Πρώην αιχμάλωτοι πολέμου που επέστρεψαν στο πλαίσιο συμφωνιών ανταλλαγής καταγγέλλουν ότι οι συνθήκες κράτησης είναι φρικτές και επιμένουν να ζητούν την απελευθέρωση των συντρόφων τους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Από την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ξεκίνησε η πολιορκία της Μαριούπολης.
Οι δυνάμεις της Μόσχας σφυροκόπησαν την στρατηγικής σημασίας πόλη της Αζοφικής κι έπειτα από 85 ημέρες μαχών, χιλιάδες θανάτους και μαζική καταστροφή η πόλη έπεσε και πλέον τελεί υπό ρωσική κατοχή.
Περίπου 2.500 στρατιώτες και πολυάριθμοι άμαχοι ταμπουρώθηκαν στις υπόγειες σήραγγες της χαλυβουργίας Αζοφστάλ, οι οποίοι θεωρούνταν ανθεκτικές ακόμη και έναντι πυρηνικής επίθεσης. Παραδόθηκαν στις 16 Μαΐου 2022 και στις 20 Μαΐου η Ρωσία κήρυξε την κατάληψη της πόλης.
Πολλοί από τους υπερασπιστές της Μαριούπολης συνελήφθησαν από τους Ρώσους ως αιχμάλωτοι πολέμου.
Σε αντίθεση με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, οι τελευταίες ημέρες της Μαριούπολης «μου φάνηκαν πολύ εύκολες», θυμάται ο Βλάντισλαβ Ζαϊβονόροκ, πρώην αιχμάλωτος πολέμου και εκ των υπερασπιστών της Μαριούπολης. «Είχα αποδεχθεί τον αναπόφευκτο θάνατό μου και ήθελα απλά να πεθάνω, κάνοντας το καθήκον μου. Είναι πολύ απλό. Οι στρατιωτικοί το καταλαβαίνουν αυτό. Όταν συνειδητοποιείς ότι αυτό γίνεται ώρα, ότι όλα τελείωσαν, όταν πάνω από τους μισούς σου φίλους έχουν ήδη πεθάνει, ξέρεις πως είσαι ο επόμενος και είσαι απολύτως ήρεμος με αυτό. Αποτίεις για τελευταία φορά φόρο τιμής στους πεσόντες φίλους σου. Είδα την σορό του καλύτερού μου φίλου σε έναν σάκο. Ήμουν απολύτως ήρεμος, διότι είχα συνειδητοποιήσει πως είμαι ο επόμενος. Σήμερα αυτός, αύριο εγώ - ή ακόμη και σε πέντε λεπτά. Δεν υπήρχε καμία αίσθηση για το μέλλον».
Χιλιάδες αιχμάλωτοι πολέμου από την χαλυβουργία Αζοφστάλ παραμένουν ακόμη και σήμερα, τρία χρόνια μετά, κρατούμενοι στην Ρωσία υπό τις πιο βάρβαρες συνθήκες.
Όπως επισημαίνει ο Ανατόλι Μπασένκο, επίσης πρώην αιχμάλωτος πολέμου και υπερασπιστής της Μαριούπολης, «οι δυτικοί μας εταίροι δεν γνωρίζουν πλήρως τι συμβαίνει στους αιχμάλωτους στρατιώτες μας. Αναφέρονται συνέχεια στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κι ότι δεν πρέπει να ξανασυμβεί - κι όμως το αφήνουν να συμβαίνει. Δυστυχώς, δεν έχουν κανέναν έλεγο. Η Ρωσία δεν επιτρέπει σε διεθνείς οργανώσεις ή εκπροσώπους της ΕΕ να ελέγχουν τις συνθήκες κράτησης των αιμαλώτων πολέμου. Όταν οι άνδρες μας επιστρέφουν, πολύ συχνά ζυγίζουν μόλις 30 με 40 κιλά και έχουν πολύ δύσκολη αποκατάσταση. Είναι πολύ δύσκολο για αυτούς να έχουν μια κανονική ζωή».
Όσοι κατάφεραν να επιστρέψουν στο πλαίσιο συμφωνιών ανταλλαγής αιχμαλώτων συμμετέχουν σε εκστρατείες για την απελευθέρωση των συντρόφων τους, ελπίζοντας κάποια μέρα και αυτοί να μπορέσουν να ζήσουν ελεύθεροι.