Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει διπλή προσέγγιση: περισσότερες ευκαιρίες για επαρκές εισόδημα συνταξιοδότησης και αξιοποίηση έως €10 τρισεκατομμυρίων σε καταθέσεις για στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα καθώς τα κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία πιέζονται από τη γήρανση των πληθυσμών.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια διπλή προσέγγιση: να δοθούν στους πολίτες περισσότερες δυνατότητες για να χτίσουν ένα «επαρκές» συνταξιοδοτικό εισόδημα και να κινητοποιηθούν έως €10 τρισεκατομμύρια σε καταθέσεις τραπεζών σε ολόκληρη την Ένωση για τη στήριξη στρατηγικών προτεραιοτήτων της ΕΕ – ιδιαίτερα της άμυνας και ασφάλειας, καθώς και των ψηφιακών και πράσινων μεταβάσεων.
«Τα συμπληρωματικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, όπως τα επαγγελματικά και τα προσωπικά συνταξιοδοτικά σχήματα, βοηθούν τους Ευρωπαίους να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο και ενισχύουν την οικονομική τους ανθεκτικότητα», δήλωσε η Επίτροπος Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκι, σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη.
Ωστόσο, τόνισε ότι αυτά τα συμπληρωματικά προγράμματα δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν τα κρατικά.
«Τα κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία παραμένουν η ραχοκοκαλιά των συνταξιοδοτικών συστημάτων σε όλα τα κράτη μέλη και θα συνεχίσουν να είναι έτσι», δήλωσε η Αλμπουκέρκι.
Μεταφορά του βάρους
Οι κρατικές συντάξεις στις περισσότερες χώρες της ΕΕ λειτουργούν με το σύστημα «pay-as-you-go», δηλαδή οι σημερινοί εργαζόμενοι χρηματοδοτούν τους σημερινούς συνταξιούχους.
Με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας να μειώνεται και την αύξηση των μη τυπικών μορφών απασχόλησης, οι πολίτες σε αρκετά κράτη μέλη δεν έχουν εγγυήσεις για την επαρκή σύνταξή τους στο μέλλον, ιδιαίτερα οι γυναίκες. Το χάσμα συντάξεων μεταξύ ανδρών και γυναικών – η διαφορά στο μέσο συνταξιοδοτικό εισόδημα – φτάνει σήμερα το 24,5%.
«Θέλουμε να ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να αποταμιεύουν για τη σύνταξή τους και να τους διευκολύνουμε να το κάνουν», δήλωσε η Αλμπουκέρκι, αναφερόμενη στις προσπάθειες της Επιτροπής να αυξηθεί η συμμετοχή στα συμπληρωματικά συνταξιοδοτικά προϊόντα.
Η Επίτροπος υποστήριξε ότι ο ρόλος των επαγγελματικών και προσωπικών συνταξιοδοτικών σχήματων παραμένει «πολύ περιορισμένος» και άνισος σε ολόκληρη την Ένωση.
Μόνο το 20% των Ευρωπαίων συμμετέχουν σε επαγγελματικά σχήματα, ενώ μόλις το 18% διαθέτει προσωπικό συνταξιοδοτικό προϊόν, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων.
«Η πραγματικότητα είναι ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι εύκολο για τους Ευρωπαίους να κατανοήσουν τι θα δικαιούνται όταν συνταξιοδοτηθούν», δήλωσε η Αλμπουκέρκι.
Εκτός από την έλλειψη σαφούς πληροφόρησης, η Επιτροπή εντόπισε ένα ακόμη εμπόδιο: το λεγόμενο «φαινόμενο αναβλητικότητας».
Σε ενημέρωση στο Βρυξέλλες, αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι άνθρωποι τείνουν να αναβάλλουν καθήκοντα που δεν κατανοούν – συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού συντάξεων. «Αυτό βλέπουμε και με τις συντάξεις και τους ανθρώπους», είπε.
Για την αντιμετώπιση αυτού, η Επιτροπή συνιστά στα εθνικά κράτη να παρέχουν διαδικτυακά εργαλεία και συστήματα παρακολούθησης για να βοηθήσουν τους πολίτες να κατανοήσουν τα προβλεπόμενα οφέλη, πόσα έχουν αποταμιεύσει και τη συνολική κατάσταση της σύνταξής τους.
Η Επιτροπή προτρέπει επίσης στην εισαγωγή της αυτόματης εγγραφής (auto-enrolment), δηλαδή οι εργαζόμενοι θα εγγράφονται αυτόματα σε συμπληρωματικά συνταξιοδοτικά σχήματα αλλά θα έχουν το δικαίωμα εξόδου.
«Η αυτόματη εγγραφή βοηθά να ξεπεραστεί η φυσική τάση αναβολής αποφάσεων για τη σύνταξη, διασφαλίζοντας ότι περισσότερα άτομα αρχίζουν να αποταμιεύουν νωρίτερα και με συνέπεια, ενώ σεβόμαστε πλήρως την ατομική επιλογή», δήλωσε η Αλμπουκέρκι.
Ορισμένα κράτη μέλη ήδη χρησιμοποιούν αυτό το σύστημα, και η Επιτροπή λέει ότι τα στοιχεία δείχνουν πως οι πολίτες τείνουν να παραμένουν εγγεγραμμένοι όταν έχουν συμπεριληφθεί.
Ωστόσο, αυτά τα μέτρα είναι μόνο συστάσεις, καθώς η ΕΕ έχει περιορισμένες αρμοδιότητες στο θέμα.
«Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα από τις Βρυξέλλες, αλλά υπάρχουν πολλά που βρίσκονται στην εξουσία των κρατών μελών», δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος. «Είναι δουλειά των κρατών μελών να εφαρμόσουν τις συστάσεις και αυτό πρέπει να γίνει σε συνεργασία μαζί τους».
Οι συστάσεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο, γνωστού ως Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (Savings and Investments Union), το οποίο σχεδιάζεται να διοχετεύσει έως €10 τρισεκατομμύρια σε τραπεζικές καταθέσεις σε στρατηγικές επενδύσεις της ΕΕ.