Η Ευρώπη υποφέρει από την πιο σκληρή οικονομική και νομισματική κρίση των τελευταίων δεκαετιών αλλά τελικά επέζησε, έστω και πληρώνοντας υψηλό τίμημα.
Η Ευρώπη υποφέρει από την πιο σκληρή οικονομική και νομισματική κρίση των τελευταίων δεκαετιών αλλά τελικά επέζησε, έστω και πληρώνοντας υψηλό τίμημα. Σήμερα ωστόσο δείχνει να χάνεται η πίστη στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η ανταποκρίτρια του euronews στις Βρυξέλλες Έφη Κουτσοκώστα βρέθηκε στο Οικονομικό Φόρουμ των Βρυξελλών και συζήτησε το θέμα αυτό με ένα πρόσωπο κλειδί για την αντιμετώπιση της κρίσης, τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ.
Έφη Κουτσοκώστα,euronews:
Κ. Ρέγκλινγκ, είστε ο επικεφαλής ενός μηχανισμού που δημιουργήθηκε στην κορύφωση της κρίσης για να δώσει χρήματα σε χώρες που το έχουν ανάγκη, ώστε να διασωθούν. Μέχρι στιγμής έχετε δώσει πάνω από 250 δισεκατομμύρια ευρώ, αν δεν κάνω λάθος. Από που προέρχονται αυτά τα χρήματα; Το ρωτώ αυτό, γιατί υπάρχει όλη αυτή η ρητορική με τα χρήματα των φορολογουμένων, σε σχέση με τους Γάλλους και τους Γερμανούς που πληρώνουν για τις χώρες που έχουν αυτήν την ανάγκη… Έχει πραγματική βάση αυτό το επιχείρημα;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Λοιπόν, η αλήθεια είναι και ναι και όχι. Τα χρήματα που διανέμουμε σε αυτές τις χώρες προέρχονται από τις αγορές. Όταν κάνουμε μια εκταμίευση στην Ελλάδα ή παλιότερα στην Ιρλανδία ή την Πορτογαλία, αυτά δεν είναι χρήματα που έρχονται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των μελών μας. Ωστόσο, η συμφωνία αυτή σημαίνει ότι οι προϋπολογισμοί των χωρών που μετέχουν στον μηχανισμό αναλαμβάνουν το ρίσκο επειδή εγγυώνται την λειτουργία μας. Αυτοί είναι κίνδυνοι που αναλαμβάνονται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Αν κάτι πάει στραβά, αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να οδηγήσουν σε πραγματικό κόστος.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση, καθώς είναι η μόνη χώρα που εξακολουθεί να βρίσκεται στο πρόγραμμα του ESM υπό εποπτεία. Ποια είναι τώρα η κατάσταση; Έχουμε μια συνεδρίαση του Eurogroup μπροστά μας, την Πέμπτη. Τι πρέπει να περιμένουμε;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Η Ελλάδα είναι πράγματι μια ξεχωριστή περίπτωση. Και οι τέσσερις άλλες χώρες που έχουν βγει με επιτυχία από τα προγράμματά μας, χρειάστηκαν μόνο ένα πρόγραμμα. Η Ελλάδα βρίσκεται στο τρίτο για έναν λόγο, ότι το σημείο εκκίνησης ήταν το πιο δύσκολο, οι αποκλίσεις ήταν οι μεγαλύτερες και επίσης υπήρχε ένα πλήγμα στην ελληνική ανάπτυξη πριν από έναν χρόνο. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 η Ελλάδα επιχείρησε μια νέα προσέγγιση, ανέστρεψε μερικές από τις μεταρρυθμίσεις και κατά συνέπεια η θετική ανάπτυξη που επίσης είχαμε δει στην Ελλάδα το 2014 διεκόπη.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Εννοείτε ότι θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί το τρίτο πρόγραμμα;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Δεν ξέρω αν θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί στο σύνολό του, αλλά σίγουρα θα μπορούσε να είναι πολύ μικρότερο. Όμως τώρα έχουμε το τρίτο πρόγραμμα, η συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση είναι και πάλι παραγωγική. Όταν πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση του Eurogroup, νομίζω ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες να ληφθεί μια απόφαση για την επόμενη εκταμίευση.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους, την αναδιάρθρωσή του για την Ελλάδα. Υπήρξε μια ανακοίνωση από το Eurogroup την προηγούμενη φορά, ότι ένας μηχανισμός θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί μετά το πρόγραμμα, αν χρειαστεί. Τι σημαίνει αυτό το «αν χρειαστεί»; Είναι το χρέος βιώσιμο ή οχι;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα. Δεδομένου ότι έχουμε μακρύ χρονικό ορίζοντα για το πρόγραμμα που τρέχει. Το πρόγραμμα θα τερματιστεί αλλά τα δάνεια θα λήξουν μόνο μετά από 30 ή 32 χρόνια. Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ελλάδα μπορεί να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις αβεβαιότητες που προκύπτουν σε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι προβλέψεις είναι πάντα επικίνδυνες, υπάρχει αβεβαιότητα ακόμη και για το επόμενο έτος. Έτσι, καθώς έχουμε να κάνουμε με μια περίοδο 30 χρόνων, φυσιολογικά η αβεβαιότητα είναι πολύ πολύ υψηλότερη.
Κατά συνέπεια, η δήλωση του Eurogroup είναι κατάλληλα διατυπωμένη, ώστε να δείξει ετοιμότητα να βοηθήσει την Ελλάδα, αν η Ελλάδα εφαρμόζει επίσης τις μεταρρυθμίσεις. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ καλό γιατί πιστεύω ότι αν ληφθούν όλες οι αποφάσεις τώρα, θα μπορούσε να είναι πολύ λίγο ή να μην είναι αρκετό και αν δεν είναι αρκετό, τότε η Ελλάδα θα υποφέρει, αν είναι όμως πάρα πολύ, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ δεν θα ήταν πολύ ευτυχή.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Σε λιγότερες από δέκα ημέρες οι βρετανοί πολίτες θα αποφασίσουν αν θέλουν να μείνουν στην ΕΕ ή όχι. Εάν αποφασίσουν να φύγουν από την οικογένεια της ΕΕ, ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Ευρώπη; Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Πολιτικά θα είναι μεγάλη απώλεια για την ΕΕ αν το Ηνωμένο Βασίλειο φύγει και για αυτό κάθε κυβέρνηση στην ΕΕ θέλει να παραμείνει. Νομίζω ότι οικονομικά θα στοιχίσει, υπάρχουν πολλές μελέτες σε σχέση με αυτό. Το ακριβές κόστος δεν είναι ξεκάθαρο, επειδή σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από το τι θα συμβεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, τι είδους ρυθμίσεις θα γίνουν, τι θα βρουν και θα κάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο με την ΕΕ. Θα υπάρχει κάποια σχέση προφανώς, θα υπάρχει εμπόριο, θα υπάρχει σχέση αλλά πώς ακριβώς θα μοιάζει δεν το ξέρουμε. Δεν ξέρουμε πόσο καιρό θα πάρει για να βρεθεί κοινός τόπος και αμοιβαία κατανόηση στις συζητήσεις και κατά συνέπεια είναι πολύ δύσκολο να προβλέψεις επακριβώς τι συμβαίνει. Είναι επίσης πιθανό ότι οι αγορές θα είναι πολύ ασταθείς..
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Αυτό θα μπορούσε να αναβιώσει μια νέα κρίση στην ευρωζώνη ή στην ΕΕ;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Δεν ξέρω γιατί η αστάθεια στις αγορές δεν σημαίνει πάντοτε αυτόματα και μια κρίση. Όμως η αστάθεια στις αγορές μπορεί να βλάψει την οικονομική ανάπτυξη. Όμως δεν βλέπω κάποια κρίση να προκύπτει από αυτό.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Καθώς είστε ένας από τους αρχιτέκτονες του συμφώνου σταθερότητας, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος της Κομισιόν, έχει δεχθεί κριτική ότι δίνει ένα περιθώριο, δίνει για ακόμα μια φορά χρόνο στην Γαλλία ώστε να φτάσει στον δημοσιονομικό της στόχο, το έλλειμμα του 3%. Είναι η Γαλλία μια διαφορετική περίπτωση;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Νομίζω ότι είναι σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρους κανόνες στην Νομισματική Ένωση. Επειδή στην Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση έχουμε αυτό το μοναδικό πείραμα που η νομισματική πολιτική είναι εντελώς συγκεντρωτική, ένα επιτόκιο, μία συναλλαγματική ισοτιμία, άλλους τομείς, την δημοσιονομική πολιτική, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις γίνονται σε διαφορετικές χώρες με έναν μη κεντρικό τρόπο και πάντα υπήρχαν άνθρωποι που υποστήριζαν εδώ και δεκαετίες ότι αυτό δεν μπορεί να δουλέψει. Και η απάντησή μας ήταν πάντα ότι αυτό μπορεί να δουλέψει αλλά πρέπει να γίνει με καλό συντονισμό. Επίσης, τα τελευταία χρόνια, κάναμε το σύμφωνο σταθερότητας πιο ευέλικτο για να συμβαδίζει με διαφορετικές οικονομικές καταστάσεις και νομίζω ότι αυτό είναι σε κάποιο βαθμό καλό.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Πρέπει να δοθεί στην Γαλλία περισσότερος χρόνος προσαρμογής;
Kλάους Ρέγκλινγκ:
Όλα αυτά εξαρτώνται από την ανάλυση των πραγμάτων και την αρμοδιότητα για αυτό την έχει η Κομισιόν. Όπως είπα, τώρα υπάρχουν περισσότεροι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη και βάσει των οποίων αποφασίζεται η ευελιξία αλλά πάνω από όλα πρέπει να υπάρξει ίση μεταχείριση μεταξύ των χωρών.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Μια τελευταία ερώτηση. Αισθανθήκατε ποτέ ότι η Ευρωζώνη μπορεί πραγματικά να καταρρεύσει;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Νομίζω ότι φτάσαμε κοντά σε αυτό το 2011 και το 2012. Αλλά εξαιτίας όλων αυτών των διαφορετικών πρωτοβουλιών, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του EFSF/ ESM, της Τραπεζικής Ένωσης, η προσαρμογή στις εν λόγω χώρες ήταν ήδη σε καλό δρόμο. Κατά συνέπεια, είναι πολύ εύκολο να καταλάβεις τώρα, εκ των υστέρων, γιατί στο τέλος αυτό δεν συνέβη. Βρεθήκαμε κοντά σε αυτό και πιστεύω επίσης ότι χωρίς την δημιουργία του EFSF για παράδειγμα, μερικές χώρες θα είχαν υποχρεωθεί να πιθανότατα εγκαταλείψουν τη ζώνη του ευρώ, και είμαι χαρούμενος που αυτό μπόρεσε να αποφευχθεί. Επομένως,είχαμε πολύ επικίνδυνες στιγμές κατά την διάρκεια των τελευταίων χρόνων αλλά νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι με όσα καταφέραμε να πετύχουμε.
Έφη Κουτσοκώστα, euronews:
Επομένως καμιά χώρα δεν βρίσκεται σε κίνδυνο να βρεθεί εκτός ευρωζώνης τώρα;
Κλάους Ρέγκλινγκ:
Όχι, καθόλου.