Η πιθανή κίνηση ακολουθεί την ψήφιση του ταραχώδους προϋπολογισμού της Γαλλίας για το 2025 τον Φεβρουάριο, ο οποίος στοχεύει στη μείωση του δημόσιου ελλείμματος στο 5,4% του ΑΕΠ φέτος
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έθεσε την ιδέα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για τον προϋπολογισμό της Γαλλίας του 2026, προκειμένου να μειωθεί το προβληματικό δημόσιο έλλειμμα της χώρας.
Ο Μπαϊρού δήλωσε σε συνέντευξή του στην Journal du Dimanche ότι η σοβαρότητα της κατάστασης σημαίνει ότι χρειάζεται η ρητή έγκριση των Γάλλων.
"Πιστεύω ότι το ζήτημα είναι αρκετά σοβαρό, με εκτεταμένες συνέπειες για το μέλλον της χώρας, ώστε να τεθεί απευθείας στον λαό", είπε. "Δεν αποκλείω κανένα ενδεχόμενο".
"Είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που θέλω να καταθέσω. Θα απαιτήσει προσπάθειες από όλους, και δεδομένης της κλίμακας του, δεν μπορεί να πετύχει αν δεν το υποστηρίξει ο γαλλικός λαός", πρόσθεσε. "Χωρίς αυτή την έγκριση, δεν θα πετύχει".
Η γαλλική κυβέρνηση ελπίζει να μειώσει τον προϋπολογισμό της το 2026 κατά 40 δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως με τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών και όχι με την επιβολή νέων φόρων. Ελπίζει ότι με τον τρόπο αυτό θα βοηθήσει να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα της Γαλλίας κάτω από το 3% του ΑΕΠ της, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ήδη απειλήσει να προχωρήσουν σε ψήφο δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης Μπαϊρού για τα πιθανά σχέδια του προϋπολογισμού του επόμενου έτους, με φόντο τους διαδοχικούς πρωθυπουργούς που αντιμετώπισαν σοβαρές αντιδράσεις και οργή για τους δικούς τους προϋπολογισμούς τα τελευταία χρόνια.
Πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα έχουν εκφράσει την περιφρόνησή τους για το υποθετικό δημοψήφισμα του Μπαϊρού.
Ο Λοράν Βακέζ, του δεξιού κόμματος Les Républicains, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό για "αναβλητικότητα", ενώ ο Ερίκ Κοκερέλ, βουλευτής του αριστερού κόμματος La France Insoumise, χαρακτήρισε το σχέδιο "μια τεχνικά παράλογη και πολιτικά αμφισβητήσιμη ιδέα".
"Η εκτελεστική εξουσία δεν μπορεί πλέον να παρακάμπτει την εθνική εκπροσώπηση", πρόσθεσε.
Πόσο εφικτή είναι η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τα οικονομικά της Γαλλίας από τον Μπαϊρού;
Το άρθρο 11 του Συντάγματος της Γαλλίας ορίζει ότι μόνο ο πρόεδρος μπορεί να προκηρύξει δημοψήφισμα για νόμους που αφορούν την οικονομία, την κοινωνική πολιτική και τις δημόσιες υπηρεσίες, εφόσον το προτείνει η κυβέρνηση ή και τα δύο σώματα του κοινοβουλίου.
Έτσι, τεχνικά, δεν είναι κάτι που μπορεί να κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Ο Μπαϊρού το γνωρίζει αυτό, όπως δήλωσε στην Journal du Dimanche: "Η κυβέρνηση προτείνει, ο πρόεδρος αποφασίζει".
"Αλλά το βασικό ζήτημα είναι αν οι Γάλλοι υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις", πρόσθεσε. "Έχουμε μπροστά μας ένα ζήτημα τεράστιας σημασίας, το οποίο δεν αφορά μόνο τους τεχνοκράτες και τους ειδικούς, αλλά πρέπει να εξεταστεί από κάθε πολίτη".
Πηγή προσκείμενη στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν φέρεται να δήλωσε στο AFP ότι δεν μπορεί να λάβει απόφαση για το αν θα προκηρύξει δημοψήφισμα μέχρι να τεθεί επί τάπητος ένα πλήρες σχέδιο.
"Ο πρωθυπουργός αναφέρει ένα σχέδιο για μεταρρυθμίσεις και εξοικονόμηση πόρων και είναι δύσκολο να πούμε οτιδήποτε μέχρι να παρουσιαστεί αυτό το σχέδιο", φέρεται να είπε η πηγή.
Παρ' όλα αυτά, ο Μακρόν είναι προγραμματισμένο να εμφανιστεί στο TF1 στις 13 Μαΐου, με τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης να εικάζουν ότι μπορεί να ανακοινώσει κάποιο δημοψήφισμα.
Ο Γάλλος πρόεδρος είχε αφήσει στο παρελθόν να εννοηθεί ότι μπορεί να προκηρύξει δημοψήφισμα φέτος κατά τη διάρκεια της παραδοσιακής πρωτοχρονιάτικης ομιλίας του στις 31 Δεκεμβρίου, στην οποία είπε ότι θα ζητήσει από τους πολίτες να αποφασίσουν για "αποφασιστικά" θέματα, χωρίς να διευκρινίσει ποια.
Το σχέδιο του Μπαϊρού θα γινόταν το πρώτο μεγάλο δημοψήφισμα της Γαλλίας από το 2005, όταν οι Γάλλοι ψήφισαν κατά της επικύρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγματος.
Ωστόσο, το άρθρο 47 του Συντάγματος ορίζει επίσης ρητά τη διαδικασία έγκρισης του προϋπολογισμού της Γαλλίας.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι τόσο η Εθνοσυνέλευση όσο και η Γερουσία πρέπει να εξετάσουν και να ψηφίσουν το νομοσχέδιο για τα δημοσιονομικά μέσα σε ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα, συνήθως 70 ημερών.
Εάν η προθεσμία αυτή δεν τηρηθεί, η κυβέρνηση μπορεί να επιβάλει την ψήφιση του προϋπολογισμού χρησιμοποιώντας τις αμφιλεγόμενες εξουσίες του άρθρου 49.3.
Ο Μπαϊρού χρησιμοποίησε αυτές τις εξουσίες τον Φεβρουάριο για να προωθήσει τον προϋπολογισμό του 2025, ο οποίος στοχεύει στη μείωση του δημόσιου ελλείμματος στο 5,4% φέτος, επιβιώνοντας κατά τη διαδικασία δύο ψηφοφορίες δυσπιστίας.
Αυτό συνέβη αφού ο προκάτοχός του, Μισέλ Μπαρνιέ, χρησιμοποίησε επίσης το άρθρο 49.3 για να παρακάμψει το κοινοβούλιο όταν προσπάθησε να επικυρώσει τον προϋπολογισμό του για τη μείωση του κόστους τον Δεκέμβριο, αν και δεν ήταν τόσο τυχερός όσο ο Μπαϊρού και η κυβέρνησή του ανατράπηκε.
Καθώς η διαδικασία του προϋπολογισμού είναι κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα, κάθε προσπάθεια διεξαγωγής δημοψηφίσματος για αυτόν θα αντιμετωπιστεί πιθανότατα με νομικές προκλήσεις.