Συνεχόμενα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο και καύσωνας διαρκείας στην Ελλάδα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣυνεχόμενα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο και καύσωνας διαρκείας στην Ελλάδα. Η συζήτηση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μοιάζει μάλλον ξεπερασμένη, αφού ακραία φαινόμενα και εφιαλτικά σενάρια είναι ήδη εδώ. Κουβεντιάσαμε το ζήτημα με τον διευθυντή ερευνών του «Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών» Κώστα Λαγουβάρδο.
«Κλεών» - Καύσωνας διαρκείας
«Έχουμε έναν καύσωνα, μια θερμή εισβολή απο την Αφρική που καλύπτει κατ’αρχάς όλη τη Μεσόγειο. Ένα χαρακτηριστικό αυτού του καύσωνα είναι πως θα έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες από την Ισπανία μέχρι το Ισραήλ. Μέσα σε αυτή την περιοχή προφανώς βρίσκεται και η χώρα μας. Η διάρκεια του θα είναι έξι με επτά ημέρες,με κορύφωση την Παρασκευή και το Σάββατο. Θα δούμε θερμοκρασίες που θα φτάσουν, μπορεί και να ξεπεράσουν τους 43 βαθμούς.
Όσον αφορά τη λήξη του καύσωνα, ακόμη δεν έχουμε ακριβή εικόνα. Φαίνεται από την Κυριακή να έχουμε μια σταδιακή αποκλιμακώση των θερμοκρασιών, πιθανότατα όμως θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα, δηλαδή σε επίπεδα καύσωνα και τις πρώτες ημέρες της επόμενης εβδομάδας. Επόμενως δεν έχουμε ακόμα ξεκάθαρη εικόνα της λήξης του και επομένως μπορεί να διαρκέσει και παραπάνω από επτά ημέρες.Τονίζω όμως ότι το πιο δύσκολο διήμερο θα είναι η Παρασκευή και το Σάββατο όποτε και θα δούμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες».
Δυνατοί καύσωνες: Η εξαίρεση που θα γίνει κανόνας
«Θα είναι ένας ισχυρός καύσωνας, εκτιμώ πως θα είναι μέσα στους δέκα πιο ισχυρούς καύσωνες των τελευταίων τριάντα ετών. Πιθανότατα, θα θυμίζει τον μεγάλο καύσωνα του 2021 που είναι ο πιο πρόσφατος που έχουμε στη μνήμη μας και επομένως είναι κάτι αρκετά επικίνδυνο και για την ανθρώπινη υγεία, αλλά και για τα οικοσυστήματα, για τις δασικές πυρκαγιές.
Ναι, σιγά σιγά θα πρέπει να συνηθίζουμε να ζούμε τέτοιες καταστάσεις. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι παρ’όλο που πάντα υπήρχαν καύσωνες στη χώρα μας, τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε αυξήμενη συχνότητα. Ακόμη, έχουν μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια, ενώ εμφανίζονται και νωρίτερα μέσα στο καλοκαίρι. Ξεκινούν τον Ιούνιο, αλλά μπορεί να εμφανισθούν και τον Σεπτέμβριο».
Ο θερμότερος Ιούνιος και τι ακολουθεί
«Όντως ο περασμένος Ιούνιος ήταν ο θερμότερος που έχει βιώσει ο πλανήτης μας. Η χώρα μας ήταν μια εξαίρεση τον Ιούνιο, ήταν πιο δροσερή, αλλά αυτό ήταν τυχαίο, δεν θα είμαστε πάντα τόσο τυχεροί. Αυτό που ακολουθεί, είναι ότι πλέον θα βλέπουμε όλο και πιο συχνά υψηλότερες θερμοκρασίες, τους μέσους όρους θερμοκρασίας να ανεβαίνουν και επομένως να πηγαίνουμε σε ένα θερμότερο κλίμα. Φοβόμαστε ότι σύντομα θα ξεπεραστεί το όριο του 1,5 βαβμού που είχε τεθεί από τη «Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα».
Όμως ο συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής και του φαινομένου «Ελ Νίνιο», που όλα δείχνουν πως θα είναι πολύ έντονο τους επόμενους μήνες στον Ειρηνικό Ωκεανό, θα έχει ως αποτέλεσμα σε παγκόσμιο επίπεδο να ανέβει αρκετά η θερμοκρασία και πιθανόν τους επόμενους μήνες να δούμε και θερμοκρασίες ρεκόρ».
Η κλιματική αλλαγή ως άλλοθι και δικαιολογία
«Πολύ συχνά στη χώρα μας η κλιματική αλλαγή χρησιμοποιείται ως άλλοθι. Δεν οφείλονται όλα τα φαινόμενα τα οποία βιώνουμε στην κλιματική αλλαγή. Πάντα είχαμε ισχυρές καταιγίδες και θυελλώδεις ανέμους, βαρομετρικά χαμηλά και μεσογειακούς κυκλώνους και καύσωνες. Όμως είναι άδικο και θα έλεγα μη επιστημονικό όρθο να αποδίδουμε τα πάντα στην κλιματική αλλαγή. Επειδή όμως αυτά τα φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα, πρέπει επιχειρησιακά και επιστημονικά να θωρακιστούμε. Να δούμε πως θα «δέσουμε» καλύτερα τους επιστημονικούς με τους επιχειρησιακούς φορείς, ώστε εμείς οι επιστήμονες να παρέχουμε στους ανθρώπους του πεδίου όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεση μας για να αντιμετωπίσουμε μια φυσική καταστροφή που συνδέεται με τον καιρό.
Αυτό δυστυχώς στη χώρα μας δεν συμβαίνει σε μεγάλο βάθμο. Υπάρχουν πολλά εργαλεία που έχει αναπτύξει η επιστήμη και μπορεί να βοηθήσει τους επιχειρησιακούς φορείς να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι, είτε μιλάμε για μια δασική πυρκαγιά, είτε για μια πλημμύρα και δυστυχώς αυτά δεν χρησιμοποιούνται. Υπάρχει μια δυσκολία στο να δεχθούν τα νέα εργαλεία και τις νέες μεθόδους που αναπτύσσει η επιστήμη για να βελτιώσει την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Ουσιαστικά, την καλύτερη πρόγνωση και την καλύτερη παρατήρηση. Αυτό είναι πραγματικά ένα παράδοξο και ορισμένες φορές γίνεται και επικίνδυνο όταν κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες».
Κλιματική αλλαγή και τουρισμός
«Παρ’ όλο που δεν έχουμε δει στιγμιότυπα ερημοποίησης και ενώ οι βροχές τα τελευταία είκοσι χρόνια κυμαίνονται σε έναν ικανοποιητικό βαθμό στη χώρα μας, διαπιστώνουμε προφανώς αύξηση της θερμοκρασίας. Αυτή η αύξηση βεβαίως κάνει πιο δύσκολη την διαβίωση και των τουριστών και πιθανώς τις επόμενες δεκαετίες να μετακινούνταιβορειότερα για να βρούνε πιο ήπιες συνθήκες. Όπως για παράδειγμα, πολλοί τουρίστες τις πολύ θερμές μέρες του χρόνου αποφεύγουν κάποιες χώρες της βόρειας Αφρικής, ετσί μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή και στη χώρα μας, όπως βεβαίως και σε άλλες χώρες της Μεσογείου.
Δεν είναι κάτι που θα το δούμε άμεσα, είναι όμως μέσα στα αποτελέσμτα της κλιματικής αλλαγής που πρέπει να τα σχεδιάσουμε και να τα δούμε από τώρα ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα στο μέλλον. Πρέπει να αξιοποιήσουμε την έρευνα και τα στοιχεία, ώστε να προετοιμαστούμε και να αντιμετωπίσουμε και τις αλλαγές που θα έρθουνε στην τουριστική βιομηχανία, αλλά όχι μόνο, στην αγροτική παραγωγή, στη διαβίωση μας και κυρίως μέσα στις πόλεις και σε πολλούς άλλους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής που εξαρτώνται από τον καιρό».
Climatebook.gr
«Το climatebook.gr είναι μια προσπάθεια επιστημόνων του χώρου να δημιουργήσουν έναν ανεξάρτητο ιστοχώρο, έναν κόμβο ενημέρωσης για τον καιρό και το κλίμα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Προσπαθούμε λοιπόν με έναν εύγλωτο τρόπο να χρησιμοποιήσουμε όλα τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεση μας για να περιγράψουμε το πρόβλημα, να δείξουμε τι είναι η κλιματική αλλαγή, τι συνέπειες έχει σήμερα και τι συνέπειες θα έχει τις επόμενες δεκαετίες, ώστε να μπορέσουμε να πιέσουμε να ληφθούν μέτρα, να μπορέσουμε να φρενάρουμε κάπως την πορεία σε καταστάσεις αλλαγής του κλίματος που πιθανόν να είναι ανεξέλεγκτες».
Κλιματική ανασκόπηση 2022 – Τι περιμένουμε το 2023σημειώνονται
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια συστηματικής αποτίμησης του κλίματος στη χώρα μας. Το ξεκινήσαμε το 2022. Είδαμε πως ήταν μια χρονιά που δεν είχε ακραία συμπεριφορά όσον αφορά τις θερμοκρασίες του καλοκαιριού, σε αντίθεση με την δυτική Ευρώπη. Την ακραία συμπεριφορά την είχαμε το 2021 στη χώρα μας. Είδαμε μάλιστα τον Άυγουστο πολύ εντυπωσιακές βροχές, είχαμε πολλά χρόνια να δούμε να συμβαίνουν μέσα στο καλοκαίρι, αποτυπώσαμε όλα τα έντονα καιρικά φαινόμενα τα οποία προκάλεσαν κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες στη χώρα μας, που ήταν πάνω από τον μέσο όρο. Αυτό το βλέπουμε δυστυχώς να συμβαίνει με ένταση τα τελευταία χρόνια, να αυξάνονται τα καιρικά επεισόδια που οδηγούν σε σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές καταστροφές.
Παρακολουθήσαμε την χιονοκάλυψη στη χώρα μας, την κακοκαιρία στις αρχές του 2022, τότε που λόγω της έντονης χιονόπτωσης είχε κλείσει και η Αττική Οδός. Παρακολουθήσαμε την πορεία της θερμοκρασίας της θάλασσας, όπου η κατάσταση ήταν καλύτερη σε σχέση με την θάλασσα σε άλλες περιοχές της Ευρώπης. Όμως αυτό δεν θα συμβαίνει κάθε χρόνο.
Ο σκοπός είναι να μπορούμε να κάνουμε αυτές τις αποτιμήσεις κάθε χρόνο, ώστε να βλέπουμε που πηγαίνουμε, να βλέπουμε τις τάσεις αύξησης θερμοκρασίας που δυστυχώς τις βλέπουμε πια να παγιώνονται. Είναι προφανως μια προσπάθεια που θα συνεχιστεί και το 2023 και η έκθεση θα δημοσιευτεί την επόμενη χρονιά. Πρέπει να γνωρίζουμε το πρόβλημα για να μπορέσουμε να το λύσουμε».