παρόντος και του μέλλοντος.
Η κλιματική αλλαγή ενισχύει τα ακραία καιρικά φαινόμενα
Η κεντρική περιοχή του Τέξας είναι εδώ και χρόνια γνωστή ως «λεωφόρος των ξαφνικών πλημμυρών» λόγω του συνδυασμού απότομων υψομετρικών διαφορών, τροπικής υγρασίας και αργών καταιγίδων —ειδικά τον Ιούλιο. Ωστόσο, οι μετεωρολόγοι τονίζουν ότι η ένταση των βροχοπτώσεων αυτή την εβδομάδα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.
Στην πόλη Κέρβιλ, περισσότερα από 25 εκατοστά βροχής έπεσαν μέσα σε μόλις τρεις ώρες την Παρασκευή, σύμφωνα με την AccuWeather. Το Σάββατο, μια ξεχωριστή καταιγίδα δυτικά του Όστιν έριξε σχεδόν 35 εκατοστά νερού σε πέντε ώρες.
Στο χωριό Χαντ, ο ποταμός Γουαδελούπη εκτινάχθηκε από τα 2 στα 9 μέτρα σε λίγες ώρες — η δεύτερη υψηλότερη στάθμη που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (NWS).
Οι επιστήμονες εδώ και χρόνια κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον ρόλο της κλιματικής αλλαγής στην ένταση και τη συχνότητα ακραίων φαινομένων, όπως οι ξαφνικές πλημμύρες.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι θερμότεροι ωκεανοί και η υγρότερη ατμόσφαιρα ενισχύουν τις καταιγίδες από την Ευρώπη μέχρι τις ΗΠΑ. Το 2023, ερευνητές προειδοποίησαν ότι οι πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη έγιναν διπλάσιες πιθανότητες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αντίστοιχα, μετά τις ιστορικές βροχοπτώσεις στην Ελλάδα τον περασμένο Μάρτιο, η ομάδα ClimaMeter διαπίστωσε ότι τέτοιες καταιγίδες είναι σήμερα 10-15% πιο υγρές απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Στο Τέξας, τα αποτελέσματα ήταν κάτι παραπάνω από εμφανή.
Ο συνδυασμός θερμοκρασιών ρεκόρ στον Κόλπο του Μεξικού, των καταλοίπων του τροπικού κυκλώνα Μπάρι και της απουσίας αεροχειμάρρου (jet stream) για την απομάκρυνση του συστήματος οδήγησε σε έκρηξη υγρασίας και καθοδική ροή προς το Τέξας.
«Με την κλιματική αλλαγή έχουμε θερμότερη ατμόσφαιρα, και αυτό σημαίνει περισσότερη υγρασία. Παρατηρούμε σαφώς αυξημένο επίπεδο ατμοσφαιρικής υγρασίας τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε ο Μπρετ Άντερσον, ανώτερος μετεωρολόγος της AccuWeather στο Associated Press.
Σύνθετες καταιγίδες και ανεπαρκείς πόροι
Παρότι ορισμένοι τοπικοί αξιωματούχοι έχουν ασκήσει κριτική στον χρονισμό των προειδοποιήσεων, η NWS εξέδωσε σειρά προειδοποιήσεων τις προηγούμενες ημέρες, συμπεριλαμβανομένης και μιας σπάνιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης λόγω ξαφνικών πλημμυρών, που ενεργοποίησε ειδοποιήσεις σε κινητά τηλέφωνα.
Ωστόσο, η πρόβλεψη τέτοιων φαινομένων παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, καθώς οι καταιγίδες εξελίσσονται αργά και τα ύψη βροχής μπορεί να διαφέρουν έντονα ακόμη και σε μικρές αποστάσεις.
Ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η υποστελέχωση και η μείωση της επένδυσης σε συστήματα πρόγνωσης. Στις ΗΠΑ, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία έχει δεχθεί περικοπές προσωπικού έως και 40% από την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ το 2017.
Η υπηρεσία έχει μειώσει ή καταργήσει εκτοξεύσεις μετεωρολογικών μπαλονιών σε οκτώ περιοχές, κάτι που πολλοί μετεωρολόγοι θεωρούν κρίσιμο λάθος εν όψει της εποχής των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Δεν είναι σαφές πόσο επηρεάστηκε το τοπικό γραφείο της NWS στο Νιου Μπράουνφελς, που καλύπτει το Όστιν και το Σαν Αντόνιο, αλλά φέρεται να είχε ενισχυμένο προσωπικό κατά τη διάρκεια των φαινομένων.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον για το Τέξας;
Το Τέξας έχει μακρά ιστορία πλημμυρών, όμως οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα φετινά φαινόμενα αποτελούν σαφή προειδοποίηση πως το μέλλον θα είναι πιο υγρό, πιο απρόβλεπτο και πιο επικίνδυνο.
«Κανείς δεν περίμενε κάτι τέτοιο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο δικαστής της κομητείας Κερ, Ρομπ Κέλι, σε συνέντευξη Τύπου το Σάββατο.
Καθώς η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει τα καιρικά πρότυπα, είναι ξεκάθαρο ότι η ανθρωπότητα θα χρειαστεί ριζικές αναβαθμίσεις στις υποδομές της —σε έναν κόσμο όπου οι «καταιγίδες της εκατονταετίας» ίσως επιστρέφουν ανά δεκαετία.
«Σε ένα θερμότερο κλίμα, γνωρίζουμε ότι η ατμόσφαιρα συγκρατεί περισσότερη υγρασία, η οποία στη συνέχεια απελευθερώνεται. Επιπλέον, οι βροχοπτώσεις δεν είναι πλέον τόσο ομοιόμορφες όσο στο παρελθόν», εξήγησε η Σελ Γουίνκλεϊ, μετεωρολόγος του οργανισμού Climate Central.