Ν. Χριστοδουλίδης: Καμία λύση δεν μπορεί να επιβληθεί στην Ουκρανία
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κάλεσαν τα μέλη της «Συμμαχίας των Πρόθυμων» να παρέχουν στην Ουκρανία ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για την προστασία μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη στρατιωτικού προσωπικού στο έδαφος ως μέρος μιας πολυεθνικής δύναμης.
Η «Συμμαχία των Πρόθυμων», που συγκεντρώνει τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, την Τουρκία, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιαπωνία, συναντήθηκε διαδικτυακά την Τρίτη για να συζητήσει τη διπλωματική πρωτοβουλία που ξεκίνησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες για την επίτευξη ειρήνης.
Το αρχικό 28-σημείων σχέδιο, που συντάχθηκε μυστικά από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους, απέκλειε κατηγορηματικά την παρουσία του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος μετά τον πόλεμο.
Ωστόσο, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένουν σταθερές στις προθέσεις τους, υποστηρίζοντας ότι η φυσική στρατιωτική τους παρουσία θα βοηθήσει στην αποτροπή νέας επιθετικότητας.
«Υπάρχει επιτέλους μια ευκαιρία να σημειωθεί πραγματική πρόοδος προς μια καλή ειρήνη. Αλλά η απόλυτη προϋπόθεση για μια καλή ειρήνη είναι ένα σύνολο πολύ ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας, και όχι εγγυήσεις επί χαρτιού», δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στα εισαγωγικά σχόλιά του.
«Η Ουκρανία έχει λάβει υποσχέσεις που καταπατήθηκαν από διαδοχικές ρωσικές επιθέσεις. Οι πραγματικά στέρεες εγγυήσεις είναι απαραίτητες.»
Νωρίτερα την Τρίτη, ο Μακρόν εξήγησε ότι η λεγόμενη «δύναμη καθησυχασμού» που σχεδιάζεται από τη συμμαχία θα αναπτυχθεί σε στρατηγικές τοποθεσίες σε όλη την Ουκρανία, όπως στο Κίεβο και την Οδησσό, μετά τη λήξη των εχθροπραξιών.
«Γάλλοι, Βρετανοί και Τούρκοι στρατιώτες θα βρίσκονται εκεί όταν υπογραφεί η ειρήνη για να διεξάγουν εκπαιδεύσεις και επιχειρήσεις ασφαλείας», δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος στο ραδιόφωνο RTL.
«Δεν σχεδιάσαμε ποτέ να βρεθούμε στο μέτωπο.»
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ εξέφρασε παρόμοιο μήνυμα, καλώντας τη συμμαχία να «στερεώσει» τις δεσμεύσεις της προς τη μελλοντική δύναμη.
«Πρέπει να προετοιμάσουμε τον σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση για να οικοδομήσουμε τη μελλοντική δύναμη της Ουκρανίας ώστε να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Η πολυεθνική δύναμη που εκπαιδεύουμε θα αποτελέσει ζωτικό μέρος αυτού. Οι στρατιωτικοί μας σχεδιαστές, που έχουν εργαστεί σκληρά τους τελευταίους μήνες, θα συνεχίσουν να δουλεύουν για την ετοιμότητα αυτής της δύναμης», δήλωσε ο Στάρμερ στην ομιλία του.
«Πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό με ισχυρή πολιτική εγγύηση για να δείξουμε στη Ρωσία ότι εννοούμε σοβαρά να αντιδράσουμε σε οποιαδήποτε παραβίαση. Και μόνο αν η Ρωσία πιστεύει ότι θα αντιδράσουμε σοβαρά σε μια παραβίαση, αυτό θα στηρίξει μια διαρκή ειρήνη.»
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο ηγήθηκαν φέτος των εκκλήσεων για ανάπτυξη στρατιωτικού προσωπικού στην μεταπολεμική Ουκρανία, μια υψηλού κινδύνου αποστολή που έχει προκαλέσει έντονες διαφωνίες μεταξύ των δυτικών συμμάχων. Η Σουηδία, η Δανία και η Αυστραλία έχουν εκφράσει ανοιχτότητα, ενώ η Πολωνία, η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν αντιταχθεί.
Στο τέλος της συνάντησης, στην οποία συμμετείχαν διαδικτυακά 35 χώρες και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα δημιουργηθεί μια «ομάδα εργασίας» για την οριστικοποίηση των εγγυήσεων ασφαλείας και των συνεισφορών κάθε συμμετέχοντος.
Η ομάδα θα ηγηθείται από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο και θα περιλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία.
Στα σχόλιά τους, τόσο ο Μακρόν όσο και ο Στάρμερ τόνισαν την ανάγκη διατήρησης της πίεσης στη Μόσχα μέσω κυρώσεων και τη χρήση των αδρανοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας για την υποστήριξη της Ουκρανίας, μια πρωτοβουλία χωρίς προηγούμενο.
Διπλωματικός πυρετός
Η συνάντηση της Τρίτης πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αφότου η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι οι διμερείς συζητήσεις με τους Αμερικανούς είχαν αποφέρει μια «κοινή κατανόηση των βασικών όρων της συμφωνίας».
Τα πιο ευαίσθητα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, εν αναμονή μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ των Προέδρων Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ντόναλντ Τραμπ, που δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
«Η Ουκρανία δεν θα αποτελέσει ποτέ εμπόδιο στην ειρήνη – αυτή είναι η αρχή μας, μια κοινή αρχή, και εκατομμύρια Ουκρανοί βασίζονται σε αυτό και αξίζουν μια αξιοπρεπή ειρήνη», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ο πυρετός των διαπραγματεύσεων έχει τροποποιήσει σημαντικά το περιεχόμενο του 28-σημείων σχεδίου, που περιλάμβανε εκτενείς διατάξεις που ευνοούσαν σε μεγάλο βαθμό τα συμφέροντα της Μόσχας και προκάλεσαν ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Μεταξύ αυτών, το Σημείο 8 ανέφερε: «Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην σταθμεύει στρατεύματα στην Ουκρανία», αντιφάσκοντας άμεσα με τη δύναμη καθησυχασμού που προβλέπεται από τη «Συμμαχία των Πρόθυμων».
Αμερικανική αντιπροσωπεία συναντήθηκε με Ρώσους αξιωματούχους στο Αμπού Ντάμπι για να συζητήσει τις αλλαγές μετά από υψηλού επιπέδου συνομιλίες με τους Ουκρανούς στη Γενεύη της Ελβετίας.
Το Κρεμλίνο έχει εκφράσει προτίμηση στο αρχικό 28-σημείων σχέδιο.
Ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι κλείνουν ταχύτατα τα τάγματα για να απαιτήσουν «πλήρη εμπλοκή» σε οποιοδήποτε ζήτημα που αφορά την αρμοδιότητά τους, όπως οι οικονομικές κυρώσεις και τα αδρανοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, αξίας 210 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ευρωπαϊκό έδαφος.
«Ζητούμε κατάπαυση πυρός το συντομότερο δυνατόν, μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία και ασφάλεια για την Ευρώπη. Οποιοδήποτε σχέδιο επηρεάζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και την κυριαρχία απαιτεί τη συγκατάθεση της Ευρώπης», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερζ την Τρίτη.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν επίσης για την έλλειψη σταθερών και εφαρμοστέων εγγυήσεων ασφαλείας που η Ρωσία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί για να εξαπολύσει νέα επίθεση κατά της Ουκρανίας στο μέλλον. Η ΕΕ αναπτύσσει σχέδια να είναι στρατιωτικά έτοιμη να αποκρούσει μια ρωσική εισβολή έως το 2030.
«Είμαστε ενωμένοι στην υποστήριξη μιας δίκαιης, αξιοπρεπούς και διαρκούς ειρήνης για την Ουκρανία, που θα διασφαλίζει την κυριαρχία της και θα εγγυάται τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά της», δήλωσε ο Μακρόν.
Ο Λευκός Οίκος ήθελε αρχικά η συμφωνία-πλαίσιο να υπογραφεί μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών, που φέτος είναι στις 27 Νοεμβρίου, αλλά οι συνομιλίες της Γενεύης προσέφεραν μεγαλύτερη ευελιξία στη διαδικασία.
Συμμετοχή Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη στην τηλεδιάσκεψη
Στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών που συμμετέχουν στη «Συμμαχία των Προθύμων» για την Ουκρανία, έλαβε μέρος ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας συμμετείχε σήμερα το απόγευμα στην τηλεδιάσκεψη της Συμμαχίας των Προθύμων για την Ουκρανία, η οποία έρχεται σε συνέχεια της ιδιαίτερα σημαντικής χθεσινής τηλεδιάσκεψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου επίσης συμμετείχε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σε μια συγκυρία όπου η ενότητα και η στρατηγική σύγκλιση της ευρωπαϊκής οικογένειας καθίστανται επιτακτικές.
Σύμφωνα με τη γραπτή δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, στο πλαίσιο των τηλεδιασκέψεων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καλωσορίζει την αυξημένη κινητικότητα και την ενεργό εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ) στις προσπάθειες για ειρήνευση στην Ουκρανία, καθώς και τη διαρκή διαβούλευση της αμερικανικής πλευράς με την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους εταίρους.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επανέλαβε τη θέση αρχής της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι καμία λύση δεν μπορεί να επιβληθεί στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, τα ζητήματα που αφορούν άμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) οφείλουν να αποτελούν προϊόν συλλογικής συζήτησης και θεσμικής επεξεργασίας εντός της ίδιας της Ένωσης. Επιπρόσθετα, επαναβεβαίωσε τον πλήρη σεβασμό της Κύπρου στην κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, θέση απόλυτα συμβατή με τη δική μας ιστορική εμπειρία και τις σταθερές μας αρχές.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπογράμμισε επίσης την ανάγκη να αντιμετωπιστεί αποφασιστικά το φαινόμενο της παράκαμψης κυρώσεων της ΕΕ και των ΗΠΑ από τρίτες χώρες, ιδιαίτερα από χώρες που ανήκουν στο ΝΑΤΟ. Η αξιοπιστία του διεθνούς πλαισίου κυρώσεων και η αποτελεσματικότητά του προϋποθέτουν κοινή στάση, διαφάνεια και συνέπεια εκ μέρους όλων.
Η ομάδα θα ηγηθείται από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο και θα περιλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία.
Στα σχόλιά τους, τόσο ο Μακρόν όσο και ο Στάρμερ τόνισαν την ανάγκη διατήρησης της πίεσης στη Μόσχα μέσω κυρώσεων και τη χρήση των αδρανοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας για την υποστήριξη της Ουκρανίας, μια πρωτοβουλία χωρίς προηγούμενο.
Διπλωματικός πυρετός
Η συνάντηση της Τρίτης πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αφότου η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι οι διμερείς συζητήσεις με τους Αμερικανούς είχαν αποφέρει μια «κοινή κατανόηση των βασικών όρων της συμφωνίας».
Τα πιο ευαίσθητα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, εν αναμονή μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ των Προέδρων Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ντόναλντ Τραμπ, που δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
«Η Ουκρανία δεν θα αποτελέσει ποτέ εμπόδιο στην ειρήνη – αυτή είναι η αρχή μας, μια κοινή αρχή, και εκατομμύρια Ουκρανοί βασίζονται σε αυτό και αξίζουν μια αξιοπρεπή ειρήνη», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ο πυρετός των διαπραγματεύσεων έχει τροποποιήσει σημαντικά το περιεχόμενο του 28-σημείων σχεδίου, που περιλάμβανε εκτενείς διατάξεις που ευνοούσαν σε μεγάλο βαθμό τα συμφέροντα της Μόσχας και προκάλεσαν ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Μεταξύ αυτών, το Σημείο 8 ανέφερε: «Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην σταθμεύει στρατεύματα στην Ουκρανία», αντιφάσκοντας άμεσα με τη δύναμη καθησυχασμού που προβλέπεται από τη «Συμμαχία των Πρόθυμων».
Αμερικανική αντιπροσωπεία συναντήθηκε με Ρώσους αξιωματούχους στο Αμπού Ντάμπι για να συζητήσει τις αλλαγές μετά από υψηλού επιπέδου συνομιλίες με τους Ουκρανούς στη Γενεύη της Ελβετίας.
Το Κρεμλίνο έχει εκφράσει προτίμηση στο αρχικό 28-σημείων σχέδιο.
Ταυτόχρονα, οι Ευρωπαίοι κλείνουν ταχύτατα τα τάγματα για να απαιτήσουν «πλήρη εμπλοκή» σε οποιοδήποτε ζήτημα που αφορά την αρμοδιότητά τους, όπως οι οικονομικές κυρώσεις και τα αδρανοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, αξίας 210 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ευρωπαϊκό έδαφος.
«Ζητούμε κατάπαυση πυρός το συντομότερο δυνατόν, μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία και ασφάλεια για την Ευρώπη. Οποιοδήποτε σχέδιο επηρεάζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και την κυριαρχία απαιτεί τη συγκατάθεση της Ευρώπης», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερζ την Τρίτη.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν επίσης για την έλλειψη σταθερών και εφαρμοστέων εγγυήσεων ασφαλείας που η Ρωσία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί για να εξαπολύσει νέα επίθεση κατά της Ουκρανίας στο μέλλον. Η ΕΕ αναπτύσσει σχέδια να είναι στρατιωτικά έτοιμη να αποκρούσει μια ρωσική εισβολή έως το 2030.
«Είμαστε ενωμένοι στην υποστήριξη μιας δίκαιης, αξιοπρεπούς και διαρκούς ειρήνης για την Ουκρανία, που θα διασφαλίζει την κυριαρχία της και θα εγγυάται τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά της», δήλωσε ο Μακρόν.
Ο Λευκός Οίκος ήθελε αρχικά η συμφωνία-πλαίσιο να υπογραφεί μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών, που φέτος είναι στις 27 Νοεμβρίου, αλλά οι συνομιλίες της Γενεύης προσέφεραν μεγαλύτερη ευελιξία στη διαδικασία.