Οι επιστήμονες μελετούν διαρκώς μικρούς και μεγάλους αστεροειδείς που μπορούν να γίνουν επικίνδυνοι για τον πλανήτη μας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ66 εκατομμύρια χρόνια πριν, οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στη Γη. Σήμερα, το μόνο που μας έχει απομείνει είναι οστά και απολιθώματα, και ρέπλικες τις οποίες βρίσκουμε σε διάφορα μουσεία Φυσικής Ιστορίας, όπως αυτό της Βιέννης.
Η αιτία του αφανισμού τους ήταν έναν αστεροειδής, μια μάζα από βράχους και μέταλλα, που δημιουργήθηκε, κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος. Με αφορμή την 30η Ιουνίου, την Παγκόσμια μέρα Αστεροειδών, είναι ευκαιρία να δούμε αν είναι επικίνδυνοι για τον πλανήτη μας.
«66 εκατομμύρια χρόνια πριν ένας αστεροειδής ήταν σε πορεία σύγκρουσης με την Γη. Ο αστεροειδής ήταν μόλις 10 χλμ, αλλά ο κρατήρας που προέκυψε από την πρόσκρουση ήταν 200 χλμ. Από αυτό καταλαβαίνουμε την τεράστια ενέργεια, που δημιουργείται σε ανάλογες περιστάσεις. Αυτή η ενέργεια μοιάζει με μια γιγαντιαία έκρηξη.
Συνέβησαν σεισμοί, πολλές φυσικές καταστροφές, έτσι το κλίμα άλλαξε άμεσα. Και τι σήμαινε αυτό; Πολλά ζώα και φυτά εκείνης της περιόδου, σχεδόν τα 2/3 εξαφανίστηκαν. Τα 2/3 των υπαρχόντων ειδών του πλανήτη εξαφανίστηκαν» επισημαίνει ο Κρίστιαν Κέμπερλ, Διευθυντήε του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης.
Δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο στην ιστορία της Γης. Ο κίνδυνος να ξανασυμβεί υπάρχει, αλλά είναι χαμηλός. Πριν λίγο διάστημα, ένας αστεροειδής μόλις 20 μέτρων, διαλύθηκε πάνω από τη ρωσική πόλη Τσελιαμπίνσκ, τραυματίζοντας 1.500 άτομα.
Η μελέτη του προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα στους επιστήμονες:
«Εδώ έχουμε ένα κομμάτι του μετεωρίτη του Τσελιαμπίνσκ, με την τυπική κρούστα σύντηξης στο εξωτερικό μέρος. Αυτή δημιουργήθηκε, κατά τη διάρκεια της εισόδου στην ατμόσφαιρα. Και όταν το κόψουμε, μπορούμε να δούμε την ιστορία αυτού του μετεωρίτη. Εδώ μπορείτε να δείτε το αρχικό μέρος, το οποίο δεν άλλαξε πολύ, από τότε που σχηματίστηκε. Αυτό μας δίνει πληροφορίες για το ηλιακό μας σύστημα. Και υπάρχει και αυτό το μαύρο μέρος, που έχει προκύψει από μια σειρά συγκρούσεων που είχε από το σχηματισμό του πριν 4,56 δις χρόνια μέχρι σήμερα» εξηγεί ο Λουντοβίκ Φεριέρ, επιμελητής των συλλογών του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης.
Ο βραχώδης αστεροειδής του Τσελιαμπίνσκ εξερράγη στην ατμόσφαιρα. Άλλοι με μεγαλύτερη μάζα καταφέρνουν να προσκρούσουν στην επιφάνεια της Γης.
Το αυστριακό μουσείο διαθέτει την μεγαλύτερη έκθεση μετεωριτών στον κόσμο. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία. Και το σημείο που πέφτουν, κάνει τη διαφορά. Ένα βραχώδης αστεροειδής που έχει μέγεθος σπιτιού μπορεί να καταστρέψει ένα δάσος, να δημιουργήσει τσουνάμι ή ακόμη και να τροποποιήσει την ατμόσφαιρά μας, όπως εξηγεί η ερευνήτρια αστεροειδών, Λίντια Πιταρέλο:
«Σε περίπτωση μιας ρηχής θάλασσας, νάλογα με τον τύπο των ιζημάτων που έχουμε στον πυθμένα, απελευθερώνονται πολλά αέρια του θερμοκηπίου και από την εξάτμιση των υλικών μπορεί να επηρεαστεί το κλίμα σε μακροχρόνια βάση».
Τι κάνουμε λοιπόν για να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας από τους αστεροειδείς; Στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος στη Γερμανία, η ομάδα διαστημικής ασφαλείας αναπτύσσει ένα σύστημα πρώιμης προειδοποίησης που έχει να κάνει με αρκετούς μικρότερους αστεροειδείς, σαν αυτόν που έπεσε πριν λίγο καιρό στην Νότια Αφρική.
«Στις 2 Ιουνίου, υπήρξε μια μεγάλη φλεγόμενη μπάλα στην Αφρική. Εδώ μπορούμε να δούμε τον αστεροειδή 2-3 μέτρων να μπαίνει στην ατμόσφαιρα, να φλέγεται και να εκρήγνυται. Και αυτό θέλουμε να παρατηρήσουμε. Γιατί αν είναι λίγο μεγαλύτερος, ίσως πέντε μέτρα, τότε η έκρηξη μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές ζημιές στην επιφάνεια της Γης. Γι' αυτό και θέλουμε να πληροφορήσουμε τον κόσμο, πριν συμβεί κάτι» επισημαίνει ο Ρίντιγκερ Γεν, Επικεφαλής του τμήματος έρευνας αντικειμένων που βρίσκονται κοντά στην Γη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.
Για να υπάρξει μια καλύτερη προετοιμασία, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος κατασκευάζει ένα νέο τηλεσκόπιο, το οποίο θα εγκατασταθεί στην Σικελία, το οποίο θα σαρώνει τον ουρανό για μικρά και γρήγορα κινούμενα αντικείμενα.
Ο Οργανισμός παρακολουθεί 740 καταγεγραμμένους αστεροειδείς που έχουν μικρή πιθανότητα να χτυπήσουν τη Γη και ψάχνει να βρει νέους.
«Έχουμε τώρα έναν ρυθμό ανίχνευσης περίπου 200 αστεροειδών το μήνα. Ίσως 3-5 χτυπήσουν τη Γη. Κανείς από αυτούς δεν είναι σοβαρή απειλή, από όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Υπάρχουν πολλά πράγματα εκεί έξω που δεν τα γνωρίζουμε ακόμη, τα οποία τα ψάχνουμε. Αλλά από αυτά που γνωρίζουμε σήμερα δεν υπάρχει κάτι που μας κάνει να ανησυχούμε» συμπληρώνει ο Ρίντιγκερ Γρν.
Είναι σίγουρα καλό να γνωρίζουμε τις απειλές που υπάρχουν. Η NASA και ο ιαπωνικός διαστημικός οργανισμόςJAXA έχουν οργανώσει φέτος αποστολές για να επισκεφτούν αστεροειδείς. Το ιαπωνικό διαστημόπλοιο Χαγιαμπούζα-2 θα το κάνει φέτος το καλοκαίρι. Θα προσεδαφίσει στην επιφάνειά του ένα γερμανικό σκάφος, με το όνομα Μασκότ.
«Θα βρούμε το μέρος προσεδάφισης και μετά στις 3 Οκτωβρίου θα θέσουμε σε λειτουργία το Μασκότ, που θα πέσει στην επιφάνεια του αστεροειδή. Στη συνέχεια, θα μας στείλει τις πληροφορίες που θα συγκεντρώσει. Όταν τις χρησιμοποιήσουμε, το δεύτερο βήμα είναι να προσεδαφιστεί και το ιαπωνικό διαστημόπλοιο. Θα πάρει δείγματα από την επιφάνεια και θα μας τα φέρει στη Γη» αναφέρει ο Ραλφ Γιάουμαν, επιστήμονας πλανητικής μελέτης, στο Κέντρο Αεροδιαστημικής της Γερμανίας.
Ο στόχος της αποστολής είναι να βρεθούν ιδέες για το πώς μπορούμε να γλιτώσουμε από έναν επικίνδυνο αστεροειδή:
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Δεν είναι απλό. Δεν μπορούμε να καταστρέψουμε τους αστεροειδείς με συμβατικά ή με πυρηνικά όπλα. Πρέπει να το ξέρετε. Η σύσταση είναι το πιο σημαντικό για να καταλάβουμε πώς μπορούμε να τον εκτρέψουμε, πώς μπορούμε να σταματήσουμε την περιστροφή του και να πάρουμε περισσότερη ακτινοβολία από τη μια πλευρά, ώστε να τον απομακρύνουμε από τη Γη. Γνωρίζοντας τη σύνθεση και τις φυσικές ιδιότητές του, θα μας βοηθήσει πολύ για να μελετήσουμε τις στρατηγικές μείωσης των επιπτώσεων» επισημαίνει ο Ραλφ Γιάουμαν.
Προς το παρόν δεν υπάρχει άμεση απειλή. Αλλά αρκεί ένας μικρός αστεροειδής για να προκαλέσει τεράστια καταστροφή.
«Αρκεί να κοιτάξουμε τη Σελήνη, το επόμενο πρότζεκτ μας στο διάστημα και να δούμε ότι είναι εντελώς καλυμμένη από κρατήρες. Δεν το βλέπουμε τόσο ξεκάθαρα στη Γη, γιατί ο πλανήτης μας έχει μια ενεργή γεωλογική επιφάνεια. Συμβαίνει όμως συνέχεια να βομβαρδιζόμαστε με αντικείμενα από το διάστημα. Μεγάλα και μικρά.Τα μεγάλα είναι πιο σπάνια, ενώ τα μικρά πέφτουν όλη την ώρα. Αυτό είναι κάτι που συνέβαινε στο παρελθόν και θα συμβαίνει και στο μέλλον» υπογραμμίζει ο Κρίστιαν Κέμπερλ, διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης.
Το 90% των μεγάλων μετεωριτών που έπεσε στη γη έχει εντοπιστεί και έχει μελετηθεί. Μόνο ένα μικρό ποσοστό όμως των μικρών μετεωριτών έχει ταυτοποιηθεί.