Με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση της Τζόρτζια Μελόνι στο θέμα της επιλογής προσώπων για τις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ - Η Ιταλίδα πρωθυπουργός έχει εκφράσει δυσαρέσκεια για την διαδικασία διαβούλευσης - Ποια άλλα θέματα θα συζητηθούν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟριστικές αποφάσεις όσον αφορά στα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να λάβουν οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στην θερινή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ανοίγει την Πέμπτη την αυλαία της στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, οι «27» αναμένεται να καθορίσουν την λεγόμενη «Στρατηγική Ατζέντα», η οποία αποτελεί τον οδικό χάρτη του θεσμικού έργου της επόμενης πενταετίας.
Στην ατζέντα βρίσκονται επίσης η Ουκρανία, η Μέση Ανατολή, θέματα ασφάλειας και άμυνας, αλλά και η ανταγωνιστικότητα.
Κορυφαία αξιώματα
Σε ό,τι αφορά το διορισμό της ηγεσίας της Ένωσης, σε συνέχεια της Συνόδου Κορυφής της 17ης Ιουνίου, οι έξι διαπραγματευτές από τις τρεις πολιτικές οικογένειες (ο Έλληνας και Πολωνός πρωθυπουργός από το ΕΛΚ, ο Γερμανός καγκελάριος και ο Ισπανός πρωθυπουργός από τους σοσιαλδημοκράτες και ο Γάλλος πρόεδρος με τον Ολλανδό πρωθυπουργό από τους κεντρώους-φιλελεύθερους) κατέληξαν σε μια άτυπη συμφωνία, η οποία αναμένεται να επικυρωθεί από τους ευρωπαίους ηγέτες με ειδική πλειοψηφία, δηλαδή από 21 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Τα πρόσωπα αυτά είναι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το ΕΛΚ, υποψήφια για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Κομισιόν, ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα από τους Σοσιαλδημοκράτες, υποψήφιος για πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης, και η Εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας, υποψήφια για Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ. «Μπορεί να υπάρχουν επιφυλάξεις» από έναν ή δύο ηγέτες, παραδέχτηκε ευρωπαϊκή πηγή, κρίνοντας ωστόσο ότι τα πρόσωπα είναι τα «κατάλληλα» και παράλληλα τηρείται η ισορροπία γεωγραφίας, πολιτικής και φύλου.
Στο κομμάτι αυτό, πρωταγωνιστικό ρόλο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σκοπεύει να διαδραματίσει η Τζόρτζια Μελόνι. Με δεδομένη την δυσαρέσκειά της για τις επιλογές των τριών προσώπων, αλλά και ότι δεν ζητήθηκε η συνδρομή της, ενδέχεται να εκφράσει την στάση της με αποχή από την ψηφοφορία, σπάζοντας τον άτυπο κανόνα της συναίνεσης.
Μάλιστα η τροχιοδεικτική βολή των προθέσεών της δόθηκε από την ίδια στο ιταλικό κοινοβούλιο, λίγες ώρες πριν αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες:
Αντίθετα, από το βήμα του γερμανικού Κοινοβουλίου ο Όλαφ Σολτς έκανε λόγο για «μία καλή επιλογή και ξεκάθαρη απόφαση για ένα ευρωπαϊκό μέλλον».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναλάβει να ενημερώσει τηλεφωνικά την Μελόνι για το αποτέλεσμα της διαβούλευσης, αλλά, σύμφωνα με την εφημερίδα La Stampa, δεν σήκωσε ποτέ το τηλέφωνο.
«Κανένας αληθινός δημοκράτης που πιστεύει στη λαϊκή κυριαρχία δεν μπορεί κατά βάθος να θεωρήσει αποδεκτό ότι στην Ευρώπη έγινε προσπάθεια να διαπραγματευτούν για κορυφαίες θέσεις, πριν ακόμη ο λαός πάει στις κάλπες», δήλωσε η Μελόνι στο ιταλικό κοινοβούλιο την Τετάρτη.
Το σχέδιο συμφωνίας, είπε, παρακάμπτει τη λογική της συναίνεσης, επειδή δεν περιλαμβάνει «εκείνους που βρίσκονται στην αντίθετη πολιτική πλευρά και εκείνους των εθνών που θεωρούνται πολύ μικρά για να αξίζουν να καθίσουν στα τραπέζια που μετράνε».
Πριν την έναρξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Τζόρτζια Μελόνι θα έχει συνάντηση με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, προκειμένου, όπως είπε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, να υπάρξει μια ανταλλαγή απόψεων ως προς τις θέσεις της αναφορικά με την ατζέντα της συνόδου.
Ερωτηθείς σχετικά από την ανταποκρίτρια του euronews στις Βρυξέλλες Μαρία Ψαρά, ο κ. Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι «η κ. Μελόνι μου ανέφερε κάποιες από τις προσεγγίσεις της και σε κάποια εκ των θεμάτων που μου ανέφερε βλέπω ότι έχει δίκιο. Γι' αυτό τον λόγο συμφωνήσαμε να συναντηθούμε πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Για να χρυσώσουν το χάπι, οι ηγέτες σκοπεύουν να προσφέρουν στην Ιταλία επίτροπο με θέση αντιπροέδρου και ενδεχομένως οικονομικό χαρτοφυλάκιο. Το τι θα πετύχουν δεν είναι σίγουρο, ενώ η νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απαιτεί διαρκώς συναινέσεις και υποχωρήσεις περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
«Θα υπάρχουν πολλές συγκρούσεις για επιρροή και ισχύ σε μία σταθερή πορεία. Ένα ασφαλές ζευγάρι από χέρια είναι αυτό που χρειάζεται, όχι κόσμος που πάει με το ρεύμα και καθοδηγείται από ιδεολογικές μάχες παρά από το ευρωπαϊκό συμφέρον. Θέλουμε μια αυθεντική κεντρώα πολιτική που διατηρεί σε πορεία την Ευρώπη και μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις παγκόσμιες προκλήσεις γύρω της», σχολίασε η πολιτική αναλύτρια θεμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης Σάντα Ισλάμ.
Ουκρανία
Το πρώτο χρονικά θέμα που θα τεθεί επί τάπητος, με την έναρξη της συνόδου στις 15:00 (Ελλάδας/Κύπρου) είναι η Ουκρανία, παρουσία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Αυτή θα είναι μια ευκαιρία να συζητήσουμε την κατάσταση επί τόπου, αλλά και να λάβουμε υπ' όψιν ορισμένα επιτεύγματα από την τελευταία μας συνάντηση», τονίζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην καθιερωμένη επιστολή-πρόσκληση προς τους 27 ηγέτες. Κατά τη συνάντηση αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία ασφαλείας μεταξύ της ΕΕ και του Κιέβου, η οποία περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η ΕΕ έναντι της Ουκρανίας, όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, αλλά και σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ένταξής της στην ΕΕ, την οικονομική υποστήριξη και την ανασυγκρότησή της.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να ζητήσει να εντατικοποιηθεί η παροχή στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία. «Συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, πυρομαχικά και πύραυλοι χρειάζονται επειγόντως για την προστασία του πληθυσμού της Ουκρανίας και των ζωτικών ενεργειακών υποδομών», αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται επίσης να τονίσουν ότι, προκειμένου να βοηθήσει καλύτερα στην κάλυψη των αναγκών εκπαίδευσης του ουκρανικού στρατού, «η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να αυξήσει περαιτέρω την ικανότητα της Αποστολής Στρατιωτικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη της Ουκρανίας (EUMAM Ukraine)».
Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με τη χρήση έκτακτων εσόδων από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, τον Ύπατο Εκπρόσωπο και το Συμβούλιο της ΕΕ να συνεχίσουν τις εργασίες για την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης στην Ουκρανία «μέχρι το τέλος του έτους με τη μορφή δανείων. Ο στόχος είναι να συγκεντρωθούν περίπου 50 δισ. ευρώ, σε συνεργασία με τους εταίρους της ΕΕ, για να καλυφθούν οι στρατιωτικές ανάγκες και η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜέση Ανατολή
Σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή, στην επιστολή του προς τους «27», ο Σαρλ Μισέλ τονίζει ότι η ΕΕ θα ζητήσει την πλήρη εφαρμογή των όρων της πρότασης του προέδρου των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός, όπως ορίζεται στο Ψήφισμα 2735 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, και την εφαρμογή των διαταγών του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να επαναλάβουν την έκκλησή τους για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, απελευθέρωση όλων των ομήρων και αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Θα επαναλάβουν επίσης την ακλόνητη δέσμευσή τους για μια διαρκή και βιώσιμη ειρήνη στη βάση της λύσης των δύο κρατών.
Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, οι «27» αναμένεται να καλέσουν το Ισραήλ να σταματήσει τη στρατιωτική χερσαία επιχείρηση στη Ράφα.
Σε ό,τι αφορά την αυξανόμενη ένταση μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και τις ανησυχίες για περιφερειακή κλιμάκωση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να καλέσουν όλες τις πλευρές για αυτοσυγκράτηση, αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης και συμμετοχή σε διεθνείς διπλωματικές προσπάθειες.
Ασφάλεια και Άμυνα
Στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας, το σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρει ότι η ΕΕ πρέπει «να μειώσει τη στρατηγική της εξάρτηση, να αυξήσει τη συνολική αμυντική ετοιμότητα και τις δυνατότητές της και να ενισχύσει περαιτέρω την αμυντική της τεχνολογική και βιομηχανική βάση αναλόγως». Σε συνέχεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για το ζήτημα της κινητοποίησης κονδυλίων για την ευρωπαϊκή άμυνα, με αρκετές χώρες να πιέζουν για αυξημένες επενδύσεις στον τομέα αυτόν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, οι «27» αναμένεται να καλέσουν την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ να παρουσιάσουν τις επιλογές χρηματοδότησης «για την ενίσχυση της αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης και την κάλυψη κρίσιμων κενών». Οι επιλογές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν νέους ίδιους πόρους, δυνατότητα δανείου και κινητοποίηση της ΕΤΕπ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Η Επιτροπή είχε αναλάβει να παρουσιάσει μια έκθεση επ' αυτού, όμως τελικά η έκθεση θα υποβληθεί προφορικά από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μεταναστευτικό
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα έχουν μια σύντομη συζήτηση για το μεταναστευτικό ζήτημα. Η πρόεδρος της Επιτροπής απέστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες μια νέα επιστολή σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην ευρωπαϊκή μετανάστευση και την πολιτική ασύλου, στην οποία αναφέρεται ότι η Κομισιόν ενδιαφέρεται για τη δυνατότητα εξέτασης καινοτόμων λύσεων και την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.
Στρατηγική Ατζέντα
Τέλος, οι «27» αναμένεται να εγκρίνουν τη «Στρατηγική Ατζέντα» για την πενταετία 2024-2029, η οποία καθορίζει τις πολιτικές προτεραιότητες στους τομείς της ασφάλειας και άμυνας, της μετανάστευσης, της ανταγωνιστικότητας, της κλιματικής μετάβασης, του κράτους δικαίου, της διεύρυνσης, του προϋπολογισμού, της διακυβέρνησης κ.α.
Για την έγκριση απαιτείται συναίνεση μεταξύ των κρατών μελών. Άγνωστο παραμένει αν η Ουγγαρία θα αντιταχθεί, λόγω αντιρρήσεων στον διορισμό των προσώπων για τα κορυφαία αξιώματα. Ευρωπαϊκή πηγή ανέφερε ότι η Ουγγαρία έχει υποβάλει κάποιες τροπολογίες, αλλά δεν έχει εκφράσει τέτοια πρόθεση.