Το βελγικό πείραμα και η συμφωνία Κοσόβου - Δανίας για την στέγαση κρατουμένων - Ηθικά και νομικά διλήμματα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Αντιμέτωπες με την ανάγκη επείγουσας αποσυμφόρησης των φυλακών, οι γαλλικές αρχές διερευνούν μια ριζοσπαστική επιλογή: την ενοικίαση κελιών σε φυλακές άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Η ιδέα, που διατυπώθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη στο εθνικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο TF1, έχει προκαλέσει ενδιαφέρον αλλά και επικρίσεις.
Βάσει αριθμών το πρόβλημα μοιάζει άλυτο: Με περισσότερους από 82.900 κρατούμενους και μόλις 62.000 κελιά φυλακών, η Γαλλία ξεμένει από χώρο.
Σύμφωνα με μελέτη του Συμβουλίου της Ευρώπης που δημοσιεύθηκε πέρυσι, η Γαλλία κατατάσσεται στις κορυφαίες θέσεις της λίστας των ευρωπαϊκών χωρών με το υψηλότερο ποσοστό πληρότητας στις φυλακές.
Ποιες ευρωπαϊκές χώρες έχουν νοικιάσει κελιά σε φυλακές του εξωτερικού
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια ευρωπαϊκή χώρα επιχειρεί κάτι ανάλογο.
Μεταξύ 2010 και 2016, το Βέλγιο νοίκιασε 680 θέσεις φυλακών στην ολλανδική πόλη Tilburg.
Το 2021, η Δανία υπέγραψε συμφωνία ύψους 210 εκατομμυρίων ευρώ για τη μίσθωση 300 κελιών στο Κόσοβο για δέκα χρόνια.
Η Εσθονία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ενοικίαση των κενών θέσεων που υπάρχουν στις φυλακές της, προϋπολογίζοντας δυνητικά ετήσια έσοδα ύψους 30 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το μοντέλο αυτό συνοδεύεται από υλικοτεχνικά, νομικά και ηθικά ερωτήματα, ορισμένα από τα οποία επισημάνθηκαν με το βελγικό πείραμα.
"Η Ολλανδία νοίκιασε κλίνες των σωφρονιστικών της ιδρυμάτων στο Βέλγιο, διαθέτοντας δικό της προσωπικό, αλλά σύμφωνα με το βελγικό δίκαιο. Το ολλανδικό προσωπικό έπρεπε να εκπαιδευτεί για να καταλάβει πώς λειτουργούν τα πράγματα στις βελγικές φυλακές. Και δεύτερον, οι οικογενειακές επισκέψεις ήταν εξαιρετικά περίπλοκες λόγω των απαιτήσεων για βίζα και της απόστασης", εξήγησε η Ντομινίκ Σιμονό, γενική ελεγκτής των σωφρονιστικών ιδρυμάτων της Γαλλίας, ενός ανεξάρτητου δημόσιου φορέα που είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο των φυλακών της Γαλλίας.
"Στο τέλος, το Βέλγιο εγκατέλειψε το σχέδιο, οπότε δεν βλέπω κανένα λόγο να επαναληφθεί το πείραμα", δήλωσε στο Euronews.
Ενώ η συμφωνία Δανίας-Κοσόβου ανέρχεται σε σχεδόν 200 ευρώ ανά κρατούμενο την ημέρα, το ημερήσιο κόστος της Γαλλίας ανά κρατούμενο κυμαίνεται σήμερα από 100 έως 250 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο της εγκατάστασης, σύμφωνα με το γαλλικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο TF1.
Το κόστος της συμφωνίας Βελγίου Ολλανδίας ανερχόταν στα 40 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, εν μέρει λόγω του κόστους του προσωπικού.
Η Αναμπέλ Μπουσέ, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του συνδικάτου σωφρονιστικών υπαλλήλων SNEPAP-FSU και επί σειρά ετών αξιωματικός αναστολών, δεν θεωρεί την ιδέα είναι ρεαλιστική: "Υπάρχουν ορισμένα πολύ συγκεκριμένα στοιχεία που, κατά τη γνώμη μου, καθιστούν πολύ δύσκολη την υλοποίηση μιας τέτοιας ιδέας. Γιατί; Πρώτον, από δημοσιονομικής άποψης. Η μετάβαση στο εξωτερικό για την ενοικίαση χώρων έχει κόστος. Και σήμερα, η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της Γαλλίας είναι τέτοια που επιβάλλονται παντού περικοπές στον προϋπολογισμό. Δεν βλέπω πώς θα μπορούσε να αποφέρει κέρδος το να στέλνουμε τους κατάδικους σε μια άλλη εγκατάσταση εκτός των συνόρων μας", δήλωσε στο Euronews.
Η Αναμπέλ Μπουσέ ανέφερε επίσης το ενδεχόμενο αύξησης του κόστους επανένταξης, προειδοποιώντας ότι η μεταφορά κρατουμένων μακριά από τις οικογένειές τους και τα δίκτυα υποστήριξής θα μπορούσε να επηρεάσει τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της διαδικασίας επανένταξης.
"Η μεταφορά στο εξωτερικό ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί σημαίνει ότι βρίσκονται μακριά από τις οικογένειές τους, αλλά σημαίνει επίσης ότι βρίσκονται μακριά από τους χώρους απασχόλησης και τους φορείς που θα τους επιτρέψουν να επανενταχθούν στην κοινωνία", δήλωσε.
Νωρίτερα φέτος, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζεράλντ Νταρμανέν πρότεινε την κατασκευή προκάτ κτιρίων για τη στέγαση κρατουμένων που εκτίουν μικρότερες ποινές.
Ο πρόεδρος Μακρόν έχει επίσης εκφράσει ενδιαφέρον για τον εξορθολογισμό της δαπάνης κατασκευής 5.000 νέων θέσεων με τη χρήση ελαφρύτερων υλικών.
Αλλά σύμφωνα με όσους εργάζονται στο σύστημα, η αποστολή κρατουμένων στο εξωτερικό ή η κατασκευή περισσότερων μονάδων δεν διορθώσει το πρόβλημα των φυλακών.
Η Αναμπέλ Μπουσέ πιστεύει ότι οι εναλλακτικές ποινές και η καλύτερη συμβουλευτική για την ψυχική υγεία και τον εθισμό θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση του πληθυσμού των φυλακών: "Σήμερα, δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή όλοι οι άνθρωποι που είναι άρρωστοι και διαπράττουν αδικήματα λόγω του εθισμού τους ή των προβλημάτων ψυχικής υγείας. Πρέπει να σκεφτούμε μια άλλη λύση, διότι η φυλακή δεν είναι η απάντηση σε όλα".