Η απειλή να διακοπεί η πρόσβαση του Κιέβου στο αμερικανικό δορυφορικό δίκτυο Starlink θα είχε εκτεταμένες συνέπειες. Για να αποφύγουν αυτό το πιθανό σενάριο, οι ουκρανικές αρχές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις από την ΕΕ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
πόλεμος στην Ουκρανία διαδραματίζεται και στο διάστημα. Το αμερικανικό δορυφορικό δίκτυο Starlink παρέχει την απαραίτητη συνδεσιμότητα στις ουκρανικές δυνάμεις στο πεδίο της μάχης, ωστόσο η εξάρτηση από τον Ίλον Μασκ που αποτελεί, πλέον, μέρος της κυβέρνησης Τραμπ, καθιστά την Ουκρανία ευάλωτη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί τώρα να δημιουργήσει εναλλακτικές λύσεις.
«Ο Ίλον Μασκ είναι στην πραγματικότητα ο θεματοφύλακας της συνδεσιμότητας της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης. Και αυτό είναι ένα στρατηγικό τρωτό σημείο» προειδοποιεί ο Arthur De Liedekerke, Ανώτερος Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Rasmussen Global.
Ωστόσο, ο ευρωβουλευτής Christophe Grudler (Renew Europe) επιμένει ότι η ΕΕ διαθέτει εναλλακτικές λύσεις ικανές να ανταγωνιστούν τον αμερικανικό αστερισμό.
«Έχουμε σαφώς τα μέσα για να αντικαταστήσουμε το Starlink» είπε στο euronews. Ωστόσο, ο Γάλλος ευρωβουλευτής δεν θέλει να χρειαστεί να καταφύγει σε αυτή τη δυνατότητα βιαστικά, καθώς θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να αντικατασταθούν οι δορυφόροι του Elon Musk.
«Είναι σαφές ότι αν ο Starlink αποφασίσει να κόψει το σήμα σήμερα, έχουμε επιλογές, ιδίως με το Govsatcom, το οποίο είναι το ευρωπαϊκό δίκτυο που έχουμε θέσει σε λειτουργία και το οποίο, από τον Ιούνιο, θα καταστήσει δυνατή τη συμπλήρωση του σήματος του Starlink στην Ουκρανία, αν χρειαστεί» είπε.
Το GOVSATCOM είναι το πρόγραμμα ασφαλών δορυφορικών τηλεπικοινωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μία από τις δύο έδρες του θα βρίσκεται στην Ελλάδα.
Στόχος του προγράμματος είναι η παροχή αξιόπιστων δικτύων για τις ευρωπαϊκές δημόσιες αρχές.
Ωστόσο, ορισμένοι πιστεύουν ότι το σύστημα δεν είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ουκρανικού πεδίου μάχης.
Σύμφωνα με τον Christophe Grudler, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα με αυτή τη λύση. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ αφοσιωμένη στο να βοηθήσει την Ουκρανία, οπότε σίγουρα θα υπήρχε συμφωνία από όλα τα κράτη μέλη να έρθουν σε βοήθεια της Ουκρανίας, αν δεν είχε πλέον σήμα Starlink στο μέλλον», μας διαβεβαιώνει.
Ο Arthur De Liedekerke, από την άλλη πλευρά, έχει περισσότερες επιφυλάξεις για την επιλογή αυτή. «Το GovSatcom είναι ένα ασφαλές κυβερνητικό σύστημα δορυφορικών επικοινωνιών που στοχεύει κυρίως στην παροχή αξιόπιστων, ασφαλών και στρατηγικά αυτόνομων δικτύων για υπηρεσίες επικοινωνιών μεταξύ των κυβερνήσεων της ΕΕ. Δεν αποτελεί υποκατάστατο για το είδος της συνδεσιμότητας στο πεδίο της μάχης για το οποίο μιλάμε για την Ουκρανία» λέει. «Δεν είναι μια ασημένια σφαίρα προς το παρόν. »
Η λύση της επιχειρηματικότητας
Η άλλη επιλογή θα ήταν να βασιστούμε στην Eutelsat. Η γαλλοβρετανική εταιρεία μπορεί να παρέχει υπηρεσίες ανάλογης ποιότητας με το Starlink, επειδή έχει επίσης επιλέξει αστερισμό χαμηλής τροχιάς γύρω από τη γη.
Ωστόσο, η κλίμακα μεταξύ των δύο εταιρειών είναι ασύμμετρη. Η Starlink διαθέτει 7.000 δορυφόρους, ενώ η Eutelsat 630. Αλλά η Eutelsat διαθέτει επίσης 35 δορυφόρους σε γεωστατική τροχιά, δηλαδή σε μεγαλύτερη απόσταση από τη Γη.
Επίσης, η επιλογή Eutelsat εγείρει ένα βιομηχανικό και εμπορικό ζήτημα. Η αμερικανική εταιρεία διαθέτει περίπου 40.000 τερματικά στην Ουκρανία, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται μόνο από τον στρατό. Οι πολίτες χρησιμοποιούν επίσης το Starlink για να συνδεθούν στο Διαδίκτυο ή να πραγματοποιήσουν κλήσεις. Αντίθετα, η γαλλοβρετανική εταιρεία διαθέτει 2.000 τερματικά στην περιοχή. Άλλα 4.000 θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σύντομα, ενώ έχει δοθεί παραγγελία για άλλες 10.000 συσκευές. Τέλος, η τιμή ενός τερματικού της Starlink υπολογίζεται στα 500 ευρώ, έναντι σχεδόν 9.000 ευρώ για τον εξοπλισμό της Eutelsat.
Όμως η ευρωπαϊκή εταιρεία έχει πολιτικά πλεονεκτήματα. Δεν εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει την υποστήριξη των δύο πυρηνικών δυνάμεων της Ευρώπης.
«Η Eutelsat είναι ο Ευρωπαίος πρωταθλητής μας, αυτός που διαθέτει πειστικές λειτουργικές λύσεις, τις οποίες πρέπει να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε με χρηματοδότηση και πολιτική βούληση», τονίζει ο Arthur De Liedekerke.
Η λύση για το μέλλον
Μια τελευταία μεσοπρόθεσμη επιλογή υπάρχει με τη μορφή του ευρωπαϊκού έργου Iris2 (Infrastructure for Resilience, Interconnection and Security by Satellite). Αυτός ο αστερισμός 290 δορυφόρων πολλαπλών τροχιών, σε χαμηλή τροχιά (LEO έως 2.000 km) και μεσαία τροχιά (MEO μεταξύ 2.000 και 36.000 km), θα παρέχει ασφαλείς υπηρεσίες συνδεσιμότητας για την ΕΕ. Ο αστερισμός θα προσφέρει χαμηλή καθυστέρηση, δηλαδή εξαιρετικά γρήγορες μεταδόσεις κοντά στις επιδόσεις των επίγειων δικτύων.
Η 12ετής σύμβαση παραχώρησης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη και λειτουργία του Iris2 ανατέθηκε στη SpaceRISE. Στην κοινοπραξία συμμετέχουν η Eutelsat, η ισπανική Hispasat και η λουξεμβουργιανή SES, καθώς και τα βαριά ονόματα του διαστημικού τομέα Thales, OHB, Airbus Defence and Space, Telespazio, Deutsche Telekom, Orange και Hisdesat.
Ωστόσο, το Iris2 απέχει ακόμη πολύ από την υλοποίηση, καθώς το σύστημα δεν θα είναι πλήρως λειτουργικό πριν από το 2030. Όμως ο Christophe Grudler, ο οποίος ήταν εισηγητής του έργου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μας διαβεβαιώνει ότι οι υπηρεσίες θα είναι διαθέσιμες νωρίτερα.
«Από το 2028, θα έχουμε έναν λειτουργικό αστερισμό Iris2 που θα μπορεί να παρέχει τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες σε όλα τα κράτη μέλη που το επιθυμούν. Θα ήθελα να προσθέσω ότι αυτή θα είναι η πρώτη φορά που θα έχουμε έναν αστερισμό που θα είναι ασφαλισμένος με μετα-κβαντική κρυπτογραφία, οπότε οι κυβερνοεπιθέσεις δεν θα είναι δυνατές σε αυτόν τον αστερισμό. Θα είναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία με ένα εξαιρετικά ασφαλές σήμα, κάτι που δεν συμβαίνει ούτε με το σήμα της Starlink. »
Σύμφωνα με τον Arthur De Liedekerke, αυτή η ποικιλομορφία είναι απαραίτητη. «Πρόκειται για την ύπαρξη επιλογών. Πρόκειται για το να μην υπάρχει ένα μόνο σημείο αποτυχίας. Έχει να κάνει με το να μπορείς να πεις όχι σε ένα από αυτά και να παραμείνεις συνδεδεμένος. Και σήμερα, δεν είμαστε σε μια κατάσταση όπου μπορούμε να το κάνουμε αυτό», εξηγεί.
«Έχουμε αφήσει τη συνδεσιμότητα της εμπόλεμης ζώνης της Ουκρανίας στα χέρια ενός ανθρώπου (...) αυτό είναι ένα στρατηγικά τρωτό σημείο. Έχοντας επιλογές, εναλλακτικές λύσεις, διαφοροποιώντας τις συνεργασίες μας, αποφεύγουμε αυτό το μοναδικό σημείο αποτυχίας».