Ανάλυση του euronews για το εκλογικό αποτέλεσμα της κάλπης των βουλευτικών εκλογών
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ δεύτερη εκλογική βραδιά σε λιγότερες από 40 ημέρες περνάει στην ιστορία με τους Έλληνες ψηφοφόρους να ανανεώνουν την εμπιστοσύνη τους στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά και να στέλνουν εκπροσώπους από οκτώ κόμματα στην Βουλή. Σε σχέση με τις εκλογές της 21ης Μαΐου είχαμε αρκετές ανατροπές και εκπλήξεις, κυρίως όμως είχαμε μεγάλη αύξηση του ποσοστού της αποχής.
Το euronews επιχειρεί να κωδικοποιήσει και να αναλύσει το εκλογικό αποτέλεσμα, τα μηνύματα της κάλπης και την επόμενη μέρα αυτής μέσα σε οκτώ παραγράφους:
1. Η Νέα Δημοκρατία και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης πέτυχαν νέο διαδοχικό εκλογικό θριαμβο. Η διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ ξεπέρασε τις 22 μονάδες, κάτι που αποτελεί ρεκόρ ανάμεσα σε πρώτο και δεύτερο κόμμα στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ωστόσο το ποσοστό της ΝΔ έπεσε ελαφρά σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου και σε απόλυτους αριθμούς χάθηκαν περίπου 300.000 ψήφοι. Η ουσια είναι πάντως ότι λαμβάνοντας ποσοστό άνω του 40% η ΝΔ εξασφαλίζει άνετη πλειοψηφία 158 εδρών στη Βουλή, όσες είχε και την περασμένη τετραετία. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι πλέον συνολικά οκτώ κόμματα μπαίνουν στο νέο Κοινοβούλιο, γεγονός που βάσει του εκλογικού συστήματος υπό άλλες συνθήκες θα δημιουργούσε πρόβλημα στην επίτευξη αυτοδυναμίας. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης (που ορκίζεται στις 13:00 το μεσημέρι της Δευτέρας ενώπιον της Προέδρου της Δημοκρατίας) έσπευσε να τονίσει ότι η ισχυρή λαϊκή εντολη είναι και μεγάλη ευθύνη για τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει νέα πτώση τόσο σε ποσοστά όσο και σε απόλυτους αριθμούς. Το ήδη χαμηλό 20,07% του Μαΐου πέφτει σε κάτω από 18% τώρα, κάτι που μεταφράζεται σε 250.000 λιγότερους ψηφοφόρους και 24 έδρες λιγότερες στη Βουλή. Ωστόσο κράτησε ευκρινή διαφορά από το ΠΑΣΟΚ, αν και αυτή ψαλιδίστηκε κατά δυο μονάδες, απόρροια ωστόσο κυρίως της πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ και όχι της ανόδου του ΠΑΣΟΚ που έχασε και αυτό περίπου 50.000 ψηφοφόρους αλλά είδε τα ποσοστά του οριακά να αυξάνονται. Η επόμενη ημέρα για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δείχνει δύσκολη, με τον Αλέξη Τσίπρα να δηλώνει ότι θα θέσει τον εαυτό του στην κρίση των 170.000 μελών του κόμματος και να θέτει ως μεγάλο στόχο τις ευρωεκλογές που έχουν προγραμματιστεί σε λιγότερο από έναν χρόνο από σήμερα.
3. Ο περίφημος εκλογικός χάρτης της χώρας ξαναβάφτηκε μπλε. Η Νέα Δημοκρατία νίκησε σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες πλην του Νομού Ροόπης, όπως ακριβως είχε συμβεί και τον περασμένο Μάιο. Για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτός ο νομός της ακριτικής Θράκης ήταν ο μοναδικός που βάφτηκε ροζ σε όλη την χώρα, με ξεκάθαρα το αποτέλεσμα αυτό σε μεγάλο βαθμό να οφείλεται στη μειονοτική ψήφο που τόσο έντονα απασχόλησε και την προεκλογική ατζέντα. Το ενδιαφέρον στοιχείο ωστόσο είναι ότι σε υπερδιπλάσιες εκλογικές περιφέρειες σε σχέση με τις έξι του περασμένου Μαΐου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρνει καν να είναι δεύτερο κόμμα, αφού τον προσπερνά το ΠΑΣΟΚ (οι τρεις από αυτές τις περιφέρειες στο άλλοτε πράσινο ισχυρό κάστρο της Κρήτης).
4. Μόλις για δεύτερη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης η Βουλή θα είναι οκτακομματική. Η μόνη άλλη φορά ήταν την περίοδο της διακυβέρνησσης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από το 2015 ως το 2019. Στην Βουλή που είχε προκύψει απο τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 είχαν εκλεγεί πέρα από τους δύο τότε κυβερνητικούς εταίρους η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, η Χρυσή Αυγή, Το Ποτάμι και η Ένωση Κεντρώων. Αλλες τέσσερις φορές έχουν συνυπάρξει στο Ελληνικό Κοινοβούλιο επτά κόμματα (η πρώτη το 1977, η τελευταία το 2015 στο εννιάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου), καμία δεν είχαμε εννιά. Υπενθυμίζεται ότι στην βραχύβια Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 21ης Μαΐου είχαμε πέντε κόμματα να ξεπερνούν το εκλογικό όριο του 3% (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση).
5. Μεγάλη συζήτηση προκαλεί η είσοδος τριών κομμάτων στη Βουλή που κινούνται ιδεολογικά δεξιότερα από την Νέα Δημοκρατία. Οι Σπαρτιάτες που αναδεικνύονται σε πέμπτη πολιτική δύναμη έχοντας την ανοιχτή στήριξη του καταδικασμένου πρώην στελέχους της Χρυσής Αυγής Ηλία Κασιδιάρη, η Ελληνικη Λύση του Κυριακου Βελόπουλου και το χριστιανικό κόμμα Νίκη του Δημητρη Νατσιού κατάφεραν με σχετική άνεση να περάσουν το όριο του 3%. Και τα τρία μαζί προσεγγίζουν το 13% και σε απόλυτους αριθμούς τις 650.000 ψήφους, ένα διόλου ευκαταφρόνητο νούμερο. Εκλέγουν αθροιστικά 34 έδρες, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα (πάνω από τις μισές στην Αττική και ακολούθως σε Θεσσαλονίκη, Αχαΐα, Λάρισα). Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεν Ελληνική Λύση κράτησε ακριβώς το ίδιο ποσοστό αν και έχασε περίπου 30.000 ψήφους, η δε Νίκη είχε θεαματική αύξηση όχι απλά των ποσοστών αλλά και των ψήφων. Για τους Σπαρτιάτες δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία, αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι δεν εκλέγουν βουλευτή στην Σπάρτη αν και είχαν στη Λακωνία το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό τους στην χώρα, ενώ επίσης δεν εκλέγουν βουλευτή Επικρατείας γιατί... δεν κατέθεσαν ψηφοδέλτιο Επικρατείας.
6. Οριακα πετυχε την είσοδό της στη Βουλη και η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που εξέλεξε οκτώ βουλευτές αλλά η ίδια δήλωσε ότι θα κάνει για 100. Αντίθετα, κάτω από το όριο του 3% εμεινε το ΜΕΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη. Αριστερότερα της αξιωματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ θα βρίσκεται πέρα από την Πλεύση και η «σταθερή αξια» του ΚΚΕ, ενός κόμματος που σημείωσε οριακή αύξηση του πανελλαδικού ποσοστού του αλλά και μικρή μείωση των ψήφων του σε απόλυτους αριθμούς. Πάντως, συνολικά τα αριστερά - κεντροαριστερά κόμματα βλέπουν τα ποσοστά τους να συρρικώνονται σε αντίθεση με τα δεξιά, κεντροδεξια και ακροδεξιά, γεγονός που ίσως δείχνει μια γενικότερη μετατόπιση της ελληνικής κοινωνίας προς τα δεξιά.
7. Στο εκλογικό αποτέλεσμα είναι προφανές ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο η αποχή, που ξεπέρασε το 47% σημειώνοντας επίπεδα ρεκόρ. Τον περασμένο Μάιο ήταν κάτω από το 39%, πάντα με βάση τους απαρχειομένους εκλογικούς καταλόγους (οπότε το πραγατικό ποσοστό ίσως είναι λιγότερο). Μέσα σε ένα μηνα υπήρξαν 10.000 επιπλέον εγγγραμμένοι αλλά περίπου 800.000 λιγότεροι ψηφοφόροι που προσήλθαν στην κάλπη. Σε λιγότερο απο τα μισά περιορίστηκαν τα άκυρα και τα λευκά, πιθανά επειδη σε αυτές τς δεύτερες εκλογές δεν υπήρχε σταυροδοτηση.
8. Σε ό,τι φορά την σύνθεση της νέας Βουλής, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν μεγάλα ονόματα που μενουν εκτος, όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ που υπάρχει η μεγαλύτερη συρρίκνωση της κοινοβουλευτικής του δύναμης αλλά ακόμα και στη ΝΔ που αυξάνει κατά 12 τον αριθμό των εδρών της σε σχέση με τον Μάιο. Για παράδειγμα, από το κυβερνών κόμμα μένουν εκτός Βουλής ο πρώην υπουργός Γιώργος Κουμουτσάκος, η Αρια Αγάτσα, ο Τάσος Γαϊτάνης, η Ιωάννα Γκελεστάθη, ο Δημήτρης Βενιέρης - Βελόπουλος (αδελφός του προέδρου της Ελληνικής Λύσης), η Φωτεινή Πιπιλή και η Μαρία Συρεγγέλα. Στον ΣΥΡΙΖΑ που χάνει σχεδον σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης από μια έδρα, εκτός νεας Βουλής μενουν ο πρώην προεδρός της Νίκος Βούτσης, ο Χρήστος Σπίρτζης, ο Γιάννης Ραγκούσης, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Γιάννης Μουζάλας, ο Γιώργος Τσίπρας, ο Γιάννης Αμανατίδης, η Δώρα Αυγέρη, η εκπρόσωπος Τυπου Πόπη Τσαπανίδου και είτε η Ρένα Δούρου είτε ο Θοδωρής Δρίτσας, ανάλογα με την έδρα που θα επιλέξει ο Αλέξης Τσίπρας.