Σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις σε 56 από τις 190 ιταλικές φυλακές το ποσοστό υπερπληθυσμού είναι πάνω από 150%
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ πρόσφατη έγκριση από το ιταλικό κοινοβούλιο ενός νέου νόμου για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης στις φυλακές πυροδότησε μια έντονη πολιτική συζήτηση.
Με πρόθεση να αντιμετωπίσει τα μακροχρόνια προβλήματα εντός του σωφρονιστικού συστήματος της Ιταλίας - ιδίως τον υπερπληθυσμό - το λεγόμενο "διάταγμα για τις φυλακές" υπόσχεται, μεταξύ άλλων, αύξηση του προσωπικού των φυλακών και απλοποιημένη διαδικασία για την πρόωρη αποφυλάκιση.
Ωστόσο, ενώ ορισμένοι χαιρέτισαν το διάταγμα, άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν κάνει αρκετά για να αντιμετωπίσει τα πραγματικά προβλήματα που μαστίζουν το σύστημα.
Οι υποστηρικτές του διατάγματος συγκεντρώνονται ιδιαίτερα στο κεντροδεξιό κόμμα Forza Italia, το οποίο συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό. Το θεωρούν ως ένα άλμα προς τα εμπρός στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού και τη μείωση του ανησυχητικού αριθμού των κρατουμένων που αυτοκτονούν.
Οι υποστηρικτές σημειώνουν ότι για πολύ καιρό το ζήτημα της μεταρρύθμισης των φυλακών αγνοήθηκε, με τις προηγούμενες κυβερνήσεις να μην καταφέρνουν να σημειώσουν ουσιαστική πρόοδο.
«Ο υπερπληθυσμός και οι αυτοκτονίες που διαπράττονται στις φυλακές είναι σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζονται για πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια,μετά την έλλειψη προόδου από τα αριστερά κόμματα», λέει ο βουλευτής της Forza Italia Πιέτρο Πιτάλις. «Η προστασία των δικαιωμάτων και η ασφάλεια είναι οι κύριες προτεραιότητες»
Ωστόσο, παρά την αισιοδοξία της κυβέρνησης, το διάταγμα έχει προκαλέσει έντονες επικρίσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υποστηρικτές της μεταρρύθμισης των φυλακών.
«Ξύνοντας» την επιφάνεια
Ιδιαίτερα έντονη κριτική ασκεί η ΜΚΟ «Antigone». Οι εργαζόμενοι της προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους κρατούμενους.
Με το ποσοστό υπερπληθυσμού των φυλακών στην Ιταλία να ανέρχεται στο ιλιγγιώδες 130% και 65 αυτοκτονίες να έχουν καταγραφεί μόνο φέτος, η «Antigone» υποστηρίζει ότι τα νέα μέτρα δεν επαρκούν για να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές και δεν αποτελούν παρά ένα πολιτικό τέχνασμα.
«Η παρέμβαση της κυβέρνησης καθυστέρησηε να ρθεί και έχει ως στόχο να ικανοποιήσει μια προεκλογική δέσμευση. Η προσέγγιση δεν υιοθετεί τις προτάσεις των ειδικών και δεν πρόκειται να αλλάξει την κατάσταση. Σε ορισμένα σημεία, το νομοσχέδιο είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό.Είναι σαν να προσπαθείς να επισκευάσεις ένα σπίτι που έχει δομικά προβλήματα και πρόκειται να πέσει. Σε αυτή την περίπτωση, το σπίτι αντιπροσωπεύει το σύστημα των φυλακών. Αντί να ξαναστήσεις τα θεμέλια, εσύ φτιάχνεις μόνο τα παράθυρα» δήλωσε στο euronews, ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Μισέλ Μιριαβάγιε.
Σύμφωνα με την «Antigone», σε 56 από τα 190 καταστήματα κράτησης, το ποσοστό υπερπληθυσμού είναι πάνω από 150% και μόνο 38 δεν έχουν φτάσει ακόμη σε πλήρη χωρητικότητα.
Όμως το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Ιταλία. Η ετήσια ποινική έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2023 σχετικά με τον πληθυσμό των φυλακών ανέδειξε την Ιταλία ως μία από τις πολλές χώρες της ΕΕ που παλεύουν με σοβαρό υπερπληθυσμό στις φυλακές τους, μαζί με την Κύπρο, τη Ρουμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ουγγαρία και τη Σλοβενία.
«Εδώ και 30 χρόνια, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και στην Ευρώπη, το ποινικό δίκαιο και τα σωφρονιστικά συστήματα χρησιμοποιούνται για την επίλυση ορισμένων θεμάτων που δεν έχουν καμία σχέση με την τιμωρία και τον σωφρονισμό. Νομίζω πως μπορούν να περιγραφούν ως κοινωνικά προβλήματα. Αναφέρομαι στα ναρκωτικά. στην κακοποίηση, την ψυχική υγεία και τη φτώχεια» δήλωσε στο euronews, ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Μισέλ Μιριαβάγιε.
Ορισμένες από τις διατάξεις του ιταλικού διατάγματος μπορεί να χρειαστούν μήνες ή και περισσότερο για να εφαρμοστούν πλήρως, και οι άμεσες επιπτώσεις στις συνθήκες των φυλακών είναι πιθανό να είναι ελάχιστες.
Και καθώς οι καλοκαιρινοί μήνες φέρνουν υψηλότερες θερμοκρασίες, οι ήδη σκληρές συνθήκες στις υπερπλήρεις φυλακές αναμένεται να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ συζήτηση σχετικά με το διάταγμα για τις φυλακές αναδεικνύει ένα θεμελιώδες ερώτημα: μπορεί το σύστημα φυλακών της Ιταλίας να μεταρρυθμιστεί σταδιακά ή τα προβλήματά του απαιτούν ριζική αναθεώρηση; Προς το παρόν, η χώρα δεν μπορεί παρά να περιμένει και να δει τι αντίκτυπο θα έχει, αν θα έχει, αυτό το τελευταίο νομοσχέδιο.