Πρωτοβουλία 15 σημείων με διεθνή υποστήριξη για την ενίσχυση της διαφάνειας, την προστασία πληροφοριοδοτών και τον αποκλεισμό καταδικασμένων εταιρειών από δημόσιες συμβάσεις
Η κυβέρνηση του Ισπανού Πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε δέσμη νέων μέτρων για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις πολιτικές επιπτώσεις από τις κατηγορίες που βαραίνουν μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE).
Η διοίκηση Σάντσεθ φαίνεται να βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση, καθώς πληθαίνουν οι υποθέσεις που συνδέουν πρώην υψηλόβαθμους αξιωματούχους με ύποπτες συναλλαγές, ενώ η αντιπολίτευση ζητά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Τον Ιούνιο, ο Άρειος Πάγος της Ισπανίας διέταξε την προφυλάκιση του πρώην γραμματέα οργανωτικού του PSOE, Σάντος Θερδάν, στο πλαίσιο έρευνας για υπόθεση διαφθοράς. Ο Θερδάν είχε παραιτηθεί λίγες ημέρες νωρίτερα.
Παράλληλα, υπό διερεύνηση βρίσκονται και ο πρώην Υπουργός Μεταφορών, Χοσέ Λουίς Άβαλος, καθώς και ο στενός του συνεργάτης, Κόλδο Γκαρσία, οι οποίοι κατηγορούνται για συμμετοχή σε κύκλωμα που λάμβανε μίζες από αναθέσεις δημόσιων έργων.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι αρνούνται τις κατηγορίες.
Η υπόθεση Θερδάν θεωρείται η πιο σοβαρή από μια σειρά σκανδάλων που έχουν πλήξει την κυβέρνηση Σάντσεθ, ο οποίος αναγκάστηκε να προβεί σε δημόσιες απολογίες και να αποκρούσει αιτήματα για παραίτηση.
Σε ομιλία του την Τετάρτη, ο Ισπανός πρωθυπουργός ξεκίνησε με συγγνώμη προς το Κοινοβούλιο και τους πολίτες για το σκάνδαλο, δηλώνοντας ωστόσο ότι θα παραμείνει στη θέση του. Ανέφερε πως εξέτασε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, αλλά αποφάσισε να συνεχίσει τη θητεία του.
«Δεν θα πετάξω λευκή πετσέτα. Συνεχίζουμε», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την ίδια ημέρα ένα πακέτο 15 μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς, το οποίο διαμορφώθηκε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και άλλους διεθνείς εταίρους.
Το σχέδιο επικεντρώνεται σε πέντε βασικούς άξονες:
την πρόληψη κινδύνου και ενίσχυση των μέτρων κατά της διαφθοράς,
την προστασία των πληροφοριοδοτών,
την ενδυνάμωση της κρατικής ικανότητας διερεύνησης και τιμωρίας παρανομιών,
την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν μέσω διαφθοράς,
και τη δημιουργία κουλτούρας ακεραιότητας.
Μεταξύ των μέτρων περιλαμβάνονται η δημιουργία ανεξάρτητου φορέα ακεραιότητας, η χρήση τεχνητής νοημοσύνης στις δημόσιες συμβάσεις για εντοπισμό ύποπτων συναλλαγών, η ενίσχυση του ελέγχου των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και η αυξημένη διαφάνεια στις πολιτικές δωρεές.
Οι πληροφοριοδότες θα απολαμβάνουν νομική προστασία και εχεμύθεια, ενώ εταιρείες και δημόσιοι οργανισμοί θα υποχρεούνται να δημιουργήσουν εσωτερικά κανάλια αναφοράς παρατυπιών.
Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που καταδικάζονται για διαφθορά θα αποκλείονται από μελλοντικές κρατικές συμβάσεις, ενώ τα κόμματα θα αντιμετωπίζουν αυστηρότερες κυρώσεις.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης την αυστηροποίηση των ποινών για εγκλήματα διαφθοράς, τη διπλασίαση της παραγραφής για τέτοιες υποθέσεις και την αύξηση των προστίμων σε καταδικασθείσες εταιρείες.
Ο Πέδρο Σάντσεθ έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές, επιμένοντας ότι η χώρα θα προσέλθει στις κάλπες το 2027, όπως είναι προγραμματισμένο.