Υπολογίζεται ότι το 2024 θα προσέλθουν στις κάλπες δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε 50 χώρες παγκοσμίως, περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά στην ιστορία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤον Ιούνιο θα διεξαχθούν οι μεγαλύτερες διασυνοριακές εκλογές στον κόσμο, όταν περισσότερα από 400 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές.
Όμως, με τις ψηφοφορίες υψηλού ρίσκου που προγραμματίζονται σε πολυπληθή έθνη όπως οι ΗΠΑ, η Ινδία και η Ινδονησία, σε αυταρχικά κράτη όπως η Λευκορωσία, το Ιράν και η Ρωσία και σε στρατηγικούς συμμάχους όπως η Ταϊβάν και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι εκλογές εντός και εκτός των συνόρων της Ευρώπης έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν βαθιά την ήπειρο.
Πιθανές κυβερνητικές αλλαγές θα μπορούσαν να ανατρέψουν αποφασιστικά τη γεωπολιτική ισορροπία, επηρεάζοντας τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, τις εμπορικές σχέσεις και τη διασυνδεδεμένη παγκόσμια οικονομία.
Οι εκλογές θα δοκιμάσουν επίσης την ανθεκτικότητα των παγκόσμιων δημοκρατιών εν μέσω φόβων για αυξημένη δημοκρατική οπισθοδρόμηση και σκληρή αυταρχική διακυβέρνηση.
Το Euronews αναλύει τις εκλογές του 2024 που θα επηρεάσουν ή/και διαμορφώσουν την Ευρώπη.
1. Προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες - 5 Νοεμβρίου
Το φάντασμα της επιστροφής του Ρεπουμπλικάνου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο καθιστά το 2024 μια δυνητικά εκρηκτική χρονιά στην παγκόσμια πολιτική και το διακύβευμα είναι υψηλό για την Ευρώπη.
Αλλά η υποψηφιότητα του Τραμπ για την προεδρία μπορεί να τελειώσει πριν καν αρχίσει. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Κολοράντο έκρινε ότι δεν μπορεί να είναι υποψήφιος στην πολιτεία λόγω των ενεργειών του πριν από την επίθεση στο Καπιτώλιο τον Ιανουάριο του 2021.
Το άνετο προβάδισμά του έναντι των Ρεπουμπλικανών αντιπάλων του, ωστόσο, σημαίνει ότι θα μπορούσε ακόμη να κερδίσει χωρίς να είναι υποψήφιος στο Κολοράντο - αλλά η απόφαση δημιουργεί ένα ισχυρό προηγούμενο για παρόμοιες αγωγές που θα μπορούσαν να του απαγορεύσουν να διαγωνιστεί σε άλλες πολιτείες.
Μια ανάληψη της εξουσίας από τους Ρεπουμπλικάνους - είτε είναι Τραμπ είτε όχι - θα μπορούσε να διαταράξει τη στενά ευθυγραμμισμένη πολιτική της Δύσης για την Ουκρανία, καθώς ορισμένες πτέρυγες του κόμματος ζητούν τον περιορισμό της στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο.
Θα μπορούσε επίσης να σημάνει την επιστροφή στις εμπορικές διαμάχες. Η προηγούμενη ρεπουμπλικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ επέβαλε σαρωτικούς δασμούς στους Ευρωπαίους συμμάχους σε μια προσπάθεια να προστατεύσει τους Αμερικανούς παραγωγούς. Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μια προσωρινή ανακωχή, αλλά ο Τραμπ έχει ορκιστεί να εισάγει δασμούς 10% σε όλες τις ξένες εισαγωγές εάν εκλεγεί.
Μια αλλαγή στη διακυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις εν εξελίξει συνομιλίες για να επιτραπεί στην ΕΕ να εξάγει κρίσιμα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλεκτρικών μπαταριών στις ΗΠΑ χωρίς να επιβαρυνθεί με δασμούς βάσει του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού.
2. Ευρωεκλογές - 6-9 Ιουνίου
Τον Ιούνιο, οι εκλογείς που έχουν δικαίωμα ψήφου στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ θα επιλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το μοναδικό δημοκρατικά εκλεγμένο όργανο του μπλοκ.
Γιγαντιαίες από άποψη αριθμού ψηφοφόρων, οι εκλογές ενδέχεται να χαρακτηριστούν από αδύναμη συμμετοχή και αδιαφορία μεταξύ των ψηφοφόρων που θεωρούν ότι η ΕΕ είναι πολύ μακριά από την καθημερινή τους ζωή.
Οι προβλέψεις για μια αύξηση της υποστήριξης των ευρωσκεπτικιστικών και ακροδεξιών κομμάτων -που ενισχύονται από τις πρόσφατες εκλογικές επιτυχίες στις Κάτω Χώρες, την Ιταλία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία- σπέρνουν αμφιβολίες για τη μελλοντική πορεία της ΕΕ.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η ακροδεξιά ομάδα "Ταυτότητα και Δημοκρατία" σημείωσε ρεκόρ 87 εδρών στο 720μελές ημικύκλιο, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τους Φιλελεύθερους για να γίνει το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου. Αυτό θα μπορούσε να θέσει την ακροδεξιά σε ρόλο ρυθμιστή μεταξύ των δύο κύριων συντηρητικών και σοσιαλιστικών ομάδων, οι οποίες, αν και ιδεολογικά αντίθετες, συνεργάζονται για να διασφαλίσουν τη λειτουργία των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε έναν "μεγάλο συνασπισμό".
Η οικονομική ύφεση στις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, η ζυμώμενη δυσαρέσκεια στις αγροτικές περιοχές, η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση πρόκειται να αποτελέσουν καθοριστικά ζητήματα για την προεκλογική εκστρατεία.
Οι εκλογές θα κρίνουν επίσης ποιος θα ηγηθεί της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την νυν πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αναμένεται να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα και να πυροδοτήσει έναν σημαντικό ανασχηματισμό στις κορυφαίες θέσεις εργασίας της ΕΕ.
3. Πορτογαλικές βουλευτικές εκλογές - 10 Μαρτίου
Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Νοέμβριο, αφού ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα αναγκάστηκε να παραιτηθεί -αλλά παρέμεινε στη θέση του ως υπηρεσιακός- εν μέσω μιας εκτεταμένης έρευνας για διαφθορά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) ελπίζει ότι ο νέος ηγέτης του, Πέδρο Νούνο Σάντος, θα μπορέσει να παραμείνει στην κυβέρνηση της ιβηρικής χώρας, η οποία υπήρξε προπύργιο της ευρωπαϊκής αριστεράς τα τελευταία χρόνια.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια αμφίρροπη κούρσα, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Νούνο Σάντος και τη συντηρητική αντιπολίτευση, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, να ισοψηφούν σήμερα στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό περίπου 27% των ψήφων.
Αλλά το προπύργιο της αριστεράς θα μπορούσε να είναι η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που θα δει ένα ακροδεξιό κύμα. Το Chega, ένα σκληρό δεξιό κόμμα αμφισβήτησης που στοχεύει να ανατρέψει το παραδοσιακό δικομματικό σύστημα, βρίσκεται κοντά στα δύο κύρια κόμματα με 17%.
Το Chega έχει δεχθεί επικρίσεις για τη "δηλητηρίαση" της εθνικής συζήτησης με ρατσιστική, αντι-LGBTQ+, αντιμεταναστευτική και αντιρομά ρητορική.
4. Βελγικές ομοσπονδιακές εκλογές - 9 Ιουνίου
Το Βέλγιο θα πραγματοποιήσει διπλές εκλογές στις αρχές Ιουνίου, με τις ευρωπαϊκές και τις ομοσπονδιακές εκλογές να διεξάγονται την ίδια ημέρα. Η χώρα των 11,6 εκατομμυρίων κατοίκων είναι γνωστή για την κατακερματισμένη πολιτική της και τις περίπλοκες ρυθμίσεις κατανομής της εξουσίας, με όχι λιγότερα από επτά κόμματα στην τρέχουσα κυβέρνηση συνασπισμού.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι δημοσκοπήσεις δίνουν μια πολύ οικεία εικόνα, με τους ακροδεξιούς Φλαμανδούς ανεξάρτητους Vlaams Belang να προηγούνται στη Φλάνδρα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα να προηγείται στη Βαλλονία, ενώ οι φιλελεύθεροι αναμένεται να κερδίσουν στις Βρυξέλλες.
Με τον σημερινό επτακομματικό συνασπισμό να βρίσκεται σε καλό δρόμο για να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη για να κυβερνήσει ξανά, ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρόο θα θελήσει να χρησιμοποιήσει την εξάμηνη προεδρία του Βελγίου στο Συμβούλιο της ΕΕ, η οποία ξεκινά τον Ιανουάριο, για να κερδίσει πολιτικούς πόντους στο εσωτερικό της χώρας του.
Όμως το ίδιο το φλαμανδικό συντηρητικό φιλελεύθερο κόμμα του ντε Κρόο βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις στην πατρίδα του, τη Φλάνδρα. Η αποφασιστική του στάση στη σύγκρουση στη Γάζα και η κυβερνητική κρίση μετά την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στις Βρυξέλλες έχουν οδηγήσει σε μείωση της δημοφιλίας του.
5. Αυστριακές βουλευτικές εκλογές - αναμένονται έως το φθινόπωρο
Οι εκλογές στην Αυστρία ίσως αποδειχθούν μία από τις πιο κρίσιμες, καθώς η Ευρώπη αγωνίζεται να συγκρατήσει ένα ακροδεξιό κύμα.
Το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας (FPÖ) συγκεντρώνει επί του παρόντος ένα εντυπωσιακό ποσοστό 30% των ψήφων. Η υποστήριξή του έχει ανέβει σταθερά μετά από την κατακραυγή με αφορμή το σκάνδαλο της Ίμπιζα το 2019, όταν ο τότε αντικαγκελάριος και ηγέτης του FPÖ Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε βιντεοσκοπήθηκε να αποσπά πολιτικές χάρες από ρωσικές επιχειρηματικές επαφές.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι πολιτικές του κόμματος κατά του εγκλωβισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, η κριτική του στις οικονομικές επιπτώσεις των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας και οι λαϊκιστικές πολιτικές του το έχουν δει να ανακτά σιγά-σιγά την εμπιστοσύνη των δεξιών ψηφοφόρων. Έχει επίσης επωφεληθεί από τις εσωτερικές διαμάχες μεταξύ κεντρώων κομμάτων για να εδραιώσει την υποστήριξή του.
Εάν η δυναμική αυτή συνεχιστεί, είναι πιθανό ο επόμενος καγκελάριος της Αυστρίας να προέρχεται από τις τάξεις του FPÖ.
Άλλες εκλογές που παρουσιάζουν ενδιαφέρον
Η Φινλανδία θα εκλέξει τον νέο της πρόεδρο τον Ιανουάριο.
Βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στη Λιθουανία στις 12 Μαΐου και στην Κροατία στις 22 Σεπτεμβρίου.
Οι προεδρικές εκλογέςστην Ουκρανία πρόκειται να διεξαχθούν την άνοιξη, αλλά ο νόμος απαγορεύει τις ψηφοφορίες υπό στρατιωτικό νόμο. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι η διεξαγωγή εκλογών σε καιρό πολέμου θα ήταν "εντελώς ανεύθυνη".
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι Ρώσοι θα εκλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους στις 17 Μαρτίου. Όμως, με τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης να καταπνίγονται και τους επικριτές να φυλακίζονται ή να βρίσκονται στην εξορία, ο δρόμος είναι ελεύθερος για τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να εξασφαλίσει την επόμενη θητεία του.
Εκλογές έχουν προγραμματιστεί στο Ιράν την 1η Μαρτίου και στη Λευκορωσία στις 25 Φεβρουαρίου.
Γενικές εκλογές θα διεξαχθούν στην Ινδονησία στις 14 Φεβρουαρίου και στην Ινδία μεταξύ Απριλίου και Μαΐου. Η ψηφοφορία στην Ινδονησία πρόκειται να είναι η μεγαλύτερη εκλογική αναμέτρηση στον κόσμο σε μία ημέρα, με περισσότερους από 200 εκατομμύρια εκλογείς που έχουν δικαίωμα ψήφου.
Η Ταϊβάν θα προσέλθει στις κάλπες για προεδρικές εκλογές στις 13 Ιανουαρίου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πραγματοποιήσει γενικές εκλογές πριν από το τέλος του 2024, όπως επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ