H διάσκεψη των MED5, των υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης των πέντε χωρών του ευρωπαϊκού νότου στην Αθήνα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην ύπαρξη σημαντικών ανισορροπιών στα προτεινόμενα νομοθετικά έγγραφα, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, διαπιστώνουν οι Υπουργοί Εσωτερικών και Μετανάστευσης της Κύπρου, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Ισπανίας και της Ελλάδας, στην κοινή τους δήλωση, μετά την ολοκλήρωση της Υπουργικής Διάσκεψης της ομάδας Med-5, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
«Έξι μήνες μετά την επίσημη έναρξη της διαπραγμάτευσης για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και σε συνέχεια μιας σειράς κοινών εγγράφων θέσεων των χωρών μας, οι κύριες ανησυχίες μας παραμένουν. Συνεχίζουμε να διαπιστώνουμε σημαντικές ανισορροπίες στα προτεινόμενα νομοθετικά κείμενα τα οποία απέχουν κατά πολύ από τα να διέπονται από την “αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής βαρών”, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 80 της Σύμβασης Λειτουργίας της Ε.Ε», αναφέρουν οι Υπουργοί, στη δήλωσή τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, διατυπώνουν εκ νέου την έκκλησή τους «υπέρ μιας αναγκαίας πραγματικής ισορροπίας μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης, καθώς στην παρούσα μορφή του το Σύμφωνο δεν παρέχει επαρκείς διαβεβαιώσεις στα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής».
Χαιρετίζοντας τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και της προηγούμενης και τρέχουσας Προεδρίας της Γερμανίας και της Πορτογαλίας, να συνεργαστούν εποικοδομητικά με όλα τα κράτη μέλη επιδιώκοντας την εξεύρεση δίκαιων και βιώσιμων λύσεων, οι Υπουργοί Εσωτερικών και Μετανάστευσης διατυπώνουν μια σειρά θέσεων σε αυτή την κατεύθυνση.
Πρώτον, εμμένουν στην «αύξηση της συνεργασίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης» ως αναγκαία προϋπόθεση για να αποτραπούν οι πρωτογενείς και δευτερογενείς μετακινήσεις, η λαθραία διακίνηση μεταναστών, η εμπορία ανθρώπων, η απώλεια ανθρώπινων ζωών, καθώς και για να προωθηθούν αποτελεσματικά επιστροφές. «Πρέπει να στηρίξουμε τις τρίτες χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά μας σύνορα στον τομέα της ανάπτυξης ικανοτήτων στη διαχείριση της μετανάστευσης, την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου (σύμφωνα με την υπουργική διάσκεψη ΕΕ-Αφρικής 2020 για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης, την οποία φιλοξένησε η Ιταλία), τον έλεγχο των συνόρων και το άσυλο», σημειώνεται στην κοινή δήλωση.
Παράλληλα, οι Υπουργοί χαιρετίζουν «την πρωτοβουλία της Πορτογαλικής Προεδρίας για εντατικοποίηση του έργου μας με τα κράτη της Βόρειας Αφρικής και την πρωτοβουλία Team Europe που ξεκίνησε η Ισπανία μαζί με την Επιτροπή για τις χώρες της Ατλαντικής οδού». «Πρέπει επίσης να δώσουμε προτεραιότητα στη συνεργασία μας με τις χώρες του Δρόμου του Μεταξιού και την περιοχή του Σαχέλ. Επιπλέον, θα πρέπει να επιδιώξουμε την καθιέρωση στενότερου διαλόγου με τις γειτονικές χώρες κατά μήκος της διαδρομής της Ανατολικής Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 εφαρμόζεται πλήρως και με συνέπεια στο σύνολό της τόσο από την ΕΕ όσο και από την Τουρκία, προς όλα τα κράτη μέλη αδιακρίτως υπό σαφείς όρους και μηχανισμό παρακολούθησης», συμπληρώνουν.
Ταυτόχρονα, υπογραμμίζουν την ανάγκη της προσήλωσης «στον αποφασιστικό και αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, με την υποστήριξη του FRONTEX όταν χρειάζεται. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση, αντί των προτεινόμενων συνοριακών διαδικασιών, στη διαχείριση των συνόρων, μέσω της ενισχυμένης επιτήρησης και πρόληψης των παράνομων διελεύσεων».
Στην κοινή τους δήλωση, οι Υπουργοί επισημαίνουν ότι το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο «επικεντρώνεται κυρίως στην ευθύνη των κρατών μελών της πρώτης γραμμής που είναι ήδη εκτεθειμένα σε δυσανάλογες πιέσεις, ενώ ο μηχανισμός αλληλεγγύης παραμένει αβέβαιος όσον αφορά την υιοθέτηση των εκτελεστικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εθελοντικός όσον αφορά τις μετεγκαταστάσεις».
«Αν και χαιρετίζουμε την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας των αποβιβάσεων μετά από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, πρέπει να εγγυηθούμε ότι θα υπάρξει αποτελεσματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι όλων των μεταναστών και αιτούντων άσυλο, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο έφθασαν στο έδαφος της ΕΕ, έχοντας κατά νου την ανάγκη θέσπισης ενός αυτόματου και υποχρεωτικού μηχανισμού μετεγκατάστασης», επισημαίνεται.
Επιπλέον, η κοινή δήλωση υπογραμμίζει ότι «η ήδη δυσμενής κατάσταση των κρατών μελών της πρώτης γραμμής θα επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω του προτεινόμενου κανονισμού διαλογής και του υποχρεωτικού χαρακτήρα των προβλεπόμενων συνοριακών διαδικασιών ασύλου και επιστροφής». «Πιστεύουμε ότι οι λύσεις που βασίζονται στο πλάσμα δικαίου ότι οι αιτούντες άσυλο δεν έχουν εισέλθει στην ΕΕ πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αγνοούν την πραγματικότητα επί του εδάφους όσον αφορά τις διαδικασίες και τις προθεσμίες που προτείνονται και επιβαρύνουν δυσανάλογα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, τα οποία δεν μπορούν να μετατραπούν σε κλειστές ζώνες διέλευσης», αναφέρουν οι Υπουργοί.
«Είναι σημαντικό για όλα τα κράτη μέλη, αλλά ιδίως για τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής, να θεσπίσουν έναν κεντρικό ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών, ο οποίος θα συντονίζεται από την Επιτροπή και θα υποστηρίζεται από σχετικούς οργανισμούς της ΕΕ, όπως ο FRONTEX, με στόχο τη διευκόλυνση των επιστροφών κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερόμενων κρατών μελών», συμπληρώνουν.
Ακόμα, εκτιμούν ότι «η πρόταση αναδοχής επιστροφών είναι καινοτόμος και μπορεί να είναι χρήσιμη στο ευρύτερο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής επιστροφών». Υποστηρίζουν, ωστόσο, ότι «ο μηχανισμός της αναδοχής επιστροφών είναι από μόνος του ανεπαρκής για την επίτευξη γρήγορων και αποτελεσματικών επιστροφών, τόσο λόγω της διαδικαστικής πολυπλοκότητάς του όσο και επειδή το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη θεσμοθέτηση μιας ισχυρής κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής επιστροφών».
«Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής θα επιβαρυνθούν με τη σώρευση μεγάλου αριθμού επαναπατριζόμενων μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός της προτεινόμενης οκτάμηνης περιόδου. Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι μια συνολική απλοποιημένη διαδικασία θα βελτίωνε την αποτελεσματικότητά της αναδοχής ως υποστηρικτικό εργαλείο», αναφέρουν οι Υπουργοί.
Τέλος, οι Υπουργοί τονίζουν ότι «δεδομένου ότι οι προτάσεις της Επιτροπής είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους από νομική, πρακτική και κυρίως πολιτική άποψη, κάθε μία από αυτές θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μαζί με τις άλλες, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ τους, στο πνεύμα ότι "δεν συμφωνείται τίποτα μέχρι να συμφωνηθούν όλα"».
«Παραμένουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια εξεύρεσης βιώσιμων και συντονισμένων λύσεων στις κοινές μας προκλήσεις, με βάση τα θετικά στοιχεία του προτεινόμενου Συμφώνου. Δεν μπορεί να αναμένεται από τα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής να σηκώσουν μόνα τους το βάρος της μεταναστευτικής πίεσης που αφορά και να επηρεάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της», καταλήγει η κοινή δήλωση της Υπουργικής Διάσκεψης Med-5.
«Νομίζω ότι έχει έρθει η ώρα η Ευρώπη να δώσει μια βιώσιμη, ουσιαστική και ρεαλιστική λύση στη μεταναστευτική κρίση» επισήμανε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, σε δηλώσεις του στο περιθώριο της διάσκεψης των MED5, των υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης των πέντε χωρών του ευρωπαϊκού νότου, που διεξάγεται στην Αθήνα.
Όπως παρατήρησε ο κ. Μηταράκης, η Ευρώπη «πρέπει να εφαρμόσει μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική» και εξήγησε ότι κατά τη διάσκεψη οι υπουργοί της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κύπρου, της Μάλτας και της Ελλάδας, συζητούν την ανάγκη «να υπάρχει πιο έμπρακτη εκδήλωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης απέναντι στις χώρες του Νότου και ειδικά στις μετεγκαταστάσεις αιτούντων άσυλο και αναγνωρισμένων προσφύγων» προσθέτοντας ότι «δεν είναι δυνατόν πέντε χώρες και στην περίπτωση της Ελλάδας πέντε νησιά του Αιγαίου να σηκώνουμε όλο το βάρος για την ευρωπαϊκή ήπειρο». Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη «να υπάρχουν ευρωπαϊκοί μηχανισμοί επιστροφών και απελάσεων όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία», αλλά και να ενισχυθεί «η εξωτερική διάσταση» με ορθή εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας «και από την πλευρά της ΕΕ και από την πλευρά της Τουρκίας» και με τη συνεργασία της ΕΕ με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής. «Είναι οι χώρες προέλευσης με τις οποίες η Ευρώπη αφού έχει μια έντονη πολιτική διπλωματική και εμπορική σχέση πρέπει να τη συνδυάσει με τη λήψη μέτρων για την αποτροπή μεταναστευτικών ροών», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Σήμερα η διάσκεψη, που οργανώνεται με πρωτοβουλία του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης, άρχισε με συνομιλίες των πέντε υπουργών με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά, ενώ το μεσημέρι στο χώρο της διάσκεψης θα βρεθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Θα ακολουθήσουν δηλώσεις των πέντε υπουργών των χωρών του ευρωπαϊκού νότου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Ηρθε η ώρα η αλληλεγγύη στο μεταναστευτικό να γίνει πράξη. Ηρθε η ώρα η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να γίνει απόφαση», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς
Προσερχόμενος στη σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών και Μετανάστευσης των πέντε χωρών του ευρωπαϊκού μεσογειακού Νότου -Ελλάδας, Ιταλίας, Κύπρου, Μάλτας και Ισπανίας -που διεξάγεται σε ξενοδοχείο της Αττικής- ο κ. Σχοινάς μίλησε για μια «μεγάλη ευρωπαϊκή απόφαση που χρειαζόμαστε τώρα που η κατάσταση και η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών είναι σε καλύτερο σημείο από ότι πριν πέντε χρόνια, αλλά και για να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο.
Η σημερινή συνάντηση έχει ξεχωριστή σημασία και ενόψει της συνόδου κορυφής της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα κατά την οποία, όπως είπε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για την ανανέωση της Συμφωνίας με την Τουρκία αλλά και για ανάλογες συμφωνίες με τις χώρες της Βορείου Αφρικής. Σκοπός είναι, τόνισε «να μπορέσουμε να δώσουμε τη διαβεβαίωση στον ευρωπαϊκό μεταναστευτικό Νότο ότι η διαχείριση του μεταναστευτικού ξεκινάει και έξω από τα σύνορά μας».
«Η αλληλεγγύη στο μεταναστευτικό προϋποθέτει και ισχυρή φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, προϋποθέτει νέες δυναμικές συμφωνίες με τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης», είπε χαρακτηριστικά.