Οι Σλοβένοι νομοθέτες ψήφισαν ένα νομοσχέδιο για την υποβοήθηση του θανάτου τον περασμένο μήνα, αλλά οι αντίπαλοι ήδη συσπειρώνονται για την κατάργησή του.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Σλοβενία έγινε η πρώτη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης που νομιμοποίησε την υποβοηθούμενη θανάτωση, εν μέσω της επέκτασης της επιλογής για το τέλος της ζωής σε ολόκληρη την ήπειρο.
Οι ασθενείς με ανίατες παθήσεις θα έχουν πλέον την επιλογή να θέσουν τέλος στη ζωή τους. Η υποβοηθούμενη θανάτωση μπορεί να αναφέρεται είτε στην ενεργητική ευθανασία, δηλαδή όταν ένας γιατρός θέτει σκόπιμα τέλος στη ζωή τους, είτε στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, δηλαδή όταν το ιατρικό προσωπικό δίνει στους ασθενείς τα μέσα για να θέσουν τέλος στη ζωή τους.
Στη Σλοβενία, οι επιλέξιμοι ασθενείς θα έχουν πρόσβαση στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, όπου θα πρέπει να καταπιούν ή να εγχύσουν οι ίδιοι μια ουσία, ανέφεραν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Οι ασθενείς θα πρέπει να εκφράσουν την πρόθεσή τους στον γιατρό τους δύο φορές πριν υποβάλουν επίσημο αίτημα, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από ανεξάρτητο γιατρό. Η ικανότητά τους να λάβουν απόφαση θα αξιολογείται επίσης από ψυχίατρο.
Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης θα διατηρήσουν το δικαίωμα να αρνηθούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία.
Πέρυσι, το 55% των Σλοβένων ψηφοφόρων υποστήριξε την υποβοηθούμενη θανάτωση σε δημοψήφισμα. Η πρόταση αντιμετώπισε αναποδιές, αλλά τελικά ψηφίστηκε ως νόμος τον Ιούλιο μετά από επανειλημμένες ψηφοφορίες στο κοινοβούλιο.
Οι αντιδράσεις ήταν γρήγορες και σφοδρές, ωθώντας τους υποστηρικτές να υπερασπιστούν τον νέο κανόνα πριν καν τεθεί σε ισχύ.
"Όλο αυτό δεν είναι μια περίπτωση οποιουδήποτε είδους δολοφονίας, η οποία είναι μια κακόβουλη πράξη", δήλωσε ο Andrej Pleterski, μέλος της Society Silver Thread, μιας ένωσης για την αξιοπρεπή τρίτη ηλικία, και ένας από τους συν-συγγραφείς του νομοσχεδίου.
"Αυτός ο νόμος μιλάει για τη βοήθεια στο να τερματίσει κανείς τη ζωή του", πρόσθεσε. "Επιτρέπει σε όλους τους ανθρώπους το τέλος της ζωής με βάση τη δική τους επιλογή, αν επιθυμούν κάποια βοήθεια για να τη συντομεύσουν, και επιτρέπει επίσης σε όσους επιθυμούν να έχουν ένα φυσικό τέλος της ζωής να διασφαλίσουν ότι μπορούν να το κάνουν".
Οι απόψεις διίστανται στη Σλοβενία
Η Tina Vuga έχασε τον πατέρα της μόλις πριν από δύο μήνες.
Έλαβε παρηγορητική φροντίδα τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, αλλά πονούσε σοβαρά μέχρι το τέλος.
Πιστεύει ότι οι άνθρωποι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να τελειώσουν τη ζωή τους με λιγότερο πόνο.
"Θεωρώ κρίσιμο ότι στον 21ο αιώνα είμαστε επιτέλους έτοιμοι για αυτό το βήμα στον πολιτισμό μας, ώστε να δώσουμε στους ανθρώπους την ευκαιρία -τονίζω, την ευκαιρία- να μπορούν να αποφασίζουν αυτόνομα αν και πότε επιθυμούν να δώσουν τέλος στην ιστορία τους", δήλωσε η Vuga.
"Πρέπει να σεβαστούμε και αυτόν τον χρόνο. Και κυρίως, να δώσουμε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να φύγουν, να φύγουν με τον τρόπο που επιθυμούν, ώστε να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους", πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την ισχύουσα έκδοση του νόμου, το δημόσιο ταμείο ασφάλισης υγείας θα πληρώνει τη διαδικασία για τους Σλοβένους πολίτες και τους μόνιμους κατοίκους με ασφάλιση υγείας.
Ωστόσο, η εφαρμογή του νόμου θα μπορούσε να καθυστερήσει εν μέσω αντιδράσεων από μια ομάδα της αντιπολίτευσης που ονομάζεται Συνασπισμός κατά της δηλητηρίασης των ασθενών, η οποία έχει συγκεντρώσει 15.000 υπογραφές για να τον εμποδίσει.
Εάν συγκεντρώσει 40.000 υπογραφές εντός 35 ημερών, θα διεξαχθεί δεσμευτικό δημοψήφισμα για την κατάργηση του νόμου.
Ορισμένοι Σλοβένοι φοβούνται ότι οι ευάλωτοι ασθενείς θα μπορούσαν να πιεστούν ώστε να επιλέξουν τον υποβοηθούμενο θάνατο ή ότι ένας τέτοιος νόμος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την περικοπή της υποστήριξης της ψυχικής υγείας ή της παρηγορητικής φροντίδας.
"Πολλοί άνθρωποι θα αισθανθούν ενθαρρυμένοι με αυτόν τον νόμο", δήλωσε η Δρ Bojana Beovic, πρόεδρος του Ιατρικού Επιμελητηρίου της Σλοβενίας.
"Η ζωή τους πλησιάζει στο τέλος της, είναι ηλικιωμένοι, δεν αισθάνονται ότι είναι χρήσιμοι στην κοινωνία και το καλύτερο είναι να αφήσουν αυτόν τον κόσμο και τα μέλη της οικογένειάς τους", είπε.
"Ο νόμος έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρχει καμία μέθοδος που να είναι αποδεκτή από τον ίδιο τον ασθενή για την ανακούφιση των προβλημάτων του και τη βελτίωση της κατάστασής του".
Πιστεύει επίσης ότι ο νόμος θα διχάσει το ιατρικό επάγγελμα.
"Είναι πολύ πιθανό ότι για πολλούς γιατρούς θα είναι θέμα αντιρρήσεων συνείδησης και, στο τέλος, μπορεί να έχουμε μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη στην Ελβετία, όπου η διαδικασία αυτή εκτελείται από μια συγκεκριμένη ομάδα γιατρών", πρόσθεσε η Beovic.
Ωστόσο, ο Πλετέρσκι δήλωσε ότι η υποβοηθούμενη θανάτωση θα πρέπει να θεωρείται μια επιλογή για τους ασθενείς που βρίσκονται σε τελικό στάδιο, μαζί με άλλα είδη ιατρικής φροντίδας.
"Η παρηγορητική φροντίδα είναι, φυσικά, κάτι πολύ σημαντικό, αλλά δυστυχώς, ακόμη και στην καλύτερη δυνατή μορφή της, δεν μπορεί να βοηθήσει όλους τους ανθρώπους, και γι' αυτό είναι συμπληρωματική σε αυτόν τον νόμο [που] δεν υποχρεώνει ή εξαναγκάζει κανέναν", είπε.
Υποβοηθούμενος θάνατος στην Ευρώπη
Περίπου 282 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν σε χώρες ή περιοχές που επιτρέπουν την ιατρική βοήθεια στο θάνατο (MAID) με τη χρήση της να κυμαίνεται από 0,1% έως 5,1% όλων των θανάτων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος στο περιοδικό JAMA Internal Medicine.
Η MAID μπορεί να έχει μερικές διαφορετικές μορφές. Η ενεργητική ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία διαφέρουν ως προς το πόσο εμπλέκεται ο γιατρός στο θάνατο του ασθενούς, ενώ η παθητική ευθανασία είναι η απόσυρση ή η παρακράτηση των θεραπειών που διατηρούν τη ζωή κατόπιν αιτήματος του ασθενούς ή ενός μέλους της οικογένειας.
Η Ελβετία επιτρέπει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία από το 1942, αλλά η ενεργητική ευθανασία δεν επιτρέπεται. Είναι παράνομο να βοηθάτε κάποιον να πεθάνει για ιδιοτελείς λόγους.
Στην Ευρώπη, χώρες όπως το Βέλγιο, οι Κάτω Χώρες, το Λουξεμβούργο, η Ισπανία και η Αυστρία επιτρέπουν κάποια μορφή υποβοηθούμενης θανάτου.
Τα τελευταία χρόνια, οι νομοθέτες στη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Ισλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν συζητήσει πολιτικές για την υποβοήθηση του θανάτου.