Για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία της χώρας η άκρα δεξιά βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας - Θα κερδίσει την πλειοψηφία;
Γιατί γίνονται αυτές οι εκλογές;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η εκλογική συντριβή του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν στις πρόσφατες ευρωεκλογές υποχρέωσε τον γάλλο πρόεδρο να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Η Εθνική Συσπείρωση (RN), ένα ακροδεξιό κόμμα το οποίο έχει ιδρυθεί από την Μαρίν Λεπέν και του οποίου πρόεδρος είναι ο 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, κατάφερε να κερδίσει την εμπιστούνη των πολιτών καθώς ήρθε πρώτο με 31,37%. Αντιθέτως η προεδρική παράταξη «γκρεμίστηκε» αφού υποχώρησε στην τρίτη θέση με ποσοστό 13,83%.
Τι συνέβη στον πρώτο γύρο;
Ο πρώτος γύρος των πρόωρων βουλευτικών εκλογών διεξήχθη πριν από μια εβδομάδα, στις 30 Ιουνίου. Κανένα κόμμα δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τον «μαγικό αριθμό» των 289 εδρών που απαιτείται για να ανακηρυχθεί κάποιος νικητής.
Η Εθνική Συσπείρωση ήρθε εκ νέου πρώτη, με ποσοστό 33,1%. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις έλαβε περίπου τρεις μονάδες λιγότερες από ότι αναμενόταν, όμως η ακροδεξιά παράταξη των Λεπέν - Μπαρντελά εξακολουθεί να είναι το ξεκάθαρο φαβορί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που η ακροδεξιά καταφέρνει να κερδίσει τον Α' γύρο της εκλογικής διαδικασίας. Μάλιστα, η Εθνική Συσπείρωση διπλασίασε τις δυνάμεις της συγκριτικά με τις εκλογές του 2022.
Όσον αφορά τον συνασπισμό του Μακρόν, το Ensemble, το ποσοστό του οριακά δεν άγγιξε το 21%.
Οι αριστερές παρατάξεις, αντιθέτως, κατέγραψαν σημαντική πρόοδο.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, μια συμμαχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, των Πρασίνων και της Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν Λυκ Μελανσόν που σχηματίστηκε μετά την προκήρυξη των εκλογών, ήρθε δεύτερο με ποσοστό 28%. Ο αριστερός συνασπισμός είδε μικρή βελτίωση στα ποσοστά του σε σχέση με το 2022, όταν το NUPES (αντίστοιχη αριστερή παράταξη) έλαβε ποσοστό 25,7%.
Ποια κόμματα συμμετέχουν στην κούρσα;
Σε αυτή την εκλογική μάχη κατεβαίνουν πολλά κόμματα, όμως στην κούρσα οι βασικές παρατάξεις είναι τέσσερις.
Η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση και οι σύμμαχοί της, το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο, η κεντρώα συμμαχία "Ensemble" του Μακρόν και οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι.
Μέτωπο κατά της ακροδεξιάς
Οι ψηφοφόροι σε όλη τη Γαλλία και τα υπερπόντια εδάφη καλούνται να εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους στην Εθνοσυνέλευση των 577 εδρών.
Την εβδομάδα που πέρασε, πάνω από 200 κεντρώοι και αριστεροί υποψήφιοι αποσύρθηκαν από την κούρσα ώστε να ενισχυθούν πρόσωπα που τάσσονται κατά της ακροδεξιάς και έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκλεγούν. Με αυτό τον τρόπο θέλουν εμποδίσουν το RN να κερδίσει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση.
Παρ΄όλα αυτά, ακόμη και έτσι, η Εθνική Συσπείρωση παραμένει φαβορί ενώ σύμφωνα με αναλυτές, δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι οι ψηφοφόροι άλλων κομμάτων, κυρίως από τα αριστερά, θα πάνε να ψηφίσουν πολιτικούς που δεν συμφωνούν μαζί τους μόνο και μόνο για να μην κερδίσει η ακροδεξιά.
Οι ψηφοφόροι στα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας και οι Γάλλοι πολίτες στο εξωτερικό άρχισαν να ψηφίζουν το Σάββατο.
Εκτιμήσεις
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Εθνική Συσπείρωση αναμένεται να έχει τις περισσότερες έδρες στην επόμενη Εθνοσυνέλευση, κάτι που σημαίνει ότι πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός στη Γαλλία.
Εάν η ακροδεξιά κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 289 εδρών, ο Μακρόν αναμένεται να διορίσει τον επικεφαλής της Εθνικής Συσπείρωσης, Ζορντάν Μπαρντελά, τον νέο πρωθυπουργό της Γαλλίας. Στη συνέχεια, ο 28χρονος πολιτικός θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Από εκεί και πέρα, Μακρόν και Μπαρντελά θα πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία για την ομαλή διακυβέρνηση της χώρας.
Δεδομένου ότι οι δύο άνδρες δεν έχουν την ίδια πολιτική φιλοσοφία, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ τους μόνο εύκολες δεν θα είναι, εκτιμούν οι ειδικοί.
Εφόσον όμως η Εθνική Συσπείρωση βγει πρώτη αλλά δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία, τότε ο Μακρόν θα μπορούσε και πάλι να ορίσει τον Μπαρντελά πρωθυπουργό. Η διαφορά εδώ όμως είναι ότι η θέση του Μπαρντελά θα είναι πιο «εύθραυστη» αφού αν δεν βρει συμμάχους στην Εθνοσυνέλευση, τότε η κυβέρνησή του θα καταρρεύσει πολύ εύκολα.
Το τρίτο σενάριο είναι, αν ο Μπαρντελά δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία και δεν δεχθεί την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Μακρόν, τότε ο γάλλος πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να ορίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών και ενδεχομένως να επιλέξει έναν πρωθυπουργό από την κεντροαριστερά.
Η διαδικασία δεν θεωρείται απλή καθώς η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση.
Εφόσον ο διάλογος διαρκέσει παραπάνω από ότι αναμένεται, δεδομένου ότι αυτή την περίοδο η Γαλλία ετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τότε ο Μακρόν θα πρέπει να ορίσει μια προσωρινή κυβέρνηση και να συνεχίσει την διαδικασία από τα τέλη Αυγούστου και μετά.
Πώς λειτουργεί η συγκυβέρνηση;
Εάν στις εκλογές κερδίσει μια παράταξη που δεν σχετίζεται με τον πρόεδρο, τότε ο γάλλος ηγέτης θα πρέπει να της δώσει εντολή να κυβερνήσει. Ο νεός πρωθυπουργός και ο νυν πρόεδρος θα κληθούν να συγκυβερνήσουν.
Η τελευταία φορά που συνέβη αυτό ήταν την περίοδο 1997-2002 όταν ο συντηρητικός πρόεδρος Ζακ Σιράκ συγκυβέρνησε με τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπέν.
Συνολικά, στη σύγχρονη ιστορία της γαλλικής δημοκρατίας, το φαινόμενο της συγκυβέρνησης έχει γίνει τρεις φορές.
Ο πρωθυπουργός λογοδοτεί στο κοινοβούλιο, ηγείται της κυβέρνησης και εισάγει νομοσχέδια.
Ο πρόεδρος αποδυναμώνεται στο εσωτερικό κατά τη διάρκεια της συγκυβέρνησης, αλλά εξακολουθεί να έχει σημαντικές εξουσίες σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ευρωπαϊκών υποθέσεων και άμυνας και είναι υπεύθυνος για τη διαπραγμάτευση και επικύρωση διεθνών συνθηκών. Ο πρόεδρος είναι επίσης ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της χώρας και κατέχει τους πυρηνικούς κώδικες.
Αν δεν εξασφαλιστεί η πλειοψηφία;
Αν και σε άλλες χώρες της Ευρώπης έχει υπάρξει κυβέρνηση μειοψηφίας, στη Γαλλία κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί.
Σε μια τέτοια περίπτωση, οι γάλλοι νομοθέτες θα πρέπει να διαπραγματεύονται συνεχώς μεταξύ τους προκειμένου να στηρίξουν ή όχι τις κυβερνητικές θέσεις σχετικά με τους φόρους, τους μισθούς, το ασφαλιστικό σύστημα ή τις διεθνείς προκλήσεις.
Ωστόσο, η εν λόγω περίπτωση ενδεχομένως να βγάλει εκτός πλάνου τις περισσότερες προεδρικές προτάσεις, ακόμη και την ψήφιση του ετήσιου προϋπολογισμού.
Πότε θα μάθουμε τα αποτελέσματα;
Οι κάλπες άνοιξαν σε όλη τη χώρα στις 8 π.μ. τοπική ώρα και κλείνουν στις 6 μ.μ. στις κωμοπόλεις και τις μικρές πόλεις και στις 8 μ.μ. στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Οι δημοσκόποι θα εκδώσουν αρχικές προβλέψεις σε εθνικό επίπεδο με βάση τα πρώτα επιμέρους αποτελέσματα από τα εκλογικά κέντρα αμέσως μετά το κλείσιμο τους. Αυτά τα exit polls θεωρούνται αξιόπιστα.
Η καταμέτρηση των ψήφων γίνεται γρήγορα και το αποτέλεσμα θα μπορούσε να γίνει γνωστό ακόμη και το βράδυ της Κυριακής ή το αργότερο, τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.