Μπορεί να είναι λίγοι σε απόλυτους αριθμούς, αλλά η θέση τους στην ιστορία της Πολωνίας είναι αρκετά ισχυρή. Ο λόγος για τους μουσουλμάνους Πολωνούς
Μπορεί να είναι λίγοι σε απόλυτους αριθμούς, αλλά η θέση τους στην ιστορία της Πολωνίας είναι αρκετά ισχυρή.
Ο λόγος για τους μουσουλμάνους Πολωνούς Τατάρους, που αριθμούνται σε περίπου έξι χιλιάδες άτομα.
Ο ιμάμης Γιανούζ Αλεξάντροβιτς αναφέρει: «Μένουμε εδώ για διάστημα 600 ετών και ειδικά στο Κρουσζινιάνι τα τελευταία 300 χρόνια. Το αίμα μου είναι αναμεμειγμένο με πολωνικό επειδή οι πρώτοι Τάταροι που ήρθαν εδώ ήταν στρατιώτες, νέοι άνθρωποι που παντρεύτηκαν νέες Πολωνές και δημιούργησαν οικογένειες. Για εμάς τους Τατάρους, είναι μια κάπως μοναδική κατάσταση αυτή εδώ».
Για πολλά χρόνια οι Τάτατοι θεωρούνταν πρότυπο αφομοίωσης. Σήμερα όμως ορισμένοι στην ταταρική κοινότητα ανησυχούν ότι η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη θα ταράξει τα θεμέλια μιας ενσωμάτωσης που πάει πίσω στους αιώνες.
Η Τζενέτα Μπογκντάνοβιτς λειτουργεί ένα εστιατόριο που σερβίρει παραδοσιακά φαγητά της ταταρικής κουζίνας. Αν και συνήθως είναι πολύ ανοιχτός άνθρωπος, εμφανίζεται διστακτική να μιλήσει στην κάμερα, λόγω των απειλών που έχουν λάβει πρόσφατα η ίδια και η οικογένειά της.
Παρόλα αυτά, λέει: «Οι Τάταροι γρήγορα αφομοιώθηκαν από τον ντόπιο πληθυσμό. Προσαρμόστηκαν στον τρόπο ζωής εδώ, αλλά και με την κυρίαρχη θρησκεία. Είμαστε μουσουλμάνοι, πάμε στο τζαμί, εξακολουθούμε να πηγαίνουμε. Ποτέ δεν ενόχλησε αυτό κανέναν γιατί εμείς ποτέ δεν κάναμε επίδειξη».
Στην Πολωνία, όπως και σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η προσφυγική κρίση έχει δημιουργήσει εντάσεις, πυροδοτώντας μια έντονη συζήτηση σχετικά με το πόσους πρόσφυγες κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ θα πρέπει να λάβει.
Αν και υπήρχαν διαδηλώσεις τόσο υπέρ όσο και κατά, πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δύο τρίτα των Πολωνών δεν θέλουν πρόσφυγες ή μετανάστες. Ανάλογα ποσοστά παρατηρούνται σε χώρες όπως η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία, όλες πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Αλλά γιατί η Πολωνία; Μια χώρα που θεωρείται σήμερα μία από τις πιο σταθερές οικονομίες στην Ευρώπη και, κυρίως, η γενέτειρα της «Αλληλεγγύης»;
Ο Κονσταντι Γκέμπερτ εντάχθηκε στο συνδικάτο της «Αλληλεγγύης» το 1980. Σήμερα είναι δημοσιογράφος και ενεργό μέλος της μικρής εβραϊκής κοινότητας της Πολωνίας. Επικρίνει την έλλειψη αλληλεγγύης της Πολωνίας απέναντι στους πρόσφυγες, ωστόσο λέει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να κατανοήσει ένα αίσθημα προδοσίας που υπάρχει στην Κεντρική Ευρώπη.
Αναλυτικά αναφέρει στην κάμερα του Reporter, στο euronews: «Όλες οι χώρες μας, πιστεύουν, κάτι απολύτως θεμιτό, ότι έχουν προδοθεί στο τέλος του πολέμου. Ότι υποφέραμε για την ειρήνη και την ευημερία των άλλων, και ότι αυτοί οι άλλοι μας οφείλουν. Και αυτό ήταν αλήθεια στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Αλλά τώρα, σίγουρα δεν είναι. Οι άλλοι επέκτειναν την βοήθεια προς εμάς, και τώρα έχουμε ένα χρέος να ξεπληρώσουμε και να εξοφλήσουμε αυτό το χρέος, βοηθώντας τους άλλους. Αλλά αυτό δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό. Ο μέσος πολίτης της Πολωνίας ή της Ουγγαρίας δεν θεωρεί τον εαυτό του ως έναν πλούσιο Ευρωπαίο, με υποχρεώσεις προς τον υπόλοιπο κόσμο. Θεωρεί τον εαυτό του ένα φτωχό θύμα του κομμουνισμού και ότι δεν οφείλει αυτός στον κόσμο αλλά εξακολουθεί να είναι ο υπόλοιπος κόσμος που του οφείλει»
Στην Πολωνία λειτουργούν έντεκα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, στεγάζουν περίπου 1.500 ανθρώπους. Δεν είναι πολλοί για μία χώρα 38 εκατομμυρίων. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες εδώ είναι είτε από την Ουκρανία είτε από την Τσετσενία.
Λαμβάνουν ένα επίδομα της τάξεως των 50 ευρώ τον μήνα. Τα περισσότερα κέντρα προσφέρουν σχολεία, δωρεάν μαθήματα πολωνικών καθώς επίσης και υγειονομική και οδοντιατρική περίθαλψη.
Ωστόσο, ενώ υπάρχει γενικευμένη η εκτίμηση ότι οι Ουκρανοί αφομοιώνονται πιο εύκολα εξαιτίας των ιστορικών και θρησκευτικών δεσμών τους με την Πολωνία, υπάρχει επίσης και ένας μεγάλος αριθμός από Τσετσένους, οι οποίοι είναι μουσουλμάνοι.
Η Πολωνία δεν έχει ωστόσο κρύψει την επιθυμία της να βοηθήσει εκείνους που έχουν υποφέρει στις χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ.
Ο Αχμέντ Τασάεφ εγκατέλειψε την Τσετσενία πριν οκτώ χρόνια. Διευθύνει μια χορευτική ομάδα, η οποία έχει δημιουργηθεί από νέους τσετσένους πρόσφυγες. Πρόκειται για μια ομάδα τόσο επιτυχημένη, που προκρίθηκε στους τελικούς του ριάλιτι «Πολωνία έχεις ταλέντο». Η ένταξή τους στην κοινωνία είχε αντίστοιχη επιτυχία με τα χορευτικά τους.
Όμως αφού η η Πολωνία δείχνει τέτοιο σεβασμό για τους ξένους και είναι φιλόξενη, γιατί έχει συμφωνήσει να δεχθεί μόνο 7.000 μετανάστες για τα επόμενα δύο χρόνια;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η Πολωνία έχει μικρή εμπειρία στην αφομοίωση των προσφύγων. Ο ίδιος ο Αχμέντ Τασάεφ εξηγεί: «Εάν οι ίδιες κοινωνικές συνθήκες που υπάρχουν στην Γερμανία ή στην Γαλλία ή σε άλλες δυτικές χώρες, υπήρχαν στην Πολωνία, τότε πιστεύω ότι οι Πολωνοί θα υποδέχονταν και θα δέχονταν να εντάξουν στην κοινωνία τους περισσότερους πρόσφυγες».
Άλλοι επισημαίνουν τον φόβο του αγνώστου. Η Πολωνία είναι η πιο ομοιογενής χώρα στην Ευρώπη. Το 96% του πληθυσμού της είναι πολωνικής εθνικότητας και το 94% ρωμαιοκαθολικοί. Υπάρχει ανησυχία, αβάσιμη ή όχι, ότι εξτρεμιστές θα μπορούσαν να διεισδύσουν στους χιλιάδες πρόσφυγες που αναζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη.
Η Μίριαμ Σαχέντ είναι μισή Πολωνή και μισή από την Συρία. Διοικεί έναν οργανισμό που έχει φέρει 55 συριακές χριστιανικές οικογένειες στην Πολωνία. Ενώ οι μισές από αυτές έχουν ήδη πάει στην Γερμανία για καλύτερη ποιότητα ζωής, η ίδια εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι η προσπάθειά της έχει στεφθεί από επιτυχία.
Αναφέρει στην κάμερα του euronews: «Κάθε οικογένεια υιοθετήθηκε από την κοινωνία, από εκκλησίες, από καλοπροαίρετους ανθρώπους, ώστε να βοηθηθούν τα μέλη της για να βρουν δουλειά εδώ και να ενσωματωθούν. Κανείς όμως δεν θέλει να βοηθήσει ανθρώπους που μόλις ήρθαν εδώ και μπορεί να είναι μια απειλή ακόμη και για τον πολωνικό λαό, όπως οι ισλαμιστές, επειδή κάποιοι κρύβουν τα έγγραφά τους. Ξέρετε, οι ισλαμιστές εκεί προσπαθούν να αναγκάσουν τους χριστιανούς να ασπαστούν την θρησκεία τους, να επιβάλουν το Ισλάμ. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι θα κάνουν το ίδιο και εδώ, μέσα στην Ευρώπη».
Με τέτοιους φόβους για το άγνωστο, είναι ξεκάθαρο ότι η συζήτηση για το προσφυγικό ζήτημα στην Ευρώπη έχει πολύ δρόμο ακόμα. Αλλά εμφανίζεται κάπως ειρωνικό να εκφράζει αμφιβολίες μια χώρα που επί χρόνια είχε γίνει γνωστή ως τόπος από όπου έφευγαν μετανάστες για άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο ιμάμης Γιανούζ Αλεξάντροβιτς καταλήγει: «Αυτοί οι μετανάστες είναι άνθρωποι με παιδιά, ολόκληρες οικογένειες που προσπαθούν να φύγουν από τον πόλεμο. Σώζουν τις ζωές τους, όπως έκαναν οι Πολωνοί, όχι μόνο κατά την διάρκεια των πολέμων αλλά επίσης κατά την διάρκεια της επιβολής του στρατιωτικού νόμου, τότε που οι πολίτες έφευγαν μαζικά από την Πολωνία. Έψαχναν για ένα μέρος όπου θα μπορούσαν να οδηγηθούν σε μια ειρηνική ζωή. Και αυτό είναι που κάνουν με τον ίδιο τρόπο σήμερα οι πρόσφυγες».