Με αφορμή την Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα, την COP26, σας παρουσιάζουμε ένα νέο ευρωπαϊκό σύστημα μέτρησης των εκπομπών CO2 από τις πόλεις και τα εργοστάσια. Θα μάθουμε πότε οι αποφάσεις της Γλασκόβης θα έχουν αντίκτυπο στον πλανήτη.
Οι θερμοκρασίες και ο καιρός τον Οκτώβριο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ φετινός Οκτώβριος ήταν 0,4 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Είναι ο τρίτος πιο θερμός Οκτώβριος στα χρονικά.
Εάν δούμε τον χάρτη των διακυμάνσεων της θερμοκρασίας, θα δούμε ότι η Ευρώπη ήταν χωρισμένη στη βορειοδυτική και την νοτιοανατολική της πλευρά. Η Νορβηγία σημείωσε θερμοκρασίες 1,9 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο, ενώ οι θερμοκρασίες ήταν κάτω από τον μέσο όρο από την Ελλάδα, μέχρι την Κασπία Θάλασσα.
Το πιο εντυπωσιακό όμως ήταν αυτό που συνέβη στον βόρειο Καναδά. Εκεί οι θερμοκρασίες σε μερικά μέρη, ήταν 7 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι περιοχές που κανονικά θα ήταν παγωμένες αυτή την εποχή, είχαν για πρώτη φορά στην ιστορία, θερμοκρασίες άνω του μηδενός τον Οκτώβριο. Αυτό είναι ένα νέο σημάδι της γρήγορης υπερθέρμανσης που βλέπουμε στην Αρκτική, τα τελευταία χρόνια.
Το σύστημα μέτρησης των εκπομπών CO2
Με αφορμή την παγκόσμια σύνοδο για το κλίμα, θa σας παρουσιάσουμε κάποια στοιχεία για τις αλλαγές που θα σημειωθούν τα επόμενα χρόνια. Το πρώτο έχει να κάνει με μια καινοτομία στην παρακολούθηση των εκπομπών CO2. Γιατί μέχρι στιγμής δεν υπήρχε τρόπος να μετρήσουμε με ακρίβεια, πόσο CO2 εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα από τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, από τις πόλεις και τις χώρες. Όλα βασίζονται σε έμμεσους υπολογισμούς. Μια νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία στοχεύει να διορθώσει αυτό το πρόβλημα.
Το CO2 είναι άχρωμο, άοσμο και αναμιγνύεται αμέσως με την ατμόσφαιρα. Το να ανιχνεύσουμε πόσες πηγές το εκπέμπουν είναι πραγματικά ιδιαίτερα σύνθετο.
Από το 2026, ένα νέο ευρωπαϊκό σύστημα που ονομάζεται CΟ2MVS θα συνδυάζει δορυφορικές σαρώσεις και υπολογιστικά μοντέλα για να προσδιορίσει καλύτερα, ποιος εκπέμπει τι και πότε. Ο Βενσάν-Ανρί Πες, διευθυντής της Υπηρεσίας Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας του Κοπέρνικου μας εξηγεί: «Θα υπάρχει η δυνατότητα να επαληθεύουμε τις εκπομπές, χρησιμοποιώντας ένα υπολογιστικό μοντέλο και θα τις συγκρίνουμε με τις εισερχόμενες παρατηρήσεις. Θα διασφαλίζουμε ότι αυτό που θεωρούμε ότι εκπέμπουμε όσον αφορά στο CO2 είναι αυτό που υπάρχει στην ατμόσφαιρα».
Το νέο σύστημα υπόσχεται αναλυτική εικόνα δύο χιλιομέτρων. Αυτό συνεπάγεται ότι οι χώρες θα βρίσκουν με ακρίβεια από πού προέρχεται το CO2, ακόμη και τις πηγές που είχαν υποτιμηθεί ή υπερτιμηθεί ή ήταν απλά αόρατες μέχρι τώρα: «Δεν πιστεύω ότι θα φέρει επανάσταση σε όσα ξέρουμε για τις εκπομπές στην Ευρώπη. Σε άλλα όμως μέρη του κόσμου, η αλλαγή θα είναι μεγάλη».
Παρόλο που όλες οι συζητήσεις στην COP26 ήταν για τη μείωση των εκπομπών, οι τωρινές συγκεντρώσεις CO2 στην ατμόσφαιρα, συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Δείτε αυτό το γράφημα με τα δορυφορικά στοιχεία.
Υπάρχουν διακυμάνσεις σύμφωνα με τις εποχές, αλλά οι ποσότητες συνεχίζουν να αυξάνονται. Είμαστε αυτή την στιγμή σε ένα χωρίς προηγούμενο υψηλό, στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τι πρέπει να αναμένουμε από το κλίμα μας την επόμενη δεκαετία; Ρωτήσαμε κάποιους ειδικούς.
Το αντίκτυπο των αποφάσεων της COP26 στον πλανήτη
Το πρώτο ερώτημα είναι αν οι αποφάσεις που πάρθηκαν στην Γλασκόβη θα έχουν κάποια συνέπεια μέχρι το 2030; Το κλίμα αντιδρά αργά. Άρα η απάντηση είναι όχι.
Ο Εντ Χόκινς είναι καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ: «Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι η κλιματική αλλαγή μας επηρεάζει εδώ και τώρα. Δεν είναι απλά ένα πρόβλημα των παιδιών και των εγγονών μας. Μας επηρεάζει σήμερα. Την επόμενη δεκαετία, η υπερθέρμανση θα συνεχιστεί, ανεξάρτητα με το τι θα γίνει με τις εκπομπές. Αλλά οι μειώσεις των εκπομπών που συζητήθηκαν στην COP26, αφορούν την μακροχρόνια σκόπευση, το τι θα συμβεί μετά το 2030, μέχρι το 2050 και έπειτα».
Πήραμε ήδη μια γεύση φέτος του τι θα συμβεί στο μέλλον. Βιώσαμε ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως μεγάλες πυρκαγιές, καύσωνα που άγγιξε σχεδόν τους 50 βαθμούς Κελσίου στην νότια Ευρώπη, καθώς και φονικές πλημμύρες σε Γερμανία και Βέλγιο. Τις επόμενες δεκαετίες, όλοι αναμένουν ότι αντίστοιχα φαινόμενα θα είναι πιο συχνά και πιο έντονα σε μερικές περιοχές.
Η Σόνια Σενεβιράτνε, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Επιστήμης του Κλίματος και της Ατμόσφαιρας στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης τονίζει: «Μέχρι το 2030, αναμένουμε περαιτέρω αύξηση των φαινομένων καύσωνα και των σφοδρών βροχοπτώσεων κυρίως στη Βόρεια και την Κεντρική Ευρώπη. Επίσης θα έχουμε αύξηση στην ένταση και τη συχνότητα των φαινομένων ξηρασίας κυρίως στη Νότια αλλά και στην κεντρική Ευρώπη».
Αυτό που είναι σίγουρο λοιπόν είναι ότι ακόμη και αν έχουμε γρήγορη μείωση εκπομπών, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα είναι αισθητές μέχρι το τέλος του αιώνα και έπειτα.