Τα πρόσφατα σχόλια του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για πιθανές διμερείς συνομιλίες θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν μια αλλαγή στη διπλωματία, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμρ Ζελένσκι διατηρεί την πίεση για κατάπαυση του πυρός.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξέφρασε την προθυμία του για απευθείας διμερείς συνομιλίες με την Ουκρανία, σηματοδοτώντας έτσι μια πιθανή διπλωματική κίνηση.
Μιλώντας στα ρωσικά κρατικά ΜΜΕ την Δευτέρα, ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε ότι η Μόσχα είναι ανοικτή στο να συζητήσει απευθείας με το Κίεβο το ενδεχόμενο να σταματήσουν οι επιθέσεις σε μη στρατιωτικές υποδομές, αναφερόμενος στην βραχύβια «πασχαλινή εκεχειρία», την οποία κήρυξε η Ρωσία το σαββατοκύριακο, ακόμη κι αν αυτή έβριθε αντεγκλήσεων μεταξύ των δύο πλευρών για παραβίασή της.
«Έχουμε θετική στάση απέναντι σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες», δήλωσε ο Πούτιν. «Ελπίζουμε ότι οι εκπρόσωποι του καθεστώτος του Κιέβου θα αισθάνονται το ίδιο».
Οι δηλώσεις του προέδρου της Ρωσίας έρχονται την ώρα που οι πιέσεις των ΗΠΑ τόσο προς την χώρα του όσο και προς την Ουκρανία για να καταλήξουν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός εντείνονται.
Ο Πούτιν παραδέχθηκε ότι οι πρόσφατες ρωσικές επιθέσεις είχαν πλήξει μη στρατιωτικές υποδομές, σκοτώνοντας αρκετούς ανθρώπους, όμως ισχυρίστηκε - χωρίς να παράσχει αποδείξεις - ότι οι στόχοι αυτοί χρησιμοποιούνταν για στρατιωτικούς σκοπούς. «Αυτό είναι που πρέπει να εξετάσουμε (...) ίσως σε διμερές επίπεδο», πρόσθεσε.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαίωσε αργότερα ότι ο Πούτιν αναφερόταν σε πιθανές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία, λέγοντας: «Ο πρόεδρος είχε κατά νου διαπραγματεύσεις και συζητήσεις με την ουκρανική πλευρά».
Ζελένσκι: Παραμένουμε ανοικτοί στον διάλογο
Η Ουκρανία δεν έχει διεξάγει απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία από τις πρώτες εβδομάδες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Μόσχας τον Φεβρουάριο του 2022.
Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι παραμένει ανοιχτός στο διάλογο, εάν αυτός μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική πρόοδο. Στο νυχτερινό του διάγγελμα τη Δευτέρα, ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι η Ουκρανία είναι «έτοιμη για οποιαδήποτε συζήτηση» σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου και τη διακοπή των επιθέσεων κατά αμάχων.
Πρότεινε επίσης μια εκεχειρία 30 ημερών με επίκεντρο την παύση των επιθέσεων με πυραύλους και drones μεγάλου βεληνεκούς που στοχεύουν περιοχές αμάχων - μια ιδέα που η Ρωσία δεν έχει ακόμη αποδεχθεί.
Σε ανάρτησή του στο Χ, ο Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι η Ουκρανία, μαζί με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, είναι έτοιμη να επιδιώξει «μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, ακολουθούμενη από την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής και διαρκούς ειρήνης».
Αυξανόμενη διεθνής πίεση
Η ώθηση για διαπραγματεύσεις έρχεται την ώρα που οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει πιο αυστηρή στάση για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να αποσυρθεί από τις προσπάθειες διαμεσολάβησης εντός «ημερών», εάν δεν υπάρξει ορατή πρόοδος.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κινήθηκε σε αυτό το μήκος κύματος, δηλώνοντας τη Δευτέρα ότι υπάρχει «πολύ καλή πιθανότητα» να υπάρξει σύντομα κατάπαυση του πυρός, αλλά τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει «ενθουσιασμός που να θέλει να την τερματίσει» και από τις δύο πλευρές.
Ένα ειρηνευτικό πλαίσιο που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και παρουσιάστηκε και στις δύο πλευρές φέρεται να περιλαμβάνει αμφιλεγόμενες παραχωρήσεις, όπως η αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία και ο αποκλεισμός της Ουκρανίας από την ένταξη στο ΝΑΤΟ - μακροχρόνιες ρωσικές απαιτήσεις που έρχονται σε αντίθεση με τις δημοσίως διακηρυγμένες κόκκινες γραμμές της Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει προηγουμένως ότι η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει κανένα κατεχόμενο από τη Ρωσία έδαφος, χαρακτηρίζοντας την αναγνώριση αυτή αδιαπραγμάτευτη.
Παρ' όλα αυτά, οι συνομιλίες συνεχίζονται. Στο Λονδίνο αυτή την εβδομάδα, Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόκειται να συναντηθούν με ομολόγους τους από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία για να συζητήσουν περαιτέρω το ειρηνευτικό πλαίσιο των ΗΠΑ, με βάση τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι τον περασμένο μήνα.
Η κυβέρνηση Τραμπ φέρεται επίσης να συντονίζει μια ξεχωριστή συνάντηση με τη Μόσχα.
Καθώς ο πόλεμος διανύει τον τέταρτο χρόνο του, οι επόμενες ημέρες μπορεί να καθορίσουν αν η ανανεωμένη διπλωματία μπορεί τελικά να δώσει έναν δρόμο προς την ειρήνη - ή αν οι θεμελιώδεις διαφωνίες θα καθυστερήσουν τις διαπραγματεύσεις.