Όλοι κάποιες στιγμές πρέπει να νιώθουμε ένοχοι, διότι αγνοούμε τις σημάνσεις για την Υγεία και Ασφάλεια, στο δρόμο, στα γραφεία και τους χώρους
Όλοι κάποιες στιγμές πρέπει να νιώθουμε ένοχοι, διότι αγνοούμε τις σημάνσεις για την Υγεία και Ασφάλεια, στο δρόμο, στα γραφεία και τους χώρους εργασίας.
Και όμως αυτό σχετίζεται κατά πολύ με την οικονομική μας ανάπτυξη.
Στο νέο επεισόδιο της σειράς Real Economy, μεταφερόμαστε στην Ισπανία για να κατανοήσει τα οικονομικά δεδομένα της Υγείας και Ασφάλειας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, περισσότερο γνωστό ως OSHA, και να εξετάσουμε τι μέτρα λαμβάνει μια βιομηχανία.
Στη συνέχεια μεταβαίνουμε στο Βέλγιο, για να κατανοήσουμε πώς οι εταιρείες και οι εργαζόμενοι καινοτομούν, ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν είναι μόνο σωματικά ικανοί, αλλά και ψυχικά προετοιμασμένοι για να εργαστούν σε δύσκολες στιγμές.
- Ποια η σημασία της Υγείας και Ασφάλειας; *
Κυρίαρχος στόχος είναι να αποτραπούν οι απώλειες από τη δουλειά ή οι αναρρωτικές άδειες, λόγω των προβλημάτων στο χώρο εργασίας…
Η Υγεία και Ασφάλεια ασχολείται με την προσαρμοστικότητα στο χώρο εργασίας, με τις δεξιότητες και τις ικανότητές μας, καθώς και τη φροντίδα των φυσικών αναγκών μας …, αλλά επίσης περιλαμβάνει τη φροντίδα της γενικής κατάστασης της υγείας μας, στο χώρο εργασίας.
Πως όμως όλα αυτά «δένουν» με την οικονομία και την ανάπτυξη; Ας το ανακαλύψουμε!
- Μια φανταστική περίπτωση *
O Φίλιππος είναι κρεοπώλης που απασχολεί προσωπικό 25 ατόμων.
Η προστιθέμενη αξία με την ειδίκευση στην παραγωγή κρέατος, αυξάνει την παραγωγικότητα της επιχείρησής του.
Αυτό ενισχύει τη δυνατότητα να πληρωθούν οι φόροι, μεγαλώνει τις πωλήσεις και συμβάλει στην συνολική ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας του.
Αλλά ο Φίλιππος δεν έχει εφαρμόσει κανόνες για την υγεία και την ασφάλεια, καθώς ο ίδιος πιστεύει ότι αυτό του κοστίζει.
Έτσι τα ατυχήματα και οι ασθένειες αρχίζουν να αυξάνονται… και κατά μέσο όρο 2 ή 3 υπάλληλοι του, βγαίνουν σε αναρρωτική άδεια.
Η παραγωγικότητα της επιχείρησης του Φίλιππου πέφτει, καθώς έχει να πληρώσει μισθούς, αποζημιώσεις και προφανώς, κάλυψη ιατρικών εξόδων.
Έχει, επίσης, την επισκευή των μηχανημάτων που παθαίνουν ζημιές, αλλά και να εκπαιδεύσει τους αντικαταστάτες, κάτι που κοστίζει σε χρόνο και χρήμα.
Με λιγότερους πελάτες το ηθικό μεταξύ των εργαζομένων πέφτει, προκαλώντας περαιτέρω μείωση της παραγωγικότητας.
Οι εργαζόμενοι που αρρωσταίνουν ή έχουν ατυχήματα, βλέπουν μείωση των εσόδων τους και κατ’ επέκταση του βιοτικού τους επιπέδου.
Αυτό προσθέτει βάρος στην οικογένεια και τους φίλους, ενώ αυξάνεται το κόστος για την οικονομία, καθώς οι εργαζόμενοι χρειάζονται κοινωνική και οικονομική υποστήριξη, μαζί με την ιατρική περίθαλψη.
Όσοι βγαίνουν από το εργατικό δυναμικό, έχουν δε ανάγκη περαιτέρω οικονομικής και κοινωνικής στήριξης.
Οι κοινωνικοί και οικονομικοί δείκτες καταγράφουν ζημιές και η απώλεια παραγωγικότητας στις επιχειρήσεις, όπως του Φίλιππου οδηγεί επίσης σε μείωση της ανάπτυξης.
Πρόκειται με λίγα λόγια για ένα «φαύλο κύκλο»! http://www.hesapro.org/files/Background_Research.pdf
- Η Υγεία και Ασφάλεια είναι καλή για όλους *
Στην Ευρώπη χάνουμε κατά προσέγγιση 83 εκατομμύρια ημέρες το χρόνο, λόγω εργατικών ατυχημάτων…
Τα 3/4 από τους εργαζόμενους θα πάρουν μια μέρα ρεπό. Όμως σχεδόν ένας στους τέσσερις θα βρεθεί εκτός δουλειάς περισσότερο από ένα μήνα.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό, καθώς σε αναρρωτικές άδειες χάνονται 367 εκατομμύρια ημέρες λόγω των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία.
Αυτό ρίχνει την παραγωγικότητα!
Υπάρχει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Το νέο Στρατηγικό Πλαίσιο για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, της περιόδου 2014-2020 έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της Ευρώπης … τη γήρανση του πληθυσμού, την καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων και την πρόληψη των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία.
Ας παρακολουθήσουμε το οδοιπορικό της Μόνικα Πίνα έξω από το Μπιλμπάο της Ισπανίας, όπου ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία, επιχειρεί να βρει πως και τι μπορεί να γίνει τώρα.
https://osha.europa.eu/en/tools-and-publications/infographics/cost-work-related-stress-business-and-key-warning-signs
- Τα εργατικά ατυχήματα στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν ένα βαρύ οικονομικό φορτίο που εξακολουθεί να είναι δύσκολο να μετρηθεί ποσοτικά.
Περίπου 55 δισ. ευρώ ήταν το εκτιμώμενο κόστος το 2000. Σήμερα αυτό το κόστος εξακολουθεί να είναι σημαντικό.
Ιδιαίτερα σε τομείς όπως ο κατασκευαστικός τομέας, όπου τα ατυχήματα εξακολουθούν να χτυπούν αμείλικτα.
Σε αυτή τη βιομηχανία συνέβαινε το 26,1% του συνόλου των θανατηφόρων ατυχημάτων το 2012. Στην Ισπανία, τα στοιχεία εξακολουθούν να είναι ανησυχητικά.
- Ανθρώπινη… αιμορραγία στις κατασκευές *
«Το 2013, το 2014 και το 2015 τα πράγματα ήταν πολύ άσχημα. Το διάστημα από το 2008 έως το 2012, ο δείκτης κατέγραψε 5.000 ατυχήματα ανά 100.000 εργαζομένους.
«Τα τελευταία στοιχεία αναφέρουν περισσότερα από 6.500 ατυχήματα», λέει ο Ενρίκε Κοράλ, Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εργατών στον τομέα των κατασκευών.
Περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη, έπεσαν θύματα ενός μη θανατηφόρου εργατικού ατυχήματος το 2012.
Τα θανατηφόρα δυστυχήματα ήταν πάνω από 3.500.
Αυτό σημαίνει ότι υπήρξαν κατά μέσο όρο 2,44 θάνατοι ανά 100.000 εργαζόμενους. Τα στοιχεία διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Κυμαίνονταν πάνω από πέντε στην Πολωνία και λιγότερο από ένα, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία και η Ολλανδία.
- Η γεφύρωση του χάσματος παραγωγικότητας *
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα εργατικά ατυχήματα μπορεί να επηρεάσουν τις οικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων, αλλά και την οικονομία μιας χώρας. Συναντήσαμε στο Μπιλμπάο τη διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία.
«Πολλές χώρες στην Ευρώπη, έχουν τη δική τους μεθοδολογία για τον υπολογισμό του κόστους. Η Γερμανία, για παράδειγμα. υπολογίζει ότι η κακή χρήση της ασφάλειας και της υγείας, οδηγεί σε απώλεια ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ και αυτό σημαίνει ό,τι χάνεται κάπου το 3,2% του ΑΕΠ», λέει η Κρίστα Σέντλατσεκ.
Η παγκόσμια απώλεια ΑΕΠ λόγω των εργατικών ατυχημάτων και ασθενειών, έχει εκτιμηθεί γύρω στο 4%. Στην Ευρώπη, αυτό θα κυμανθεί μεταξύ 2,6 και 3,8% σε ετήσια βάση.
Οι επί μέρους μελέτες, φανερώνουν ότι η Υγεία και Ασφάλεια δεν θα πρέπει πλέον να θεωρείται ως καθαρό κόστος. Και αυτό διότι μια επένδυση ενός (1) ευρώ για την ευεξία στην εργασία, μπορεί να παράγει τουλάχιστον 2,2 ευρώ που επιστρέφουν στον επενδυτή.
Τα πιθανά οφέλη απο την πρόληψη
Στο Μπιλμπάο ένα κατασκευαστικό εργοτάξιο εποπτεύεται από τη δημόσια επιχείρηση Visesa.
Η επικεφαλής Υγείας και Ασφάλειας, εξηγεί τα οφέλη από την επένδυση στην πρόληψη!
«Το κόστος για την Υγεία και Ασφάλεια στο εργοτάξιο είναι περίπου 289.000 ευρώ για δύο χρόνια. Τα μέτρα ασφάλειας που εφαρμόζονται συνεπάγονται τη μείωση της δυνατότητας των κυρώσεων ή του μπλοκαρίσματος της παραγωγής. Για παράδειγμα, σταματώντας την παραγωγή στο εργοτάξιο αυτό κοστίζει 3.500 ευρώ ανά ημέρα», τονίζει η Μάιτε Πριέτο.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία παρέχει ένα δεσμευτικό πλαίσιο, αλλά η εφαρμογή του διαφέρει από χώρα σε χώρα, από κλάδο και μέγεθος επιχείρησης. Οι δυσκολίες που εντοπίζονται στην Ισπανία εμφανίζονται και σε πολλές ακόμη χώρες.
«Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν την πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ισπανία, δεν είναι μέρος της Υγείας και Ασφάλειας, δεν έχουν συγκεκριμένους υπαλλήλους για αυτό. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει τμήμα που να ειδικεύεται στην Υγεία και Ασφάλεια και αυτό οδηγεί συχνά σε μη κατανοητές απαιτήσεις», λέει η Πριέτο.
Εκτός από τα εργατικά ατυχήματα στην Ευρώπη, η έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες στο χώρο εργασίας πιστεύεται ότι «συμβάλλει» σημαντικά, στη θνησιμότητα μέσω καρκινογόνων ασθενειών. Αυτό εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μια παγκόσμια επιβάρυνση κατά 152.000 θανάτους και σχεδόν 1,6 εκατομμύρια αναπήρους.
Στις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις περιλαμβάνεται η δαπανηρή πρόωρη συνταξιοδότηση, η απώλεια ειδικευμένου προσωπικού, οι μεγάλες ιατρικές δαπάνες και τα ασφάλιστρα.
«Σχεδόν το 1% του ΑΕΠ στη Βρετανία χάνεται εξ αιτίας των παθήσεων καρκίνου σε εργατικούς χώρους», λέει η Κρίστα Σέντλατσεκ.
- Προβλήματα υγείας στο χώρο εργασίας*
Κάπου το 8,6% των εργαζομένων στην ΕΕ ανέφερε ένα πρόβλημα υγείας, που σχετίζεται με την εργασία, τους τελευταίους 12 μήνες. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 23 εκατομμύρια ανθρώπους. Στην κορυφή, είναι τα μυοσκελετικά προβλήματα και ακολουθεί το άγχος και η κατάθλιψη.
Ποτέ δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς κοιτάζοντας τους χαλαρούς ανθρώπους, τα θέματα ψυχικής υγείας που τους απασχολούν.
Για να σταματήσει το κάπνισμα ή να αλλάξει θέσεις εργασίας το 1/5 στην Ευρώπη … κοστίζει στις εταιρείες δύο φορές, όσο δηλαδή οι απλές αναρρωτικές άδειες και 5 φορές τον αριθμό των ατυχημάτων.
Κοστίζει επίσης 240 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο… το 43% από αυτά βγαίνουν απευθείας από το κόστος της ιατρικής περίθαλψης και το 57% από την απώλεια παραγωγικότητας.
Η επόμενη στάση είναι στο Βέλγιο για να δούμε τι κάνουν οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις ώστε να αντιμετωπίσουν τη συνολική κατάσταση.
- Είναι προβληματικό το γραφείο σας; *
Οι καταστάσεις στρες που σχετίζονται με το εργασιακό άγχος και τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους είναι υπεύθυνες για σχεδόν το ήμισυ του αριθμού των εργάσιμων ημερών που χάνονται κάθε χρόνο. Απουσίες που οφείλονται στο στρες, την κατάθλιψη και την επαγγελματική εξουθένωση, αυξάνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα γραφεία αποδεικνύεται ότι είναι τα πιο περίπλοκα μέρη που οι άνθρωποι θα μπορούσαν να φανταστούν.
Το κύριο ζήτημα για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων φαίνεται να είναι το ταμπού που εξακολουθεί να υπάρχει σε περίπου 30% των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων ώστε να μιλήσουν ανοιχτά για αυτά τα θέματα.
Αυτή η απροθυμία μεγαλώνει μαζί με το μέγεθος της επιχείρησης.
Το θέμα δεν φαίνεται να αφορά τη Siemens στο Βέλγιο, καθώς η εταιρεία έχει φροντίσει όχι μόνο για την υγεία και την ασφάλεια, αλλά και για την ευημερία των εργαζομένων. Η εταιρεία είναι μεταξύ εκείνων που επιχορηγείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, ως μια καλή πρακτική διαχείρισης του στρες και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων.
«Το Fit@Work είναι ένα πρόγραμμα προαγωγής της υγείας για την απόκτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής στους εργαζόμενους μας… Έχουμε την υγεία και τη διατροφή, έχουμε σωματική άσκηση και επίσης έχουμε την ψυχική και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση» λέει λέει ο Πατρίκ ντε Μπουβιέ επικεφαλής τους τμήματος Περιβάλλοντος Υγείας και διευθυντής Ασφάλειας, της Siemens Βελγίου.
- Όλα είναι θέμα μυαλού*
Ο Φρανσουά όπως και οι μισοί από τους 1.500 υπαλλήλους της εταιρείας στο Βέλγιο, έχουν χρόνο να ασκούνται σωματικά κάθε εβδομάδα στο χώρο εργασίας. Όχι μόνο με κοιλιακούς, αλλά και προπονητικές συνεδρίες, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του στρες. Όλα αυτά είναι μέρος ενός σχεδίου για το οποίο η εταιρεία επένδυσε το 2013 περίπου 500.000 ευρώ για τρία χρόνια.
«Γιατί να ξεκινήσουμε κάτι που μπορεί μετά απο μερικά χρόνια να σταματήσει; Είναι δύσκολη απάντηση! Έχει αποδειχθεί ότι η φροντίδα για την ευημερία των ανθρώπων βοηθά τόσο πολύ που είναι πραγματικά ένα συν για την εταιρεία. Ή πιστεύετε σε αυτό ή δεν το κάνετε!», λέει ο Μπουβιέ.
Η βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι το ζητούμενο. Περισσότερο από το μισό του συνόλου των απασχολούμενων, εργάζεται τουλάχιστον ένα Σάββατο το μήνα, ενώ το 45% λένε ότι έχουν εργαστεί στον ελεύθερο χρόνο, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις κατά τους τελευταίους 12 μήνες. Το 3% το κάνει αυτό σε καθημερινή βάση.
Ανάγκη για μεγαλύτερη προσπάθεια
Ζητήσαμε από την διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στο Μπιλμπάο, εάν θα μπορούσε να δώσει μια ευρύτερη εικόνα του προβλήματος στην Ευρώπη.
«Βλέπουμε ότι στην Ευρώπη το 80% των διευθυντικών στελεχών έχουν επίγνωση των κινδύνων και έχουν αρκετές πληροφορίες, αλλά μόνο το 30% των επιχειρήσεων λαμβάνει μέτρα. Έτσι, υπάρχει έλλειψη εφαρμογής μέτρων που σχετίζονται με τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους.
Κάπου 4 στους 10 εργαζόμενους λένε ότι δεν τους χειρίζονται σωστά σε εταιρικό επίπεδο», λέει.
Οι Βρυξέλλες στοχεύουν στη βελτίωση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου. Μέχρι στιγμής, μόνο οι μισές από τις επιχειρήσεις που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο ευρωπαϊκής έκθεσης έχουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με το πώς να συμπεριλάβουν τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην αξιολόγηση των κινδύνων, κάτι που αποτελεί τη βάση για την οικοδόμηση ενός υγιούς περιβάλλοντος εργασίας.