Η καταπίεση εντείνεται στο Ιράν, προειδοποιούν ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα που συγκεντρώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να τιμήσουν το κίνημα "Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία", που κέρδισε το βραβείο Ζαχάρωφ 2023.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι ευρωβουλευτές ζητούν να συνεχιστεί η υποστήριξη της ιρανικής κοινωνίας των πολιτών, τρία χρόνια μετά τον θάνατο της Mahsa Amini, η οποία συνελήφθη από την αστυνομία ηθικής στην Τεχεράνη επειδή δεν συμμορφώθηκε με τον υποχρεωτικό κώδικα ένδυσης. Ο θάνατος της 22χρονης Κούρδισσας οδήγησε σε μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις που καταστέλλονται βίαια από το καθεστώς.
Το Ιράν εκτέλεσε περισσότερους από 900 ανθρώπους το 2024, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Τον περασμένο μήνα, η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι είχε συλλάβει περισσότερους από 21.000 ανθρώπους τους οποίους κατηγορούσε ότι κατασκόπευαν για λογαριασμό του Ισραήλ κατά τη διάρκεια του 12ήμερου πολέμου τον Ιούνιο.
"Η δίωξη των ακτιβιστών συνεχίζεται. Οι διακρίσεις εις βάρος των γυναικών συνεχίζονται. Αρκετές γυναίκες βρίσκονται σε θανατική ποινή. Πολλές από αυτές βρίσκονται στη φυλακή. Βρίσκονται σε αυτή τη φυλακή που ονομάζεται Qarchak, η οποία είναι μια φρικτή κατάσταση", δήλωσε στο Euronews ο Shahin Milani, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Τεκμηρίωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ιράν (IHRDC), το οποίο συλλέγει στοιχεία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν για να καταπολεμήσει την ατιμωρησία του καθεστώτος.
Η κοινωνία των πολιτών κατηγορεί το ιρανικό καθεστώς ότι καταστρέφει συστηματικά τα αποδεικτικά στοιχεία προκειμένου να αποκρύψει τις καταχρήσεις του και να θάψει κάθε ελπίδα απονομής δικαιοσύνης. Τον Αύγουστο, οι αρχές κατέστρεψαν το τμήμα του νεκροταφείου Behesht-e Zahra στην Τεχεράνη, όπου είναι θαμμένοι χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι που εκτελέστηκαν τη δεκαετία του 1980.
Οι ιρανικές αρχές χρησιμοποιούν επίσης τη "διακρατική ψηφιακή καταστολή" για να προσπαθήσουν να εκφοβίσουν και να φιμώσουν τους αντιφρονούντες πέρα από τα σύνορά τους, προειδοποιεί ο Marcus Michaelsen, ερευνητής στο Citizen Lab. Η Τεχεράνη διεξάγει, για παράδειγμα, εκστρατείες ηλεκτρονικού "ψαρέματος" (phishing) και συκοφαντικές εκστρατείες στα κοινωνικά δίκτυα, για να δυσφημίσει αντιπάλους που ζουν εξόριστοι στο εξωτερικό.
Μπροστά στην καταστολή, η Νούσιν Κεσαβαρζνιά, ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, καλεί τη διεθνή κοινότητα να στηρίξει την ιρανική κοινωνία των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης , "όχι μόνο σε περιόδους κρίσης".
Επιστροφή των κυρώσεων
Με την επικείμενη επιστροφή των κυρώσεων κατά του Ιράν να διαφαίνεται, η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Hannah Neumann (Πράσινοι/Ευρωπαϊκό Κόμμα Ελεύθερων Δημοκρατών) καλεί την ΕΕ να εντείνει την πίεση στο ιρανικό καθεστώς, υποστηρίζοντας παράλληλα τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
"Είναι σημαντικό να αυξήσουμε την πίεση σε αυτό το βάναυσο καθεστώς που καταπιέζει τον ίδιο του το λαό, που φέρνει επίσης τον τρόμο στην περιοχή και με τη διακρατική καταστολή, ακόμη και στην Ευρώπη", δήλωσε η Hannah Neumann στο Euronews.
"Αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι κυρώσεις θα είναι πολύ στοχευμένες, ότι θα στρέφονται κατά του καθεστώτος, ότι θα κάνουν τη ζωή του δύσκολη, αλλά και ότι θα ενισχύσουμε εκείνους μέσα στο Ιράν που αγωνίζονται για τη δημοκρατία, που αγωνίζονται για την ελευθερία, την κοινωνία των πολιτών, τους ακτιβιστές και άλλους", προσθέτει η ίδια.
Μπροστά στο αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η ευρωπαϊκή τρόικα (ΕΕ3), αποτελούμενη από τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, επανενεργοποίησε στα τέλη Αυγούστου τον μηχανισμό "snapback", ο οποίος αποσκοπεί στην εκ νέου επιβολή κυρώσεων κατά του Ιράν εντός 30 ημερών.
Την Παρασκευή, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έδωσε το πράσινο φως για την επαναφορά των κυρώσεων. Ωστόσο, οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και θα μπορούσαν ακόμη να οδηγήσουν σε μια συμφωνία της τελευταίας στιγμής.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Seyed Abbas Araghchi κάλεσε τον ΟΗΕ να "επιλέξει τη διπλωματία έναντι της αντιπαράθεσης" και δήλωσε ότι πρότεινε ένα σχέδιο δράσης στην ΕΕ3 "για να αποφευχθεί μια περιττή και αποφευκτή κρίση", σύμφωνα με μήνυμα που δημοσιεύθηκε στο X στις 18 Σεπτεμβρίου.
Κατηγόρησε επίσης το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο ότι ενεργούν "για λογαριασμό του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών" και "συνεχίζουν να ασκούν πίεση στον ιρανικό λαό", προσθέτοντας ότι η ενεργοποίηση του μηχανισμού επαναφοράς είναι "ανήθικη, αδικαιολόγητη και παράνομη", σε μήνυμα που δημοσιεύθηκε στο Χ στις 29 Αυγούστου.
Η Τεχεράνη έχει αυξήσει τα αποθέματά της σε εμπλουτισμένο ουράνιο στο 60%, ένα επίπεδο κοντά στο όριο του 90% που απαιτείται για την παραγωγή πυρηνικών όπλων, ενώ η συμφωνία του 2015 περιορίζει τον εμπλουτισμό στο 3,67%. Πριν από τον πόλεμο των 12 ημερών κατά του Ισραήλ, τα αποθέματα του Ιράν σε εμπλουτισμένο ουράνιο 60% ανέρχονταν σε 440,9 κιλά, σύμφωνα με εμπιστευτική έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ).
Ελλείψει συμβιβασμού, οι οικονομικές κυρώσεις πρόκειται να επανέλθουν στις 28 Σεπτεμβρίου.