Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης: Ο Τζορτζ Κόντο και ο κόσμος του

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης φιλοξενεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια μεγάλη ατομική έκθεση του Τζορτζ Κόντο, που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, Αμερικανούς αναπαραστατικούς δημιουργούς.

Παρουσιάζονται 30 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και σχέδια, που καλύπτουν τα τελευταία 20 χρόνια της δημιουργικής του πορείας. Επικεντρώνονται στην ανθρώπινη μορφή, στον παραλογισμό της σύγχρονης ζωής. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης, που μαζί με τον Ζαν Μισέλ Μπασκιά, τον Κιθ Χέρινγκ και τον Τζεφ Κουνς συνέβαλε καταλυτικά στην αναβίωση της αναπαραστατικής ζωγραφικής στην Αμερική, τη δεκαετία του '80, μίλησε στο Euronews για την ανθρώπινη μορφή, και πόσο οι φιγούρες που απεικονίζει, απηχούν την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα:

«Η ανθρώπινη μορφή είναι κάτι που με συγκινούσε από την αρχή της πορείας μου, γιατί σου επιτρέπει να καταγράψεις τα αισθήματα, που υπάρχουν στην ανθρώπινη ψυχή. Μπορείς να τα αποτυπώσεις όλα μεμιάς. Δεν μπορείς να μην συγκινηθείς με την ανθρώπινη μορφή. Κάνοντας μια βόλτα στο μουσείο, έμεινα κατάπληκτος από τον πλούτο και την πληθωρικότητα των ανθρώπινων μορφών που υπάρχουν στα κυκλαδικά ειδώλια. Οι μορφές αυτές είναι συγκινητικές, παρόλο που έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η μορφή είναι ένα θέμα που δεν θα είναι ποτέ ανιαρό για την τέχνη».

Οι μορφές που απεικονίζει είναι στη μεγάλη τους πλειοψηφία δημιουργήματα της φαντασίας του:

«Η ζωγραφική προέκυψε πολύ φυσικά για μένα, από μικρή ηλικία. Δεν χρειάζεται να αναζητήσω πουθενά έμπνευση. Την είχα πάντα μπροστά μου. Ακολουθώ ένα είδος οδικού χάρτη, που έχω στο μυαλό μου. Είναι γραμμικός. Βλέπω λοιπόν εικόνες και αισθάνομαι την ανάγκη να τις βάλω στο χαρτί, στον καμβά, να τις μετουσιώσω σε ένα γλυπτό. Θέλω να τις βγάλω από το μυαλό μου. Η έμπνευση που έχω, μετακινεί διαρκώς τις εικόνες που έχω στο μυαλό μου, για να φέρει καινούργιες στη θέση τους».

Έχοντας ως σημείο εκκίνησης την ανθρωποκεντρική φύση του Κυκλαδικού Πολιτισμού, το μουσείο έχει θέσει ως κεντρικό θέμα του σύγχρονου εκθεσιακού του προγράμματος την παρουσίαση καλλιτεχνών που ασχολούνται στο έργο τους με την ανθρώπινη μορφή:

«Ο Τζορτζ Κόντο ανέκαθεν, είχε ως κύριο μέλημα την ανθρώπινη μορφή. Όχι μόνο σαν μορφή πάνω στον καμβά, ή στα γλυπτά, αλλά αυτό που κρύβεται πίσω από αυτήν. Τον ενδιαφέρει πώς θα φέρει μπροστά τον σύνθετο ψυχισμό του ανθρώπου στον 20ο και 21ο αιώνα» επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης Αταλάντη Μαρτίνου.

Στα έργα του 60χρονου Αμερικανού δημιουργού συναντούμε χαρακτήρες από όλα τα κοινωνικά στρώματα σε όλων των ειδών τις ψυχικές καταστάσεις. Μοιάζουν σαν αποτελούν ένα αστείο θίασο, σαν να παίρνουν μέρος σε ένα ντοκιμαντέρ για τη σύγχρονη ζωή:

«Μερικοί από τους χαρακτήρες που απεικονίζονται στους πίνακες αποτελούν ένα είδος αντίδρασης στον σύγχρονο κόσμο. Γι’ αυτό τραβούν τα μαλλιά τους ή προσπαθούν να καταλάβουν, τι στο διάβολο τους συμβαίνει. Προέρχομαι από την εννοιολογική τέχνη. Είχα εισάγει πριν χρόνια τον όρο “Τεχνητός ρεαλισμός”, μια ιδέα για μια ζωγραφική που είχε να κάνει με την ρεαλιστική απόδοση της υποκρισίας, του ψεύτικου, του επιφανειακού. Και σήμερα ο κόσμος μας έχει να κάνει μόνο με τα fake news, τις ψεύτικες ειδήσεις. Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει γύρω μας. Ζούμε αυτό τον ρεαλισμό της υποκρισίας και της επιφανειακότητας στον πολιτικό στίβο. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτοί οι χαρακτήρες είναι σήμερα αληθινοί. Δεν είναι πλέον ψεύτικοι. Είναι αυτοί που κυριαρχούν. Έχουν γεννηθεί μέσα από τα θραύσματα και τα σημεία των σύγχρονων πολιτικών κοινωνιών, που είναι μπερδεμένες» υπογραμμίζει ο καλλιτέχνης.

Μεταξύ άλλων η έκθεση περιλαμβάνει τα γλυπτά Τοτεμική Φιγούρα (Totemic Personage, 2012) και **Γυμνό σε Κιβώτια Κρασιού 2 **(Nude on Wine Crates 2, 2016), όπου ο κατακερματισμός και η ανακατασκευή αναδεικνύονται ως βασικά χαρακτηριστικά της δουλειάς του Condo καθώς και το έργο ο Εσωτερικός Κόσμος (Internal Space, 2005) που αποδεικνύει ότι ένα έργο μπορεί να είναι ταυτόχρονα και παραστατικό και αφηρημένο. Στα έργα οι Άστεγοι Αρλεκίνοι (Homeless Harlequins, 2004), Χαμογελαστός Αρλεκίνος (Grinning Harlequin, 2005) και Γελαστός Ιερέας (Laughing Priest, 2004) αναδεικνύεται η χαρακτηριστική πρακτική του Condo να καταγράφει στα πορτραίτα του καθημερινούς παραλογισμούς της ζωής, μέσα από ένα σύνολο χαρακτήρων που κατοικούν στο μυαλό του, συνθέτοντας μια δική του comedia dell’ arte. Το Χάρτινα Πρόσωπα (Paper Faces, 1997) είναι ένα μνημειακό έργο στο οποίο ο Condo συγκεντρώνει μια σειρά από χαρακτηριστικά μοτίβα της δουλειάς του.

Η πολιτική κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελεί πηγή έμπνευσης. Ο Κόντο όμως δεν κρύβει τον θυμό του για την κατάσταση που βρίσκεται η Αμερική σήμερα, λόγω του προέδρου Τραμπ:

«Έκανα πολλούς πίνακες με αφορμή τα πρόσφατα πολιτικά σκάνδαλα στην Αμερική. Μερικοί από τους χαρακτήρες που με ενέπνευσαν να απεικονίσω, τους ανακάλυψα στις ειδήσεις των ΜΜΕ. Για παράδειγμα, ο Μάικλ Φλιν, ο Πολ Μάναφορτ, ο Τζάρεντ Κούσνερ. Φαίνεται σαν να είναι πρωταγωνιστές σε μια σαιξπηρική τραγωδία. Μοιάζουν σαν πολιτικές καρικατούρες» αναφέρει και συμπληρώνει: «Ζούμε σε μια ειρωνική, σχιζοειδή κατάσταση σήμερα στις ΗΠΑ. Δεν μας παίρνει να αστειευτούμε με όλα αυτά που συμβαίνουν. Αυτό που κυριαρχεί είναι ένα ρεύμα στην δεξιάς κατεύθυνσης Αμερική που είναι εναντίον κάθε είδους ανθρωπισμό. Υποβιβάζει τη σημασία του ατόμου. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι το εξής: “Να κάνουμε ξανά σπουδαίες τις ΗΠΑ, να ενισχύσουμε το γόητρό τους”. Κανείς δεν θεωρούσε ότι αυτό ήταν πρόβλημα μέχρι σήμερα.

Η δεξιά Αμερική, που δεν πιστεύει στην ελευθερία του λόγου και κάνει τα πάντα για να ποδοπατήσει αυτή την έννοια και θεωρεί οτιδήποτε παρουσιάζεται στις ειδήσεις ψεύτικο, όλη αυτή η εικόνα εμένα μου φαίνεται τρομερά εννοιολογική. Υπό την έννοια ότι οι καλλιτέχνες το βρίσκουμε διασκεδαστικό τώρα αυτό που θεωρούσαμε αλήθεια, γιατί αποδεικνύεται ότι είναι. Από την άλλη πλευρά, οτιδήποτε διαβάζουμε φαίνεται να είναι ψεύτικο. Ζούμε πλέον σε μια εντελώς αναχρονιστική κοινωνία».

Η έκθεση του Τζορτζ Κόντο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διαρκεί μέχρι τις 14 Οκτωβρίου.

**Ξεναγήσεις στην έκθεση θα πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη στις 11.00 στα αγγλικά και κάθε Πέμπτη στις 19.00 στα ελληνικά. 
**

Ένα μικρό βιογραφικό

Ο George Condo γεννήθηκε στο Concord του New Hampshire στις ΗΠΑ το 1957. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Μουσική Θεωρία στο University of Michigan στο Lowell. Η τέχνη του μπορεί να ειδωθεί ως μία πολυεπίπεδη εμπειρία που φέρνει τον θεατή σε επαφή με την ψυχολογική διερεύνηση της ανθρώπινης φύσης. Μετασχηματίζοντας στοιχεία από την ιστορία της τέχνης και αποσκοπώντας στην πραγμάτωση ενός φιλοσοφικού περιεχομένου, η ζωγραφική του Condo αποτελεί ένα σημείο πρόσβασης και εικαστικής θεώρησης του σύγχρονου κόσμου.

Έργα του Condo ανήκουν στις μόνιμες συλλογές των Metropolitan Museum of Art (Νέα Υόρκη), Museum of Modern Art (Νέα Υόρκη), Solomon R. Guggenheim Museum (Νέα Υόρκη), Whitney Museum of American Art (Νέα Υόρκη), Albright-Knox Art Gallery (Μπάφαλο), National Gallery of Art (Ουάσινγκτον), Museum of Fine Arts (Χιούστον), Judith Rothschild Foundation (Φιλαδέλφεια), Broad Art Foundation (Σάντα Μόνικα), Marciano Art Foundation (Λος Άντζελες), Tate Modern (Λονδίνο), Centre Georges Pompidou (Παρίσι), Fonds National d’Art Contemporain (Υπουργείο Πολιτισμού, Παρίσι), Fonds Regional d’Art Contemporain (Ιλ-ντε-Φρανς, Παρίσι), Staedel Museum (Φρανκφούρτη), Dakis Joannou Collection Foundation (Αθήνα), Astrup Fearnley Museum of Modern Art (Όσλο), Museu d’Art Contemporani (Βαρκελώνη), Doron Sebbag Art Collection, ORS Ltd. (Τελ Αβίβ), Museo Jumex (Πόλη του Μεξικού) και Moderna Museet (Στοκχόλμη).

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

O Condo έχει παραδώσει διαλέξεις ως προσκεκλημένος ομιλητής σε σημαντικά ιδρύματα (Columbia University, Yale University, Pasadena Art Center, San Francisco MοΜΑ, Solomon R. Guggenheim Museum, Metropolitan Museum of Art κ.ά.) και δίδαξε στο Harvard University το σεμινάριο διάρκειας ενός εξαμήνου «Painting Memory» [Ζωγραφίζοντας τη μνήμη].

Το 1999 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ακαδημίας της American Academy of Arts and Letters και το 2005 το Βραβείο Francis J. Greenberger, ενώ το 2013 ο Condo ήταν «Τιμώμενο Πρόσωπο» του New York Studio School και το 2018 του Επετειακού Γκαλά του Bomb Μagazine.

Πρόσφατα, το Μουσείο The Phillips Collection διοργάνωσε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση με έργα του Condo σε χαρτί (The Way I Τhink), η οποία ταξίδεψε στο Louisiana Museum of Modern Art στη Δανία το φθινόπωρο του 2017. Το 2016, το συνολικό έργο του Condo αποτέλεσε το κεντρικό θέμα της μεγάλης κλίμακας έκθεσης Confrontation του Staatliche Museen zu Berlin - Museum Berggruen (Βερολίνο), την οποία επιμελήθηκε ο Udo Kittelmann. Το 2011, το New Museum (Νέα Υόρκη) παρουσίασε την αναδρομική έκθεση Mental States, η οποία ταξίδεψε στο Museum Boijmans Van Beuningen (Ρότερνταμ), στη Hayward Gallery (Λονδίνο) και στη Schirn Kunsthalle (Φρανκφούρτη).

Ο George Condo εκπροσωπείται από τις γκαλερί Skarstedt (Νέα Υόρκη) και Sprüth Magers (Βερολίνο).