Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει και την ανθρώπινη υγεία

Σε συνεργασία με The European Commission
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει και την ανθρώπινη υγεία
Πνευματικά Δικαιώματα euronews
Από Claudio Rosmino
Κοινοποιήστε το άρθρο
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Οι στρατηγικές πρόληψης και προσαρμογής που θέτει σε εφαρμογή η Ε.Ε.

Καλώς ήλθατε σ' αυτή την ειδική εκπομπή Futuris. Θα μιλήσουμε για τις αποστολές που βάζει σε εφαρμογή η Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τις σημαντικές προκλήσεις της εποχής μας. Αυτή η πρωτοβουλία, που περιλαμβάνεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας και ξεκινά το 2021 έχει πέντε στόχους: τη θεραπεία του καρκίνου, τις κλιματικά ουδέτερες πόλεις, την προστασία των θαλασσών, την υγεία των εδαφών και την αποστολή που θα ανακαλύψουμε σήμερα: την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, που περιλαμβάνει και την κοινωνική μεταρρύθμιση.

Μιλήσαμε με την επικεφαλής της αποστολής Κόνι Χέντεγκαρντ, που είναι στην Κοπεγχάγη, για να μας αναλύσει ποιες είναι οι δράσεις και οι φιλοδοξίες αυτής της αποστολής, της οποίας είναι πρόεδρος: 

«Το νόημα είναι πως οτιδήποτε κι αν κάνουμε για την άμβλυνση των συνεπειών στην Ευρώπη, πρέπει να προσαρμοστούμε σίγουρα στην κλιματική αλλαγή. Πώς αυτή θα επηρεάσει τις κοινότητές μας, τις πόλεις, τις κοινωνίες, την εργασία και τα σπίτια μας; Πώς θα μπορέσουμε να κάνουμε την Ευρώπη έναν πιο ανθεκτικό τόπο; Και πώς μπορούμε να το κάνουμε με έναν τρόπο που ενισχύει την οικονομία, που είναι καλός για τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις.Και αυτό που προσπαθούμε επίσης είναι να βοηθήσει ο ένας τον άλλο, να βρούμε καλύτερες λύσεις, μέσω της συνεργασίας και μέσω του μοιράσματος των δεδομένων που έχουμε.

Αυτή την τεράστια προσπάθεια, μπορείς να την προσεγγίσεις με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Είπαμε, γιατί δεν προσπαθούμε να βρούμε 200 περιοχές της Ευρώπης με διαφορετικές προκλήσεις, με διαφορετική εμπειρία και διαφορετικές πρακτικές. Μερικές καλές, μερικές όχι τόσο καλές, όπου οι άλλοι θα μάθουν τι πρέπει να κάνουν ή τι πρέπει να μην κάνουν. Μετά μπορούμε να βρούμε πού είναι τα δυνατά μας σημεία, αλλά και πού υπάρχουν κενά τεχνογνωσίας, όπου χρειαζόμαστε τους επιστήμονές μας να βρουν νέες λύσεις ή τις εταιρίες μας να εισάγουν νέες τεχνολογίες.

Και το άλλο ζήτημα είναι ότι θέλουμε να κάνουμε 100 ουσιώδη πρότζεκτ παρουσίασης σε εκατό περιοχές, όπου θέλουμε να λειτουργήσουν οι νέες τεχνολογίες για να δείξουμε πώς μπορεί αυτό να γίνει. Και στη συνέχεια, ο τελικός στόχος είναι να εμπνεύσει ο ένας τον άλλο. Πρέπει να κτίσουμε πάνω στις εμπειρίες του καθενός, αντί ο καθένας μας να ανακαλύπτει μόνος του τον τροχό».

Μια από τις μελλοντικές προκλήσεις που σχετίζεται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αφορά την υγεία μας. Ταξιδέψαμε στην Νορβηγία και την Ελλάδα για να συναντήσουμε επιστήμονες από το πρότζεκτ Exhaustion, που μελετούν τις συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας της ατμοσφαιρικής μόλυνσης στην ανθρώπινη παθολογία.

Η συνεχής άνοδος της θερμοκρασίας αυξάνει την πιθανότητα πυρκαγιάς και καύσωνα. Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτό το κλιματικό φαινόμενο σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική μόλυνση συνιστούν ένα μεγάλο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.

Περίπου το 90% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο αναπνέουν μολυσμένο αέρα. Η ατμοσφαιρική μόλυνση σκοτώνει ετησίως περίπου 7 εκατομμύρια άτομα παγκόσμια.

Το πρότζεκτ Exhaustion που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. εστιάζει στη σχέση μεταξύ ζέστης, μόλυνσης και καρδιοπνευμονικών παθήσεων. Επιστήμονες στο Κέντρο Διεθνούς Κλιματικής Έρευνας στο Όσλο στοχεύουν να αναπτύξουν συστήματα μοντελοποίησης για να μπορέσουν να υπάρξουν προληπτικά μέτρα και σχέδια προσαρμογής. Η Κριστίν Άουναν είναι συντονίστρια του πρότζεκτ, χημικός περιβάλλοντος στο Κέντρο:

«Σήμερα, η μόλυνση του αέρα είναι ο μεγαλύτερος δολοφόνος στην Ευρώπη, όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Είναι γεγονός όμως ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση μπορεί να αυξήσει τις ζημιές και τις παθογένειες που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική μόλυνση και αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Ο ένας είναι ότι η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των εκπομπών των ατμοσφαιρικών ρύπων και σε αύξηση των συγκεντρώσεων».

Η μελέτη θα εξετάσει επίσης τις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες αυτού του φαινομένου, όπως τη μείωση ή την αύξηση των ασθενειών ανάλογα με τα γεωγραφικά, τα δημογραφικά και τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια. Οι ιατρικές έρευνες έχουν ήδη επιβεβαιώσει την άμεση σύνδεση περιβαλλοντικών συνθηκών και ασθενειών: «Έχουμε προσδιορίσει αρκετούς παράγοντες που συνδέονται με αύξηση των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου, όπως είναι η μόλυνση του αέρα με μονοξείδιο του άνθρακα, θειικό οξύ και διοξείδιο του αζώτου. Και είναι και η θερμοκρασία. Πιστεύουμε όμως ότι ο συνδυασμός, για παράδειγμα ανεβασμένου μονοξείδιου του άνθρακα σε και υψηλής θερμοκρασίας μπορεί να κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα» επισημαίνει ο καρδιολόγος Στέφαν Έιτζγουολ από το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Όυλεβααλ του Όσλο.

Ο πλανήτης μας είναι ένα βαθμό Κελσίου πιο ζεστός σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι ολοένα και πιο συχνά στο μέλλον, ακόμη και αν μείνουμε στο επίπεδο των δύο βαθμών Κελσίου υπερθέρμανσης, που συμφωνήθηκε από όλα τα κράτη στην Συμφωνία του Παρισιού. Οι περιβαλλοντικοί αυτοί παράγοντες μπορεί να επιδεινώσουν τα προβλήματα υγείας, σύμφωνα με τους ειδικούς στο κλίμα: «Παίρνουμε ως δεδομένο ένα ορισμένο επίπεδο αύξησης στους καύσωνες. Θα μας πλήξουν και δεν θα είναι όπως στο παρελθόν. Κάποιοι λένε ότι θα είναι διαφορετικοί. Έχουμε υπολογίσει ένα συγκεκριμένο επίπεδο αύξησης της θερμοκρασίας. Οι καύσωνες θα είναι πιο συχνοί και πιο έντονοι. Θα έχουμε συνέπειες. Και πρέπει να προετοιμαστούμε γι' αυτές» εξηγεί η Γιάνα Σίλμαν, διευθύντρια ερευνών στο Κέντρο Διεθνούς Κλιματικής Έρευνας στο Όσλο.

Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι διαφορετικές ανάλογα με την γεωγραφική θέση και τα προβλήματα που έχει η κάθε χώρα. Η ανθρώπινη ικανότητα προσαρμογής στην άνοδο της θερμοκρασίας είναι καθοριστική. Με βάση τα τελευταία σχέδια και μοντέλα για το κλίμα, μια ομάδα Ελλήνων ερευνητών αναπτύσσει στο πλαίσιο του πρότζεκτ προβολές έκθεσης:

«Γνωρίζουμε ότι η θερμοκρασία με την χαμηλότερη θνησιμότητα στις μεσογειακές χώρες είναι γύρω στους 29°C. Στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη είναι περίπου 23°C. Υπάρχει διαφορά και ο πληθυσμός αντιδρά διαφορετικά σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες. Επίσης οι επιπτώσεις του κρύου είναι υψηλότερες στις μεσογειακές χώρες, γιατί ο πληθυσμός δεν έχει προσαρμοστεί. Επαναλαμβάνω ότι η προσαρμογή δεν χρειάζεται να έχει να κάνει με τη φυσιολογία. Μπορεί να έχει να κάνει με την συμπεριφορά. Δεν περιμένουμε ψυχρό καιρό. Δεν έχουμε μέσα προστασίας για να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις του» επισημαίνει η Κλέα Κατσουγιάννη, καθηγήτρια βιοστατιστικής και επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ.

Ένα ζήτημα που απασχολεί τους επιστήμονες στο Όσλο είναι πώς θα προσαρμοστούν οι άνθρωποι σε μακροχρόνια βάση σε ένα κλίμα ελαφρώς πιο θερμό ή σε δυνατούς καύσωνες. Είναι κάτι πολύ σημαντικό για να σχεδιαστούν οι ανάλογες αστικές και κοινωνικές πολιτικές για τη μείωση των θανάτων και των ασθενειών των ευπαθών ομάδων: «Δεν είναι πιθανό, η ποσοτική σχέση μεταξύ ζέστης και θνησιμότητας, που έχουμε ιστορικά, να συνεχιστεί και στο μέλλον. Τουλάχιστον δεν το ξέρουμε. Ίσως οι κοινωνίες προσαρμοστούν, καθώς υπάρχουν διάφορα μέτρα προσαρμογής όπως κτίσιμο πιο πράσινων πόλεων, αποφυγή του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, εφαρμογή μέτρων συστημάτων προειδοποίησης. Μπορεί να συμβούν πολλά που μπορούν να μειώσουν την ευπάθεια του ευρωπαϊκού πληθυσμού στο μέλλον» αναφέρει η Κριστίν Άουναν συντονίστρια του πρότζεκτ Exhaustion. 

Η συγκεκριμένη εκπομπή περιλαμβάνεται στο μεγάλο αφιέρωμα του Euronews «Πράσινο Αύριο»

Κοινοποιήστε το άρθρο

Σχετικές ειδήσεις

Αντόνιο Γκουτέρες: «Πρέπει να επισκευάσουμε τον πλανήτη»

Η κλιματική αλλαγή απειλεί την Κύπρο

Ηνωμένο Βασίλειο: Πράσινη βιομηχανική επανάσταση εξήγγειλε ο Μπόρις Τζόνσον