ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι περιπέτειες, οι αγωνίες, οι τραυματικές εμπειρίες ασυνόδευτων παιδιών που πήραν το δρόμο της προσφυγιάς είναι μια από τις πιο δύσκολα διαχειρίσιμες πτυχές της προσφυγικής κρίσης.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ασυνόδευτα παιδιά βρίσκουν οικογενειακή θαλπωρή σε επιλεγμένες οικογένειες μέσω της πρωτοπόρου δράσης «Ένα σπίτι για τα ανθρώπινα δικαιώματα» που υλοποιείται από την ΜΚΟ «ΜΕΤΑδραση».
Κάθε παιδί έχει και μια διαφορετική ιστορία να αφηγηθεί όλα όμως, ακόμη κι αν δεν το παραδέχονται εύκολα, φοβούνται ένα πράγμα: να είναι μόνα. Ορισμένα ξεκίνησαν το ταξίδι μόνα τους με στόχο να επανενωθούν κάποια στιγμή με μέλη των οικογενειών τους αλλά έχασαν τους δικούς τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
3.300 ασυνόδευτα παιδιά έχουν συνοδευτεί με ασφάλεια, σε 650 παιδιά έχει παρασχεθεί νομική βοήθεια και ενημέρωση, 15 οικογένειες έχουν επιλεγεί και καταγραφεί σε ειδικό μητρώο περιμένοντας να φιλοξενήσουν ασυνόδευτα παιδιά.
Ταίριασμα παιδιών και οικογενειών: ένα δύσκολο εγχείρημα
Μια οικογένεια έχει ήδη υποδεχτεί ένα 12χρονο κορίτσι από την Αφρική. Ένα άλλο κορίτσι από το Αφγανιστάν έχει βρει θαλπωρή σε μια οικογένεια ομοεθνών της που ήταν ήδη εγκαταστημένη στην Ελλάδα. Η μικρή περιμένει να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες επανένωσής της με μέλη της οικογένειάς της που βρίσκονται στον Καναδά. Η διαδικασία τοποθέτησης παιδιών σε οικογένειες είναι αργή. Απαιτείται ενδελεχής έλεγχος των οικογενειών που προσφέρονται να αναλάβουν παιδιά ενώ η τοποθέτηση γίνεται με εισαγγελική παραγγελία.
Διανομή ανθρωπιστικού υλικού στον Ελαιώνα από την ακούραστη ομάδα εθελοντών μας https://t.co/4lB2IE45Bjpic.twitter.com/1Ugt5K7aZj
— ΜΕΤΑδραση (@metadrasi) February 17, 2016
Εκτός από τις 15 οικογένειες που έχουν ενταχθεί στο μητρώο της ΜΚΟ «ΜΕΤΑδραση» και άλλες έχουν δηλώσει ενδιαφέρον ωστόσο ένα πολύ βασικό κριτήριο είναι η γλώσσα. Η οικογένεια που θα υποδεχτεί ασυνόδευτο παιδί θα πρέπει να μιλά αραβικά, φαρσί ή κάποια άλλη από τις βασικές γλώσσες που τα παιδιά και να έχουν τα ίδια έθιμα και παραδόσεις.
Εκτός από το πρόγραμμα «Ένα σπίτι για τα ανθρώπινα δικαιώματα», υλοποιείται και το πρόγραμμα επιτροπείας. Το Δίκτυο Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων σε αριθμούς:
· 13 ειδικά εκπαιδευμένα μέλη του δικτύου δρουν σε Αθήνα, Λέσβο, Σάμο και Ορεστιάδα και έχουν προχωρήσει σε πάνω από 3.000 δράσεις
· Κατά τη διάρκεια των 7 πρώτων μηνών του προγράμματος ανέλαβαν 256 παιδιά (150% περισσότερα από τον αρχικό στόχο)
· Τα παιδιά είναι ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 18 ετών
· 4 από τα παιδιά έχουν επανενωθεί με τις οικογένειές τους που βρίσκονταν ήδη σε άλλες χώρες της Ε.Ε
Τα μέλη του δικτύου είναι οι άνθρωποι που κρατούν το χέρι των παιδιών όταν φοβούνται και τους παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη. Κάνουν βέβαια και μια σειρά από ενέργειες που ένα παιδί θα ήταν αδύνατο να διεκπεραιώσει μόνο του, όπως:
Περιμένουν στα σύνορα ή τις ακτές και εντοπίζουν τα ασυνόδευτα παιδιά τα οποία οδηγούν στα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής για καταγραφή
Συνοδεύουν τα παιδιά στο νοσοκομείο, στον γιατρό για εξετάσεις ή για εμβόλια
Βοηθούν στη διαδικασία υποβολής αιτήματος ασύλου
Για να γίνει κάποιος μέλος του δικτύου επιτροπείας θα πρέπει να είναι 27 ετών και πάνω, να είναι κάτοχος πτυχίου ανθρωπιστικών σπουδών και να έχει εμπειρία τουλάχιστον 2 ετών με παιδιά.
Οι 3 άξονες για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών
Στην πλήρη ανάπτυξή του το πρόγραμμα θα πρέπει να ξεδιπλώνεται σε τρεις άξονες ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία των παιδιών:
Νομικοί υποδέχονται ασυνόδευτα παιδιά σε Λέσβο, Χίο και Σάμο και τα βοηθούν στις διαδικασίες υποβολής αιτήματος ασύλου ή οικογενειακής επανένωσης
Τα μικρότερα παιδιά έως 12 ετών τοποθετούνται σε οικογένειες
Τοποθέτηση σε προσωρινή δομή φιλοξενίας στη Λέσβο για παιδιά έως 15 ετών ώστε να προφυλαχθούν από κυκλώματα διακινητών και traffickers. Υπάρχουν 12 κλίνες που θα μπορούσαν να επεκταθούν στις 20 με 25. Η ΜΚΟ ΜΕΤΑδραση στοχεύει στη δημιουργία ακόμη 2 τέτοιων χώρων στη Χίο και τη Σάμο
Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές κάθε χρόνο φτάνουν στην Ελλάδα 3.500 ασυνόδευτα παιδιά. Τα προηγούμενα χρόνια οι περισσότεροι ανήλικοι ήταν από το Αφγανιστάν. Το 2015 τα περισσότερα παιδιά είναι από τη Συρία.
Σύμφωνα με τη ΜΚΟ ΜΕΤΑδραση:
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠάνω από 2.700 ασυνόδευτα παιδιά ηλικίας από 10 μηνών και πάνω έχουν καταγραφεί στην Αθήνα
Μόνο τους 2 τελευταίους μήνες 450 παιδιά έχουν ενταχθεί σε δομές φιλοξενίας ενώ τα προηγούμενα χρόνια ο αριθμός δεν θα ξεπερνούσε τα 40 με 50 παιδιά
Είναι πολύ δύσκολο να επιβεβαιωθεί η ανηλικότητα και για αυτό απαιτούνται ειδικές εξετάσεις. Σε πολλές περιπτώσεις τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο όταν ανήλικοι δηλώνουν ψευδώς πως είναι πάνω από 18 ετών και πως ταξιδεύουν μαζί με κάποιον υποτιθέμενο «θείο»
Η πλέον ευάλωτη ηλικιακή ομάδα παιδιών που μπορεί να πέσουν θύματα κυκλωμάτων trafficking είναι μεταξύ 10 και 12 ετών
#Lesvos, Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων ΜΕΤΑδρασης: θλιβερή ιστορία πίσω από χαμόγελο https://t.co/0ADfQ13R9Spic.twitter.com/FayHLq6ylu
— ΜΕΤΑδραση (@metadrasi) February 11, 2016
Το έργο χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, γνωστού ως EEAGrants
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔιαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Στόχος του Προγράμματος είναι η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.