Μια τεράστια πρόκληση για τους επιστήμονες να πετύχουν το ακατόρθωτο
Εδώ και καιρό, όνειρο των επιστημόνων είναι να δημιουργήσουν μια σκεπτόμενη μηχανή. Έναν υπολογιστή που να μπορεί να μιμηθεί τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Το Πρόγραμμα «Ανθρώπινος Εγκέφαλος» που χρηματοδοτείται εδώ και δέκα χρόνια από την ΕΕ, τους δίνει αυτή την ευκαιρία.
Αρχικά, εξετάζουν τον αληθινό ανθρώπινο εγκέφαλο.
Το εργαστήριο στο Γιούλιχ Φορσουνσέντρουμ της Γερμανίας είναι ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο, ειδικά εξοπλισμένο να κόβει σε τμήματα ολόκληρους εγκεφάλους για την επιστήμη.
Ο εγκέφαλος χωρίζεται σε επτά χιλιάδες τμήματα και μετά γίνεται σάρωση σε έναν υπολογιστή. Η επανένωση του εγκεφάλου μέσα σε μια μηχανή είναι μια εξαιρετικά δύσκολη εργασία.
«Κατά τη διαδικασία αυτή, κόψαμε τα κύτταρα σε δύο τμήματα, κάτι που γίνεται αρκετά συχνά. Και όταν θέλουμε να επανενώσουμε μέσω 3D αυτά τα τμήματα, πρέπει να βρούμε τα δύο τμήματα του κυττάρου που έχει χωριστεί. Δεδομένου ότι υπάρχουν τόσα πολλά κύτταρα, αυτό είναι πραγματικά μια πρόκληση», εξηγεί η Κατρίν Άμουντς, επιστημονική διευθύντρια του Προγράμματος «Ανθρώπινος Εγκέφαλος».
Οι ερευνητές χρησιμοποιούν έναν υπερυπολογιστή για να επεξεργαστούν τα πεταμπάιτ δεδομένων από τη σάρωση του εγκεφάλου.
Ωστόσο, ακόμη και αυτό το πελώριο μηχάνημα δεν μπορεί να κάνει πολλά, όταν καλείται να αντιγράψει την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου νου.
Ο τεμαχισμός και η σάρωση είναι βασικά βήματα για την κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου. Αλλά αν θέλετε να τον μιμηθείτε, γιατί να μην αντιστρέψετε το πρόβλημα και να κατασκευάσετε έναν υπολογιστή που να αντιγράφει τον ανθρώπινο εγκέφαλο;
Στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, η ομάδα του Προγράμματος Ανθρώπινος Εγκεφάλος εργάζεται πάνω σε ένα νέο είδος «σκεπτόμενης μηχανής», που είναι γνωστή ως «νευρομορφικός» υπολογιστής».
Έχουν την ταχύτητα αστραπής των τσιπ πυριτίου, αλλά την αρχιτεκτονική των εγκεφάλων:
«Νευρομορφικό σημαίνει σαν νευρώνες. Έτσι παίρνετε τη φυσική των νευρώνων, την αντιγράφετε σε κυκλώματα πυριτίου, και έχετε μια σειρά από 200.000 νευρώνες που συμπεριφέρονται σαν νευρώνες του εγκεφάλου, αλλά είναι 10.000 φορές ταχύτεροι», τονίζει ο νευροεπιστήμονας Μιχάι Πετρόβιτσι.
Αυτού του είδους η πληροφορική είναι ακόμη στο ξεκίνημά της και οι συσκευές που κατασκευάζονται στη Χαϊδελβέργη, δεν είναι πιο έξυπνες από μια μύγα.
Παρόλ’ αυτά, οι φυσικοί είναι αισιόδοξοι ότι το έργο τους μπορεί να προετοιμάσει το έδαφος για μια υπερφυσική τεχνητή νοημοσύνη που θα βασίζεται στο πυρίτιο.
«Αν μια μέρα, θα έπρεπε να πω, όταν μια μέρα, μπορέσουμε να φέρουμε αυτά τα πράγματα στο μέγεθος του εγκεφάλου, και καταλαβαίνουμε την αρχιτεκτονική του εγκεφάλου, τότε θα έχουμε γνωστικούς παράγοντες που θα λειτουργούν χίλιες φορές ταχύτερα από τους γνωστικούς παράγοντες σάρκας και αίματος», προσθέτει ο Πετρόβιτσι.
Οι νευροεπιστήμονες σε αυτό το σημείο είναι επιφυλακτικοί, περιορίζοντας τις προσδοκίες για το τι μπορεί να επιτευχθεί και να αποδειχθεί:
«Είναι δύσκολο να σκεφτούμε ένα πείραμα που θα μας έλεγε ότι αυτό το τεχνητό δίκτυο, για παράδειγμα, έχει αναπτύξει συνείδηση. Συνεπώς υπάρχουν βαθιά φιλοσοφικά και τεχνικά και ουσιαστικά νευροεπιστημονικά ερωτήματα που πρέπει να λύσουμε», υπογραμμίζει η επιστημονική διευθύντρια του προγράμματος, Κατρίν Άμουντς.
Οι ερευνητές δεν περιμένουν να έχουν όλες τις απαντήσεις, μέχρι τη στιγμή που το Πρόγραμμα «Ανθρώπινος Εγκεφάλος» ολοκληρωθεί το 2023.
Αυτό που θα πετύχουν είναι να κάνουν σημαντικά βήματα στο να κατανοήσουν τον σπουδαιότερο υπολογιστή απ’ όλους, αυτών που έχουμε μέσα στα κεφάλια μας.