Για πρώτη φορά κράτος μέλος της ΕΕ στέλνει απορριφθέντες αιτούντες άσυλο σε τρίτη χώρα - Αντιδράσεις από οργανώσεις προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων - Πώς το διάταγμα Μελόνι μετέτρεψε τα κέντρα επεξεργασίας ασύλου στην Αλβανία σε προαναχωρησιακά κέντρα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Σε κέντρα κράτησης στην Αλβανία μεταφέρθηκαν 40 μετανάστες από την Ιταλία, των οποίων το αίτημα ασύλου είχε απορριφθεί.
Είναι η πρώτη φορά που κράτος μέλος της ΕΕ μεταφέρει απορριφθέντες αιτούντες άσυλο σε τρίτη χώρα, που δεν είναι ούτε η χώρα καταγωγής τους ούτε η χώρα διέλευσης.
Σύμφωνα με ιταλικά μέσα ενημέρωσης, η ομάδα των μεταναστών αναχώρησε από το λιμάνι του Μπρίντιζι.
Οι αρχές δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει την εθνικότητα των μεταναστών ή περαιτέρω λεπτομέρειες.
Οι 40 κρατούνται σε δύο εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν και ελέγχονται από τις ιταλικές αρχές στις πόλεις Σενγκίν και Γιαντέρ στην Αλβανία, στο πλαίσιο συμφωνίας Ρώμης - Τιράνων, που αρχικά προέβλεπε ότι θα φιλοξενούνταν μετανάστες που διασώζονταν στη Μεσόγειο μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες απόδοσης ασύλου.
Ωστόσο, από την έναρξη λειτουργίας τους τον Οκτώβριο, νομικά εμπόδια έχουν περιορίσει την πλήρη χρήση των κέντρων, με ορισμένους μετανάστες να επιστρέφουν στην Ιταλία αφού τα δικαστήρια αρνήθηκαν να επικυρώσουν την κράτησή τους στο εξωτερικό.
Η διάρκεια της παραμονής των μεταναστών στην Αλβανία παραμένει ασαφής, αν και σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, οι απορριφθέντες αιτούντες άσυλο μπορούν να κρατούνται έως και 18 μήνες εν αναμονή της απέλασης.
Νομικές ανησυχίες και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Οι μεταγωγές στην Αλβανία ακολουθούν πρόσφατο διάταγμα της κυβέρνησης Μελόνι που μετατρέπει τα αλβανικά κέντρα ταχείας εξυπηρέτησης για την παροχή ασύλου σε κέντρα κράτησης για απορριφθέντες αιτούντες άσυλο που αντιμετωπίζουν την απέλαση.
Οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν καταγγείλει το διάταγμα, εκφράζοντας ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα και το νομικό προηγούμενο που ενδέχεται να δημιουργήσει.
"Πρέπει να δείξουν ότι κάνουν κάτι με αυτή την απίστευτα δαπανηρή δομή", δήλωσε η Meghan Benton του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Σημείωσε ότι άλλες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για σύναψη παρόμοιων συμβάσεων με κράτη όπως η Ουγκάντα.
Ο Φραντσέσκο Φέρι, ειδικός σε θέματα μετανάστευσης της ActionAid, ο οποίος συμμετείχε σε αντιπροσωπεία ΜΚΟ και Ιταλών βουλευτών που παρακολουθούσαν τις μεταγωγές στην Αλβανία, δήλωσε ότι το διάταγμα δεν έχει σαφή νομική βάση.
Εξήγησε ότι δεν υπάρχει καμία διάταξη στην ιταλική νομοθεσία, στη νομοθεσία της ΕΕ ή στη συμφωνία Αλβανίας-Ιταλίας που να επιτρέπει τέτοιου είδους απελάσεις απορριφθέντων αιτούντων άσυλο.
"Για εμάς είναι απαράδεκτο", δήλωσε.
Από την υπογραφή της διμερούς συμφωνίας ύψους 800 εκατομμυρίων ευρώ τον Νοέμβριο του 2023, τα κέντρα παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανενεργά λόγω νομικών εμποδίων και πιέσεων από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υποστηρίζουν ότι η συμφωνία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα των μεταναστών.
Βάσει της πενταετούς συμφωνίας, έως και 3.000 μετανάστες που συλλαμβάνονται από την ιταλική ακτοφυλακή σε διεθνή ύδατα κάθε μήνα μπορούν να μεταφέρονται στην Αλβανία. Όσοι λαμβάνουν άσυλο μεταφέρονται στην Ιταλία, ενώ άλλοι αντιμετωπίζουν την απέλαση απευθείας από το αλβανικό έδαφος.
Ωστόσο, οι τρεις πρώτες ομάδες 73 μεταναστών το περασμένο φθινόπωρο και χειμώνα επέστρεψαν στην Ιταλία μέσα σε λίγες ώρες, καθώς οι δικαστές αρνήθηκαν να επικυρώσουν την κράτησή τους εκτός ΕΕ.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Ιταλίας, 11.438 μετανάστες έχουν αποβιβαστεί στις ιταλικές ακτές μέχρι στιγμής φέτος - λιγότεροι από τους 16.090 που καταγράφηκαν την ίδια περίοδο πέρυσι.