Στο Λονδίνο η Αννίτα Δημητρίου - Στόχος η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων είπε η πρόεδρος της Βουλής
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είπε πως ένα σημαντικό βήμα προς τα μπρος για το Κυπριακό θα ήταν μια συμφωνία με τις πλευρές για τον διορισμό ενός απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών που θα μπορούσε να διερευνήσει τρόπους για την εξεύρεση κοινού εδάφους προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για μια διαρκή διευθέτηση στην Κύπρο.
Στην έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ ο κ. Γκουτέρες υπογράμμισε πως «καθώς ο χρόνος δουλεύει κατά μιας αμοιβαία αποδεκτής πολιτικής διευθέτησης στην Κύπρο, καλώ τους ηγέτες των δυο κοινοτήτων να αναλάβουν επείγουσα δράση για αντιμετώπιση της δυσπιστίας μεταξύ των πλευρών και να δημιουργήσουν χώρο για ουσιαστικό διάλογο, για να στείλουν ένα ξεκάθαρο σινιάλο ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά».
Για τα Βαρώσια σημείωσε πως δεν έγιναν βήματα ως ανταπόκριση στην έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας στο ψήφισμά του 2646 (2022) για την άμεση αναστροφή των δράσεων που έγιναν από τον Οκτώβρη του 2020. Επίσης επανέλαβε την ανησυχία του για τις εξελίξεις στη περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων και σημείωσε ότι η θέση των ΗΕ για τα Βαρώσια παραμένει αναλλοίωτη.
Ανέφερε ακόμη πως τόσο ο ίδιος όσο και οι σύμβουλοι του θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε επαφή και διάλογο με τα μέρη. "Σε αυτές τις προσπάθειες παραμένω καθοδηγούμενος από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, που έχουν θεσπίσει τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών», σημείωσε.
Ο κ. Γκουτέρες επεσήμανε πως ενώ οι υποκείμενες θέσεις των δυο πλευρών για την ειρηνευτική διαδικασία συνεχίζουν να απέχουν κατά πολύ, η πρώτη τετ-α-τετ συνάντηση του Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Ερσίν Τατάρ ήταν ένα θετικό βήμα για τη δημιουργία μιας σύνδεσης μεταξύ των δυο Κύπριων ηγετών.
Αννίτα Δημητρίου: «Στόχος η επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων»
Επίγνωση των δυσκολιών που υφίστανται στην προσπάθεια επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού δήλωσε ότι έχει η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Αννίτα Δημητρίου από το Λονδίνο, κατά τη δεύτερη ημέρα της επίσημης επίσκεψής της, σημειώνοντας ότι ο στόχος είναι η επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων.
Απαντώντας σε ερώτημα για το πόσο αισιόδοξη είναι η κα Δημητρίου ανέφερε: «Είμαι ρεαλίστρια και μπορώ να πω ότι δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Άρα δεν μπορώ να είμαι ούτε αισιόδοξη ούτε απαισιόδοξη. Μπορώ όμως να σας πω ότι καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για να επανεκκινήσουν διαπραγματεύσεις και να συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει. Για εμάς αυτός είναι ο στόχος, εκεί επικεντρώνονται όλες οι προσπάθειες και ως Βουλή των Αντιπροσώπων θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας προς αυτή την κατεύθυνση».
Αναφερόμενη στο σύνολο της επίσκεψής της είπε ότι αποσκοπεί και στην αξιοποίηση της κοινοβουλευτικής διπλωματίας για ανάπτυξη συνεργασίας και σε αρκετούς άλλους τομείς, όπως η εκπαίδευση, ιδίως μετά από τις επιπλοκές του Brexit, η ενέργεια, το μεταναστευτικό αλλά και ενίσχυση της δημοκρατίας με κοινή αντιμέτωπη προκλήσεων.
Ειδικότερα αναφορικά με την εκπαίδευση στάθηκε σε δύο επιμέρους θέματα. Σε ό,τι αφορά τα αυξημένα δίδακτρα για τους Κύπριους φοιτητές στα βρετανικά πανεπιστήμια και το γεγονός ότι μετά το Brexit αντιμετωπίζονται ως φοιτητές από τρίτη χώρα, είπε πως έθεσε το ζήτημα στον Πρόεδρο της Βουλής των Κοινοτήτων και στον Πρόεδρο της Παιδείας της Βουλής των Κοινοτήτων. Παρουσίασε μάλιστα γραπτώς μια εισήγηση, βασισμένη στην επιστολή Κύπριας φοιτήτριας στο Κέμπριτζ, που περιστρέφεται γύρω από πιθανή λύση στο πλαίσιο της Κοινοπολιτείας.
Σε ό,τι αφορά δε το θέμα της βίζας των Κυπρίων εκπαιδευτικών στα παροικιακά σχολεία, η κα Δημητρίου είπε ότι έλαβε δεσμεύσεις πως το θέμα θα λυθεί «πολύ σύντομα».
Ομιλία Τατάρ στο Λονδίνο
Ομιλία με τίτλο «Μορφή Πρότασης για Πρόοδο στην Κύπρο» εκφώνησε μέσω τηλεδιάσκεψης ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ στο Πανεπιστήμιο Cambridge σε εκδήλωση που διοργανώθηκε εκ μέρους της τουρκικής κοινότητας του εν λόγω πανεπιστημίου.
Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, στα κατεχόμενα μεταδίδεται ότι κατά την ομιλία του, ο κ. Τατάρ προέβη σε έκκληση προς τη Βρετανία να επιδείξει νέα προσέγγιση στο Κυπριακό και ως εγγυήτρια δύναμη να καταστεί πρωτοπόρος στο θέμα του "ίσου καθεστώτος, της ισότητας ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης του τουρκοκυπριακού λαού".
Ο κ. Τατάρ αναφέρθηκε στη σημαντική γεωγραφική θέση της Κύπρου που βρίσκεται 40 μίλια μακριά από την Τουρκία και ανάμεσα σε τρεις ηπείρους στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας ότι το νησί διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στους γεωπολιτικούς υπολογισμούς των δυνάμεων που θέλουν να αποκτήσουν κυριαρχία στην περιοχή με την ανακάλυψη φυσικού αερίου.
Σημειώνοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι είχαν καλές σχέσεις με την Βρετανία κατά την διάρκεια της ιστορίας, ο κ. Τατάρ είπε ότι ότι "οι Ελληνοκύπριοι σκότωσαν 371 Άγγλους στρατιώτες κατά την περίοδο 1955-59, έχοντας το όραμα της ένωσης του νησιού με την Ελλάδα" και ισχυρίστηκε ότι ως άτομο που σπούδασε και έζησε στην Αγγλία, αποδίδει σημασία στις αξίες των δικαιωμάτων και της δικαιοσύνης για όλους.
Ο κ. Τατάρ είπε επίσης ότι τον Δεκέμβριο του 1956 ο Βρετανός Υπουργός Αποικιών Alan Lennox-Boyd δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι σκοπός της κυβέρνησης ήταν ότι οποιαδήποτε αυτοδιάθεση να εφαρμοστεί κατά τρόπον ώστε στο μέλλον οι Τουρκοκύπριοι να μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιοι για το καθεστώς τους αναλόγως με τις ιδιαίτερες συνθήκες της Κύπρου, όπως και οι Ελληνοκύπριοι. Ανέφερε ότι αυτή η δέσμευση επαναλήφθηκε δύο χρόνια αργότερα και από τον τότε Βρετανό Πρωθυπουργό Harold MacMillian.
«Η κυβέρνηση της βασίλισσας αναγνωρίζει ότι θα περιέχεται και η διαίρεση ανάμεσα στις πιθανές επιλογές κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της αυτοδιάθεσης σε μεικτούς πληθυσμούς», πρόσθεσε και είπε ότι ο πρώην Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Jack Straw, ο οποίος υποστήριζε την ομοσπονδία κατά την διάρκεια της θητείας του, σήμερα εκφράζει τη στήριξή του στο μοντέλο των δύο κρατών.
Αναφερόμενος στην πολιτική του υπέρ των δύο κρατών, ο κ. Τατάρ ισχυρίστηκε ότι πρέπει να γίνει καλά κατανοητός ο βασικός λόγος του γεγονότος ότι δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη συμφωνίας μέχρι σήμερα και ότι οι συνομιλίες για επίτευξη συμφωνίας ομοσπονδίας στη βάση της ισότητας παρέμειναν χωρίς αποτέλεσμα λόγω του ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί την Κύπρο ως ελληνικό νησί, όπως υποστήριξε.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΥπενθυμίζοντας το Σχέδιο Ανάν το 2004 και τις διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντάνα το 2017, ο κ. Τατάρ υποστήριξε ότι δεν είχε αποτέλεσμα και η τελευταία ευκαιρία για ομοσπονδιακή λύση λόγω της απροθυμίας της ελληνοκυπριακής πλευράς να μοιραστεί την εξουσία και την ευημερία με τον τουρκοκυπριακό «λαό», ο οποίος είναι ίσος εταίρος του νησιού. Ισχυρίστηκε επίσης ότι«κατέρρευσε πλέον η βάση ομοσπονδιακής συμφωνίας και πλέον ήρθε η ώρα να τεθούν επί τάπητος ως δρόμος προόδου νέες και φρέσκες ιδέες. Η νέα μας πολιτική που στηρίζεται σε δύο κράτη τα οποία ζουν πλάι-πλάι στο πλαίσιο σχέσεων καλής γειτονίας, είναι στη βάση της αποδοχής της ίσης κυριαρχίας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος της τουρκοκυπριακής πλευράς. Πάντοτε τονίζουμε την πραγματικότητα ότι κατέχουμε ίσα δικαιώματα και καθεστώς τουλάχιστον όσο και οι Ελληνοκύπριοι με τα κεκτημένα μας δικαιώματα που πηγάζουν από την ιστορία στην Κύπρο».
Αναφερόμενος στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρρες στις 30 Ιουνίου 2023, ο Τατάρ υποστήριξε ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ του ανέφερε ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος ανάμεσα στις δύο πλευρές. «Του εξήγησα ότι είναι προϋπόθεση για έναρξη νέων επίσημων διαπραγματεύσεων η αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος της τουρκοκυπριακής πλευράς. Ανέφερα στον Γενικό Γραμματέα ότι η απόρριψη της αποδοχής της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος είναι απόρριψη της κεκτημένης ισότητας της τουρκοκυπριακής πλευράς και ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος για το γεγονός ότι δεν καθίσταται δυνατόν να εξευρεθεί κοινό έδαφος και να επιτευχθεί συμφωνία στη βάση της κεκτημένης ισότητας», είπε.
Ο κ. Τατάρ είπε επίσης ότι ανέφερε στον ΓΓ του ΟΗΕ ότι ο δρόμος για πρόοδο στο Κυπριακό θα μπορούσε να είναι με έγκριση των δικαιωμάτων "κυριαρχικής ισότητας των δύο πλευρών και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος τους" εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στο πλαίσιο της αποστολής των καλών του υπηρεσιών.
Αναφερόμενος σε συναντήσεις που είχε στα κατεχόμενα με τον πρώην Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών Dominic Raab και τον πρώην Υπουργό Ευρώπης Leo Docherty, ο Κ. Τατάρ είπε ότι είχε θέσει το θέμα της επανεξέτασης εκ μέρους της Βρετανίας της «άνισης και άδικης μεταχείρισης» της προς τον τουρκοκυπριακό «λαό» και ότι ως εγγυήτρια δύναμη η χώρα τους υποχρεούται να συμπεριφέρεται ισότιμα και στις δύο πλευρές.
Υπενθυμίζοντας τις έξι προτάσεις συνεργασίας που υπέβαλε στην ελληνοκυπριακή πλευρά μέσω του ΓΓ του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2021, ο κ. Τατάρ είπε ότι αυτές περιέχουν τα θέματα των υδρογονανθράκων, της διασύνδεσης στον ηλεκτρισμό με την Ευρώπη μέσω Τουρκίας, τη μετάβαση στην ηλιακή και την ανανεώσιμη ενέργεια, τη χρήση των υδάτινων πόρων και στις δύο πλευρές, τη συνεργασία στην άτυπη μετανάστευση και την αποναρκοθέτηση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ κ. Τατάρ αναφέρθηκε επίσης, για άλλη μια φορά στη σημασία της έκκλησης Έρντογαν στην 77η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για αναγνώριση του κατοχικού καθεστώτος και της συμμετοχής του ψευδοκράτους στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών (ΟΤΚ) ως παρατηρητής με το «συνταγματικό» της όνομα.