Ένας διακομματικός συνασπισμός 120 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απαιτεί να αφαιρεθεί από την Ουγγαρία το δικαίωμα ψήφου λόγω της δημοκρατικής οπισθοδρόμησης της χώρας και της "απαράδεκτης" χρήσης βέτο από τον Βίκτορ Όρμπαν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Πιστεύουμε ότι αυτή η ενέργεια είναι απαραίτητη για την προστασία των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης", αναφέρουν οι νομοθέτες σε επιστολή που απέστειλαν την Παρασκευή στην πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα.
Στο κείμενο αναφέρονται δύο βασικοί λόγοι για την υπεράσπιση του πρωτοφανούς ενέργειας: η συνεχιζόμενη δημοκρατική οπισθοδρόμηση της Ουγγαρίας και ο αμφιλεγόμενος ρόλος του Όρμπαν στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός εξόργισε τους συναδέλφους του ηγέτες όταν έκανε πράξη την απειλή του να ασκήσει βέτο στο χρηματοδοτικό πακέτο βοήθειας προς την Ουκρανία, ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώγια την περίοδο 2024 - 2027.
Η έγκριση του ειδικού πακέτου, γνωστού ως "Ukraine Facility", έχει καταστεί εξαιρετικά επείγον ζήτημα, καθώς οι Βρυξέλλες έχουν ήδη «στεγνώσει» από κεφάλαια που μπορούν να στείλουν στο Κίεβο την δία ώρα που η Ουάσινγκτον έχει βρεθεί σε νομοθετικό αδιέξοδο χωρίς να διαφαίνεται κάποια λύση στον ορίζοντα.
Οι ηγέτες πρόκειται να συνέλθουν εκ νέου την 1η Φεβρουαρίου για να δώσουν το πράσινο φως για το ξεπάγωμα της χρηματοδότησης ή να καταλήξουν σε ένα εναλλακτικό σχέδιο.
Ενόψει της κρίσιμης συνδρίασης του ευρωπαϊκού συμβουλίου, η Βουδαπέστη έχει υποβάλει διάφορα αιτήματα σε αντάλλαγμα για την άρση του βέτο.
Παρότι το Συμβούλιο παραμένει αισιόδοξο ότι τελικά θα βρεθεί λύση, η υπομονή του Κοινοβουλίου εξαντλείται.
Στην κοινή επιστολή τους, οι νομοθέτες προτρέπουν τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να προχωρήσουν με το άρθρο 7, την "πυρηνική επιλογή" για την αντιμετώπιση και τη διόρθωση των παραβιάσεων των θεμελιωδών αξιών του μπλοκ.
Η Ουγγαρία τελεί υπό την απειλή του άρθρου 7 από το 2018. Στο στάδιο αυτό εντοπίζεται ένας "σαφής κίνδυνος σοβαρής παραβίασης" των βασικών αρχών και η καταγγελλομενη χώρα καλείται να εξηγήσει την κατάσταση σε τακτικές ακροάσεις.
Χάρη στην προστασία που παρείχε η προηγούμενη δεξιά κυβέρνηση στην Πολωνία, η οποία επίσης τέθηκε υπό το άρθρο 7, η Βουδαπέστη μπόρεσε να παραμείνει σε αυτό το πρώτο στάδιο χωρίς να αντιμετωπίσει σημαντικές επιπτώσεις.
Τώρα, η ομάδα των 120 ευρωβουλευτών -σε σύνολο 705- θέλει να ενεργοποιήσει το δεύτερο στάδιο του άρθρου 7, όπου οι ηγέτες της ΕΕ, ενεργώντας με ομοφωνία, μπορούν να καθορίσουν την "ύπαρξη σοβαρής και επίμονης" παραβίασης των θεμελιωδών αξιών.
Η απόφαση αυτή απαιτεί πρόταση που υποβάλλεται είτε από το ένα τρίτο των κρατών μελών είτε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη συγκατάθεση του Κοινοβουλίου.
Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει την Ουγγαρία στην τρίτη φάση του άρθρου 7, όπου το Συμβούλιο μπορεί να ψηφίσει την αναστολή "ορισμένων" δικαιωμάτων που απολαμβάνει η χώρα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ψήφου.
Είναι κρίσιμο ότι η ψηφοφορία στο Συμβούλιο απαιτεί μόνο ειδική πλειοψηφία. Ωστόσο, τα στάδια 2 και 3 δεν έχουν ποτέ ενεργοποιηθεί λόγω του ακραίου χαρακτήρα της.
Με την εφαρμογή του άρθρου 7 στο επόμενο επίπεδο, "η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα στην Ουγγαρία ότι οι ενέργειές της είναι απαράδεκτες", λένε οι ευρωβουλευτές.
"Θα έστελνε επίσης ένα μήνυμα σε όλα τα κράτη μέλη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα ανεχθεί καμία οπισθοχώρηση στο κράτος δικαίου ή διατάραξη της αρχής της ειλικρινούς συνεργασίας, όπως αυτή κατοχυρώνεται στις Συνθήκες".
Αυτός "είναι ο μόνος τρόπος για να προστατεύσουμε την αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διασφαλίσουμε τη λειτουργία των διαδικασιών λήψης αποφάσεων", προσθέτουν.
Η επιστολή ξεκίνησε την Τρίτη από τον Petri Sarvamaa, έναν Φινλανδό ευρωβουλευτή που ανήκει στο κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), τον μεγαλύτερο σχηματισμό στο ημικύκλιο. Η προθεσμία για τη συλλογή υπογραφών έκλεισε την Παρασκευή στις 15.00 CET, με αποτέλεσμα 120 νομοθέτες να επισυνάψουν τα ονόματά τους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ τελικός κατάλογος των υπογραφών περιλαμβάνει εκπροσώπους από τις τέσσερις κύριες ομάδες: το ΕΛΚ, τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), τους φιλελεύθερους της Ανανεωτικής Ευρώπης και τους Πράσινους, καθώς και μια χούφτα από την Αριστερά.
"Η επιτυχία της επιστολής καταδεικνύει μια σαφή προθυμία στο Κοινοβούλιο να δρομολογήσει το άρθρο 7.2, αλλά πάνω απ' όλα αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των ενεργειών του Βίκτορ Όρμπαν", δήλωσε ο Sarvamaa σε δήλωση που έστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. "Στη συνέχεια, θα ήταν ζωτικής σημασίας να μετρηθεί η τελική συνολική υποστήριξη της ιδέας του ψηφίσματος στην ολομέλεια το συντομότερο δυνατό".
Το Κοινοβούλιο επεξεργάζεται ένα μη δεσμευτικό ψήφισμα με επίκεντρο την Ουγγαρία, το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία κατά τη διάρκεια της ολομέλειας της επόμενης εβδομάδας. Ο Sarvamaa πιστεύει ότι είναι "πολύ πιθανό" η ιδέα της ενεργοποίησης των επόμενων βημάτων του άρθρου 7 "να συμπεριληφθεί σε κάποια μορφή". Η σκυτάλη θα δοθεί στη συνέχεια στον Πρόεδρο Metsola, πρόσθεσε.
"Αυτό το επίπεδο υποστήριξης για την έναρξη μιας συγκεκριμένης διαδικασίας σπάνια, αν ποτέ, έχει παρατηρηθεί στο Κοινοβούλιο", δήλωσε ο Φινλανδός πολιτικός.
Παρόλα αυτά, η έκκληση από το Ευρωκοινοβούλιο είναι συμβολική και εκθέτει ένα βασικό κενό: η ενεργοποίηση της δεύτερης φάσης του άρθρου 7 δεν μπορεί να προέλθει από το ίδιο το Κοινοβούλιο, πράγμα που σημαίνει ότι οι ευρωβουλευτές δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο παρά να ασκήσουν πολιτική πίεση στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜετά την εκλογική νίκη του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, η Ουγγαρία στερήθηκε την πολωνική υποστήριξη στην οποία βασιζόταν τα τελευταία οκτώ χρόνια. Αυτό έχει αφήσει τον Όρμπαν πιο απομονωμένο πολιτικά από ποτέ, όπως αποκάλυψε η σύνοδος κορυφής του Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, ηγέτες όπως η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας και ο Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας είναι απίθανο να υποστηρίξουν μια τόσο ριζοσπαστική κίνηση όπως η αναστολή του δικαιώματος ψήφου, η οποία θα μετέτρεπε ουσιαστικά την Ουγγαρία σε ένα ανίσχυρο, δεύτερης κατηγορίας κράτος μέλος.