Για σημαντική πρόοδο μετά τις συνομιλίες της Γενεύης κάνουν λόγο Ρούμπιο και Ουκρανοί αξιωματούχοι - Ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης με τη Ρωσία πρέπει να «σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» της Ουκρανίας, τονίζουν Κίεβο και Ουάσιγκτον
Κοινή ανακοίνωση, που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο, εξέδωσαν οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Ουκρανίας μετά τις συνομιλίες που διεξήγαγαν Αμερικανοί, Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη Γενεύη, στη σκιά της αμερικανικής πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Σε αυτήν αναφέρεται ότι ενδεχόμενη συμφωνία «πρέπει να σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» του Κιέβου. Παράλληλα, η αμερικανική προεδρία εξήρε τις συνομιλίες στην Ελβετία, παρόντος του επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, κάνοντας λόγο για «σημαντικό βήμα μπροστά» προς την επίλυση της σύγκρουσης η οποία μαίνεται από τον Φεβρουάριο του 2022.
«Οι συνομιλίες ήταν πολύ παραγωγικές, επικεντρωμένες και με σεβασμό, υπογραμμίζοντας την κοινή δέσμευση για την επίτευξη δίκαιης και διαρκούς ειρήνης», αναφέρει το κείμενο που χαρακτηρίζεται «κοινή» δήλωση με την ουκρανική αντιπροσωπεία στη Γενεύη.
Τα μέρη «επαναβεβαιώνουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θα πρέπει να σέβεται πλήρως την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας», επισημαίνεται και διευκρινίζεται ότι η Ουάσιγκτον και το Κίεβο «συνέταξαν νέα εκδοχή» του «πλαισίου (συμφωνίας) ειρήνης», «επικαιροποιημένη» και «επεξεργασμένη».
Οι αλλαγές που έγιναν στην πρόταση παρέχουν "αξιόπιστους και εφαρμόσιμους μηχανισμούς για τη διασφάλιση της ασφάλειας της Ουκρανίας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα", επισημαίνεται.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε ότι αισθάνεται «πολύ αισιόδοξος» για την πιθανότητα σύναψης συμφωνίας «πολύ γρήγορα». «Προσπαθήσαμε να περιορίσουμε τα σημεία του σχεδίου και το καταφέραμε σήμερα», πρόσθεσε. «Υπάρχει ακόμη δουλειά να γίνει». Ορισμένα από τα εκκρεμή θέματα αφορούν το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, διευκρίνισε ο Μάρκο Ρούμπιο, ενώ σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία είπε ότι είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί. «Πρέπει αυτό να το πάμε στη ρωσική πλευρά...πρέπει να συμφωνήσουν μ' αυτό», είπε.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός διαπραγματευτής Αντρίι Γέρμακ, δεξί χέρι του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έκανε λόγο στη Γενεύη για «πολύ καλή πρόοδο» στις συνομιλίες, ενώ ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος είπε πως η νέα εκδοχή πλέον αντανακλά «την πλειονότητα των προτεραιοτήτων-κλειδιών» του Κιέβου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το επιτελείο Τραμπ «μας ακούει», σημείωσε ο Ζελένσκι.
Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι συζητούν για πιθανή επίσκεψη του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον αυτήν την εβδομάδα για να συζητήσει περί ειρηνευτικού σχεδίου με τον Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με πηγές. Μία από τις πηγές δήλωσε ότι η βασική ιδέα είναι να συζητηθούν τα πλέον ευαίσθητα θέματα της αμερικανικής πρότασης, όπως το εδαφικό.
Η απάντηση της Ευρώπης
Οι συνομιλίες στη Γενεύη, που επισήμως ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Κυριακής, διεξήχθησαν με βάση σχέδιο των 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για να λάβει τέλος η ένοπλη σύρραξη των τελευταίων σχεδόν τεσσάρων χρόνων, με έναυσμα τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια την 24η Φεβρουαρίου 2022.
Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δώσει προθεσμία ως την 27η Νοεμβρίου στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να απαντήσει αλλά το Σάββατο σημείωσε ότι το σχέδιο δεν ήταν η «τελευταία προσφορά» του.
Η αρχική εκδοχή του εγγράφου συνάντησε αντίσταση στο Κίεβο και από πλευράς Ευρωπαίων συμμάχων του, που πήγαν στη Γενεύη για «να αποτρέψουν εξαναγκασμό της Ουκρανίας να συνθηκολογήσει», σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ανέφερε σε δήλωσή της ότι "η Ουκρανία πρέπει να έχει την ελευθερία" να επιλέξει το "δικό της πεπρωμένο", προσθέτοντας ότι η συμμετοχή της ΕΕ στην παροχή βοήθειας για τη διασφάλιση και τη διατήρηση της ειρήνης στην Ουκρανία πρέπει να αναγνωριστεί και να ενσωματωθεί στα ειρηνευτικά σχέδια της Ουκρανίας.
«Απαράδεκτο» χαρακτήρισε ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς το σχέδιο των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν ρωσικά κεφάλαια που έχουν «παγώσει» εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ απέρριψε και την πρόβλεψη να προστεθούν επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τους Ευρωπαίους. Εξέφρασε ωστόσο την ελπίδα ότι στην Γενεύη θα σημειωθεί πρόοδος, ενώ επέρριψε στην Ρωσία την ευθύνη για τις πρόσφατες υβριδικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκές υποδομές.
Δεν νομίζω ότι πρέπει να μιλάμε για ευρωπαϊκή αντιπρόταση στο προσχέδιο Τραμπ, διότι πολλά σημεία του μπορούμε να τα συμμεριστούμε ενώ, και για λόγους χρόνου συμφέρει να επικεντρωθούμε στην πρόταση που ήδη υπάρχει και στα κομβικά ζητήματα", δήλωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, στο περιθώριο της συνόδου G 20 στην Νότια Αφρική.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η χώρα του αντιμετωπίζει δίλημμα μεταξύ της υπεράσπισης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και της διατήρησης της αμερικανικής υποστήριξης στην οποία βασίζεται και διαβεβαίωσε επίσης ότι οι Ουκρανοί "θα υπερασπίζονται πάντα" την πατρίδα τους.
Η πρόταση περιλαμβάνει πολλές ρωσικές απαιτήσεις που το Κίεβο έχει απορρίψει κατηγορηματικά, συμπεριλαμβανομένης της παραχώρησης μεγάλων εδαφικών τμημάτων.
Είχαν προηγηθεί έντονες ανησυχίες σχετικά με την αρχική, υποστηριζόμενη από τον Τραμπ, πρόταση.
Διακομματική ομάδα Αμερικανών γερουσιαστών δήλωσε ότι ο Ρούμπιο τους είπε το Σάββατο ότι το σχέδιο είχε προέλθει από τη Ρωσία και ήταν στην πραγματικότητα μια "λίστα επιθυμιών" για τη Μόσχα, παρά μια σοβαρή ώθηση για την ειρήνη.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι είχε μιλήσει με τον Τραμπ και ξεκαθάρισε ότι υπήρχαν κάποια μέρη των σχεδίων στα οποία τα βασικά ευρωπαϊκά έθνη μπορούσαν να συμφωνήσουν, αλλά άλλα στα οποία δεν μπορούσαν.
"Του είπα ότι συμφωνούμε πλήρως με την Ουκρανία, ότι η κυριαρχία αυτής της χώρας δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο", δήλωσε ο Μερτς σε συνέντευξή του σε γερμανικό μέσο ενημέρωσης.
Ο Ρούμπιο χαρακτήρισε την αμερικανική πρόταση "ζωντανό έγγραφο που αναπνέει" και θα συνεχίσει να αλλάζει. Ξεκαθάρισε επίσης ότι το όποιο τελικό προϊόν, μόλις είναι έτοιμο, θα πρέπει ακόμη να παρουσιαστεί στη Μόσχα- "προφανώς, οι Ρώσοι έχουν δικαίωμα ψήφου εδώ".
Η αποτίμηση των όσων συζητήθηκαν φαίνεται ωστόσο ότι δεν απηχεί τις απόψεις του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ. Πριν από την έναρξη των συνομιλιών, ο Αμερικανός πρόεδρος κατακεραύνωσε την Ουκρανία για έλλειψη ευγνωμοσύνης για την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, ενώ απέφυγε να επικρίνει τη Ρωσία.
"Η "ΗΓΕΣΙΑ" της Ουκρανίας έχει εκφράσει μηδενική ευγνωμοσύνη για τις προσπάθειές μας και η Ευρώπη συνεχίζει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία", έγραψε ο Τραμπ στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social το πρωί της Κυριακής.
Μετά την ανάρτηση του Τραμπ, ο Ζελένσκι επικρότησε τις προσπάθειες των ΗΠΑ για την ασφάλεια, τονίζοντας παράλληλα ότι "η ουσία της όλης διπλωματικής κατάστασης είναι ότι ήταν η Ρωσία, και μόνο η Ρωσία, που ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο".
"Η Ουκρανία είναι ευγνώμων στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε κάθε αμερικανική καρδιά και προσωπικά στον πρόεδρο Τραμπ", έγραψε ο Zelenskyy σε ανάρτησή του στο Telegram και πρόσθεσε: "Ευχαριστούμε όλους στην Ευρώπη".
"Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε τον κύριο στόχο - να σταματήσουμε τον πόλεμο της Ρωσίας και να αποτρέψουμε να αναζωπυρωθεί ξανά", πρόσθεσε.